Morgunblaðið - 09.02.2005, Blaðsíða 2

2 MIÐVIKUDAGUR 9. FEBRÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FARMURINN FÆRÐIST
Skipverjar sem komust lífs af þeg-
ar Jökulfellinu hvolfdi hafa sagt
áhöfn danska varðskipsins Vædderen
að orsökin fyrir því að Jökulfellinu
hvolfdi hafi verið að farmurinn hafi
færst skyndilega í lest skipsins. Jök-
ulfellið var að flytja um 2.000 tonn af
stáli frá Lettlandi til Reyðarfjarðar
þegar því hvolfdi á innan við fimm
mínútum, að sögn skipverja.
Allur Síminn seldur
Halldór Ásgrímsson forsætisráð-
herra sagði að grunnnet Símans verði
ekki skilið frá fyrirtækinu þegar það
verður selt, heldur verði það selt í
einu lagi, í erindi sínu á viðskiptaþingi
Verslunarráðs Íslands í gær. Hann
sagði umræðuna um aðskilnað grunn-
netsins hafa komið upp í fyrra sölu-
ferli Símans fyrir þremur árum, og
væri því ekki ný af nálinni.
Borgaralegur sigur
Ríkisstjórn dönsku borgaraflokk-
anna hrósaði sigri í kosningunum í
gær og ljóst, að Anders Fogh
Rasmussen verður áfram forsætis-
ráðherra. Jafnaðarmenn biðu sáran
ósigur, aðrar kosningarnar í röð, og
Mogens Lykketoft, leiðtogi þeirra,
boðaði í gær afsögn sína sem formað-
ur. Venstre, flokkur Rasmussens,
tapaði að vísu fjórum mönnum en á
móti kom, að Íhaldsflokkurinn bætti
við sig þremur og Danski þjóð-
arflokkurinn tveimur. Hefur stjórnin
því 95 menn á bak við sig af 179 alls.
Mesti sigurvegari kosninganna var
þó Radikale Venstre en hann fékk nú
16 þingmenn í stað níu áður.
Nýjar vonir
Ariel Sharon, forsætisráðherra
Ísraels, og Mahmoud Abbas, leiðtogi
Palestínumanna, lýstu í gær yfir, að
ófriðnum, sem kostað hefur um 4.700
manns lífið, væri lokið.
Y f i r l i t
Í dag
Sigmund 8 Minningar 26/29
Úr verinu 14 Dagbók 32/34
Viðskipti 15/16 Myndasögur 32
Erlent 16/17 Velvakandi 33
Minn staður 18 Kirkjustarf 34
Suðurnes 19 Listir 35/37
Höfuðborgin 20 Fólk 38/41
Akureyri 20 Af listum 40
Daglegt líf 21 Bíó 38/41
Forystugrein 22 Ljósvakamiðlar 42
Viðhorf 24 Veður 43
Umræðan 24/25 Staksteinar 43
* * *
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri, asv@mbl.is
Viðskipti vidsk@mbl.is Agnes Bragadóttir, fréttastjóri, agnes@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Menning menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfulltrúi, orri@mbl.is Skarp-
héðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Guðlaug Sigurðardóttir, gudlaug@mbl.is Hallur Þorsteinsson, hallur@mbl.is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson
Dagbók|Kirkjustarf Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Auður Jónsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is

 




 


 
 



  

 

  

 


 


 !

"
# 


  

 $ 

 
 

%&' (

 )***

  


 



  




 




