Morgunblaðið - 04.02.2005, Síða 35

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. FEBRÚAR 2005 35
UMRÆÐAN
Sérfræðingar Kanebo verða í Hygeu Kringlunni
í dag föstudag kl. 13-18 og á morgun laugardag frá kl. 13-17.
Boðið er uppá faglega ráðgjöf, húðgreiningu og förðun.
Ykkur er velkomið að panta tíma í förðun.
Tignarlegur varalitur
með gulli og silki
533 4533
INTERNATIONAL
ÓLÖGMÆTT verðsamráð olíufé-
laganna er stórt mál á
íslenskan mælikvarða.
Málið er ekki aðeins
stórt vegna hárra
fjárhæða sem talið er
að félögin hafi hagn-
ast um af samráðinu.
Það er ekki síður stórt
sökum þess að það
lýtur að starfsemi
mikilvægra fyr-
irtækja og „áhrifa-
mikilla“ einstaklinga.
Málið er því próf-
steinn á það hvort
„kerfið“ virki – hvort í
landinu gildi ein lög og
þar búi ein þjóð. Sam-
keppnisyfirvöld hafa
lokið meðferð sinni á
málinu. Þau stóðust
það próf.
Trúverðugleiki
réttarvörslu-
kerfisins
Í málinu reynir
einnig á ríkislögreglustjóraembættið
og réttarvörslukerfið. Niðurstaða
rannsóknar ríkislögreglustjóra liggur
ekki fyrir. Sérstaka athygli mína hafa
vakið yfirlýsingar embættisins í fjöl-
miðlum um stöðu málsins – yfirlýs-
ingar sem í reynd draga úr trúverð-
ugleika rannsóknar embættisins.
Þannig hafa talsmenn ríkislög-
reglustjóra sett fram opinberlega
ýmsar vangaveltur um það hvort brot
einhverja starfsmanna olíufélaganna
kunni að vera fyrnd og lýst að því er
virðist erfiðleikum embættisins við að
rannsaka afbrot sem olíufélögin hafa
játað að mestu og beðið
þjóðina afsökunar á. Í
mínum huga er það dóm-
stóla að kveða uppúr um
gæði rannsóknar og nið-
urstöður hennar. Hug-
leiðingar og vangaveltur
ríkislögreglustjóra í fjöl-
miðlum um stöðu ein-
stakra mála og ætlaða
erfiðleika við rannsókn
málsins, þjóna ekki hags-
munum réttarvörslukerf-
isins.
Dómstólar eiga
lokaorðið
Vegna alvarleika máls-
ins og aðstæðna hefur
það lengi verið mín skoð-
un að skipa hefði átt sér-
stakan ríkislög-
reglustjóra til að fara
með rannsókn þess. Því
sjónarmiði hefur verið
hafnað. Vegna þess að
trúverðugleiki „kerfisins“
er að veði vil ég hvetja ríkislög-
reglustjóra til að einbeita sér að rann-
sókninni – ljúka henni – og fela svo
dómstólum að kveða upp úr um hvort
rannsóknin standi undir nafni – hvort
hún leiði til sakfellingar eða sýknu.
Það er þeirra hlutverk. Þessa aðferð
tel ég vænlega og muni leiða til far-
sællar niðurstöðu fyrir samfélagið.
Ríkislögreglustjóri
einbeiti sér að rann-
sókn olíumálsins
Lúðvík Bergvinsson fjallar um
verðsamráð olíufélaganna
’Málið er þvíprófsteinn á það
hvort „kerfið“
virki – hvort í
landinu gildi ein
lög og þar búi
ein þjóð.‘
Lúðvík Bergvinsson
Höfundur er alþingismaður.
ÞAÐ verður ekki ofsögum sagt af
óförum ríkisstjórnar Íslands hin
síðari misserin. Þar bera auðvitað
hæst afbrotin í Íraksmálinu. Með
beinni aðild að innrásinni í Írak
settu formenn stjórnarflokkanna
óafmáanlegan blett á æru Íslands
út á við, auk þess sem afglöpin
voru brot á lögum
landsins. Enn einu
sinni gengu þeir á
skítugum skónum yfir
þingræðið, virtu að
vettugi bein lagafyr-
irmæli og létu siðferð-
isskyldur sínar lönd
og leið. Það er hrein
aumkun að sjá þá
engjast í eigin ósann-
indavef.