STÓR þáttur í starfi björgunar-
sveitarmanna er að sækja námskeið
og stunda æfingar sem gera þá bet-
ur í stakk búna til að mæta þeim
verkefnum sem að höndum ber. Á
dögunum var haldið á Húsavík
námskeið í snjóflóðaleit sem fé-
lagar í nokkrum þingeyskum björg-
unarsveitum sóttu auk þess sem
leitarhundur frá Dalvík bættist í
hópinn.
Æfð var m.a. leit að mönnum í
snjóflóði sem búið hafði verið til í
Gónhólnum norðan Húsavíkur. Þar
var notast við stengur og snjóflóða-
ýli auk þess sem hundurinn kom að
leitinni. Leiðbeinendur á námskeið-
inu komu frá Landsbjörg.
Guðbergur Ægisson, félagi í
Björgunarsveitinni Garðari á Húsa-
vík, sagði námskeiðið hafa tekist
vel.
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Leitað í snjóflóði á æfingunni á Húsavík.
Æfðu snjóflóðaleit
Húsavík. Morgunblaðið.
ATLI Dam, fyrrverandi lögmaður
Færeyja, lést á mánudag. Hann var
72 ára að aldri.
Atli Dam var um ára-
tugaskeið áhrifamesti
stjórnmálamaður Fær-
eyja. Hann var lögmað-
ur í 17 ár, fyrst frá 1970
til 1980, þá aftur frá
1985 til 1989 og loks frá
1991 til 1993. Í jan-
úarmánuði það ár lét
hann af störfum af
heilsufarsástæðum og
tók Marita heitin Pet-
ersen þá við embætti
lögmanns í Færeyjum,
fyrst kvenna.
Á þessum árum þótti
Atli Dam bera höfuð og
herðar yfir flesta
stjórnmálamenn í Fær-
eyjum. Hann þótt slyngur samninga-
maður en jafnframt lipur í samstarfi,
að því er fram kom í færeyska dag-
blaðinu Sosialurin í gær.
Árið 1992 samdi hann við Poul
Schlüter, þáverandi forsætisráð-
herra Danmerkur, um að Færeying-
ar tækju við stjórn mála og þar með
öllum réttindum á færeyska land-
grunninu.
Það samkomulag reyndist Færey-
ingum gríðarlega mikilvægt með til-
liti til stjórnunar fiskveiða og nýting-
ar hugsanlegra olíuauðlinda. Var
Schlüter enda sakaður um það í Dan-
mörku að hafa fært Færeyingum
olíuauð á silfurfati. Þá kom Atli að
mörgum fiskveiðisamningum við ná-
grannaþjóðir Færey-
inga.
Atli Dam var lengi
formaður Javnaðar-
flokksins (Jafnaðar-
mannaflokksins) í Fær-
eyjum. Hann átti ekki
langt að sækja stjórn-
málahæfileikana því
faðir hans, Peter Mohr
Dam, var lengi leiðtogi
jafnaðarmanna í Fær-
eyjum og lögmaður.
Sinn glæstasta sigur
vann Atli Dam trúlega í
kosningunum 1990. Þá
bauð hann sig fram í
Þórshöfn en ekki Suð-
urey eins og hann hafði
jafnan áður gert. Jafnaðarmenn
unnu þá sinn stærsta sigur í rúma
þrjá áratugi í þingkosningum í Fær-
eyjum.
Atli Dam var um skeið fulltrúi
Færeyinga á þingi Dana. Hann tap-
aði sæti sínu þar haustið 1994 en
skömmu áður hafði honum einnig
mistekist að vinna þingsæti í Fær-
eyjum.
Atli Dam var menntaður verkfræð-
ingur. Auk stjórnmálastarfa var hann
um árabil forstjóri Realins, lána-
stofnunar færeyska sjávarútvegsins.
Því starfi sinnti hann til dauðadags.
Atli Dam fyrrv. lög-
maður Færeyja látinn
Atli Dam
HRAFNKELL V. Gíslason, for-
stjóri Póst- og fjarskiptastofnunar,
segir það ekki málefni stofnunarinn-
ar hvað Íslenska sjónvarpsfélagið/
Skjár einn og 365 – ljósvakamiðlar,
kunna að semja um sín á milli og/eða
segja upp samkvæmt samningi. Um
sé að ræða frjálsan samning milli
tveggja markaðsaðila og Póst- og
fjarskiptastofnun hafi hvorki komið
að gerð hans né fylgt honum eftir.
365 – ljósvakamiðlar hafa sagt upp
samningi við Íslenska sjónvarps-
félagið um aðstöðu til útsendingar á
Skjá einum, á svokölluðu örbylgju-
dreifikerfi frá og með 30. september
nk.
„Hins vegar er það þannig, varð-
andi tíðniúthlutanir til handa báðum
þessum aðilum, að þeir eru báðir
með úthlutun á tíðni til að varpa út
sjónvarpi frá Öskjuhlíð sem fer síðan
í allflókið endurvarpakerfi sem er í
eigu 365 – ljósvakamiðla. Umræðan
snýst um það, með hvaða hætti Skjár
einn hefur aðgang að því endur-
varpakerfi og í öðru lagi kann að
vera einhver spurning um búnað
sem er í eigu 365 sem Skjár einn hef-
ur haft aðgang að samkvæmt þess-
um samningi,“ segir Hrafnkell.
Það hvort fyrirtækið hafi brotið
einhver réttindi samkvæmt fjar-
skiptalögum verði skoðað.
„Mínir menn eru núna að skoða
þennan samning og þessar tíðni-
heimildir sem þessi félög hafa.“
Fundur er áformaður með aðilum
í næstu viku.
Tæknilega mögulegt
að skipta fyrir samningslok
Að sögn Magnúsar Ragnarssonar,
framkvæmdastjóra Skjás eins, er
tæknilega mögulegt að skipta yfir í
stafræna dreifingu áður en samning-
urinn við 365 – ljósvakamiðla rennur
út. Nokkrir möguleikar séu opnir í
þeim efnum, þ.á m. að Skjár einn
sendi út í gegnum Digital Ísland sem
heyrir undir 365 – ljósvakamiðla.
Íslenska sjónvarpsfélagið telji
hins vegar að einhliða uppsögn 365 á
samningi félaganna brjóti í bága við
leyfisveitingar Póst- og fjarskipta-
stofnunar til stafrænna útsendinga,
eins og fram hefur komið.
Póst- og fjarskiptastofnun
Kanna hugsan-
leg brot á fjar-
skiptalögum
ÚTVARPSRÉTTARNEFND
hitti fulltrúa Íslenska sjón-
varpsfélagsins á fundi sínum í
gær, þar með talinn lögmann
félagsins og sjónvarpsstjóra, til
að ræða nýlega niðurstöðu
nefndarinnar þess efnis að út-
sendingar Skjás eins á knatt-
spyrnuleikjum með lýsingu á
ensku samræmist ekki ákvæði
útvarpslaga.
Að sögn Benedikts Bogason-
ar, formanns nefndarinnar, var
farið yfir útvarpslögin og gerð
grein fyrir bókun nefndarinn-
ar. Hann útilokar ekki að málið
verði skoðað síðar með einum
eða öðrum hætti, en ekki var
boðaður annar fundur með
fulltrúum Íslenska sjónvarps-
félagsins eða samin sameigin-
leg ályktun í fundarlok.
Bókun út-
varpsrétt-
arnefndar
rædd við
Skjá einn
ALMENNINGI verður boðinn að-
gangur að hluta bráðavárkerfis Veð-
urstofu Íslands sem formlega verður
opnað á Netinu á föstudag. Heima-
síða verður í tvennu lagi. Annars
vegar ætlað vísindamönnum, al-
mannavarnarnefndum og slíkum að-
ilum. Hins vegar verður heimasíða
opin almenningi með ákveðnum upp-
lýsingum og aðgangi til að koma
upplýsingum á framfæri.
Að sögn Ragnars Stefánssonar
jarðskjálftafræðings felst bráða-
várkerfið í hröðum viðbrögðum við
náttúruvá, einkum jarðskjálftum og
eldgosum. Kerfið hefur verið í þróun
undanfarið með það að markmiði að
geta varað við áhrifum af völdum
jarðskjálfta og eldgosa. „Þetta kerfi
er hugsað bæði til þess að nýta allar
mælingar og upplýsingar sem við
höfum til að spá fyrir um slíka við-
burði,“ segir Ragnar. Kerfið er þó
engan veginn fullmótað, en er þegar
farið að gera gagn.
Í kerfinu eru notaðar allar hand-
bærar jarðeðlisfræðilegar mælingar
til að lýsa aðsteðjandi hættu eða spá
fyrir um atburðina. Einnig eru eldri
upplýsingar sem niðurstöður af fyrri
rannsóknum á þeim sérstöku svæð-
um þar sem búist er við jarðskjálfta
eða eldgosi á. Eru þar líka tiltækar
lýsingar á fyrri atburðum sem orðið
hafa á svipuðum slóðum sem hægt
er að læra af.
„Oft þurfum við að hafa slíka hluti
tiltæka með miklum hraða því það
þarf að vega og meta upplýsing-
arnar á mjög stuttum tíma,“ segir
Ragnar. Hann segir mikilvægt að ná
góðu sambandi við vísindamenn
strax í upphafi hvers atburðar og fá
þá til að taka þátt í að meta þá vá
sem um er að ræða hverju sinni.
„Það er líka mikilvægt að fá upp-
lýsingar frá almenningi sem oft tek-
ur eftir ýmsu í náttúrunni sem getur
skipt miklu máli. Í kerfinu er hugsað
fyrir því að geta tekið við slíkum
upplýsingum. Sá upplýsingamiðill
sem við notum einkum er Netið og
því má segja að vísindamenn sem
koma að þessu hafa aðgang að sömu
upplýsingum og starfsmenn Veð-
urstofunnar. Þeir hafa líka aðgang
að sömu úrvinnsluaðferðum, hvar
sem þeir eru staddir. Þannig nýtum
við kerfið sem samskiptaferil milli
vísindamanna og almannavarnar-
kerfis og sem samskiptamiðil til al-
mennings og stjórnvalda.“
Nýtt bráðavárkerfi opnað sér-
fræðingum og almenningi á föstudag
Auðveldar hröð
viðbrögð við vá