Forsætisráðherrann
nýi hefir greinilega
forystu í þeim efnum,
þótt hátt beri að vísu
yfirlýsingu hins fyrrverandi í
stefnuræðu í Alþingi 2. okt. 2003,
þegar hann lýsti yfir að innrásin í
Írak hefði verið „löghelguð af sam-
þykktum Sameinuðu þjóðanna“.
Hin síðari árin hefir það verið
mikill siður landsstjórnarmanna að
sækja sér liðsstyrk til flokksmanna
sinna, sem almenningur hefir að
öðru jöfnu ástæðu til að bera traust
til. Á þetta sérstaklega við um vís-
indamenn við Háskóla Íslands, en
hins einnig skemmst að minnast,
þegar þeir báðu um uppáskrif sjálfs
Hæstaréttar við ólög sín í Öryrkja-
málinu – og fengu.
Þegar lög mæla svo fyrir um, að
utanríkisráðherra beri skylda til að
hafa samráð við Utanríkisnefnd Al-
þingis um öll meiriháttar utanrík-
ismál, en þeim lögum ekki hlýtt í
Íraksmálinu, biður fyrrverandi ut-
anríkisráðherra og núverandi for-
sætisráðherra í öngum sínum
flokksbróður sinn í Háskóla Íslands
um að athuga þetta
lagafyrirmæli. Við því
er orðið og úrskurðað
að lög hafi ekki verið
brotin, þótt ekkert
samráð hafi verið haft
við Utanríkisnefnd.
Hvernig í ósköp-
unum var farið að því?
Jú, með því að
álykta að ákvörðun um
aðild okkar að Íraks-
stríðinu hafi verið
minni háttar mál, sem
þar af leiðandi þurfti
ekki að koma til kasta
nefndarinnar!
Er að undra þótt menn verði
dysma og dolfallnir yfir slíkum
vinnubrögðum?
Og Morgunblaðið hleypur strax
undir bagga með hinum nýja for-
sætisráðherra sínum. Reykjavík-
urbréf 30. janúar sl. fjallar um „til-
gangslaust karp um formsatriði“ og
„rifrildi um aukaatriði“. Með vísan
til lagaprófessorsins segir „liggur
ekki annað fyrir en að farið hafi
verið eftir lögum og stjórnskipan
landsins“. Það er varla að menn
trúi sínum eigin augum, þegar um
er að ræða mestu ógöngur, sem ís-
lenzka lýðveldið hefir ratað í.
Falleinkunnir ríkisstjórnarinnar
blasa við allra augum. Það verður
ekki rætt sérstaklega í þessum
pistli hvernig loforðin um dreifða
sölu ríkisbankanna voru svikin og
gamla helmingaskiptareglan við-
höfð, en á það minnt að gefnu til-
efni af því sem viðskiptaráðherrann
kemur þar einnig við sögu. Þegar
forsætisráðherra sagði í viðtali við
Morgunblaðið að frumvarp um
hringamyndanir myndi koma fyrir
Alþingi í vetur, varð viðskiptaráð-
herra svo mikið um að hann „hrökk
við“ að eigin sögn, en sló síðan á
sig ólæsi.
Morgunblaðið mælti á sínum
tíma fast með dreifðri sölu bank-
anna. Blaðið hefir eins og fleiri
mælt mjög fast með að í lög verði
leiddar reglur gegn hringamynd-
unum.
Framangreind viðbrögð ráð-
herrans við tali um hringamyndanir
nú verða ekki misskilin. Þau minna
greinilega á froðusnakkið um „kjöl-
festufjárfesta“ í aðdraganda að
svikum við sölu ríkisbankanna.
Framsóknarflokkurinn skyldi þó
ekki vera leynilega „hring“trúlof-
aður? Nema Valhallarmenn séu það
líka?
Undirritaður bíður eftir við-
brögðum blaðsins síns.
Falleinkunnir
Sverrir Hermannsson fjallar
um ríkisstjórnina ’Er að undra þótt mennverði dysma og dol-
fallnir yfir slíkum vinnu-
brögðum?‘
Sverrir Hermannsson
Höfundur er fv. form. Frjálslynda
flokksins.
NÚ HEFUR þeim sem nota
kreditkort borist jólareikning-
urinn. Búast má við að útgjöldin,
ekki síst matarreikningurinn,
reynist mörgu heimilinu þung í
skauti. Eins og fram
hefur komið í til-
löguflutningi Sam-
fylkingarinnar er
matvara yfir 50%
dýrari hér en með-
altal Evrópulanda
samkvæmt vandaðri
könnun Evrópulanda.
Ísland og Noregur
eru með svipað verð
og langdýrust Norð-
urlandanna meðan
Danmörk þar sem
matvara ber 25%
virðisaukaskatt er
samt mun lægri. Í
Noregi hefur verið
reiknað út að ef mat-
arverð næðist niður í
það sama og er í Sví-
þjóð myndi 4ra
manna fjölskylda
spara 250 þúsund á
ári.
Samfylkingin
vill lækka
matarverðið
Að tilhlutan Sam-
fylkingarinnar vann
Hagfræðistofnun HÍ
skýrslu sem lögð var
fram á Alþingi sl. vor þar sem or-
sakir hins háa matarverðs voru
greindar og tillögur settar fram
um úrbætur. Ekkert bólar á að-
gerðum í þá veru á stjórnarheim-
ilinu enda hafa menn verið upp-
teknir af að lækka skatta um
nokkra milljarða þó sýnt hafi ver-
ið fram á að lækkun matarverðs
væri miklu betri kostur fyrir
heimilin í landinu, ekki síst
barnafjölskyldur. Samfylkingin
flutti tillögur á Alþingi um að
lækka virðisaukaskatt á mat úr
14% í 7% og veita til þess fimm
milljarða króna í stað þess að
fara tekjuskattslækkunarleiðina
en tillögur okkar voru kolfelldar.
Samfylkingin vill breytingar á
tollum, vörugjöldum og öðrum
þáttum sem virka hamlandi á
samkeppni eða halda uppi fram-
leiðsluverði og verð-
lagi og hefur ítrekað
hvatt ríkisstjórnina
til aðgerða án árang-
urs.
Meira þangað sem
mest er fyrir
Persónuafsláttur
hefur ekki fylgt vísi-
tölu í langan tíma og
þó hann hækki smá-
vegis núna vegur það
ekki á móti skekk-
juáhrifum. Skatta-
lækkunin kemur
þeim tekjuhæstu til
góða. Þannig fara 2,5
milljarðar króna
beint í vasa 25%
tekjuhæstu meðan
næstum ekkert fer til
25% tekjulægstu. Og
18 til 20 þúsund
þeirra sem kröppust
hafa kjörin njóta
einskis í breyttri
skattheimtu. Þvert á
móti því gjaldtaka
ríkisins á ýmsum
sviðum var hækkuð
mikið og vega tekjur
ríkisins vegna þeirrar
hækkunar vel á móti tekjutapinu
vegna skattalækkunarinnar.
Skattar eru jöfnunartæki og
skipta miklu í þróun velferð-
arkerfis. Ríkisstjórnin hefur ekki
verið að gæta að hag hins al-
menna Íslendings í meðferð sinni
á skattamálum. Og matarreikn-
ingurinn í desember segir flestum
fjölskyldum sína sögu.
Var jólamatur-
inn dýr?
Rannveig Guðmundsdóttir
skrifar um skattamál
Rannveig
Guðmundsdóttir
’Samfylkinginflutti tillögur á
Alþingi um að
lækka virðis-
aukaskatt á mat
úr 14% í 7% og
veita til þess
fimm milljarða
króna …‘
Höfundur er alþingismaður.