Morgunblaðið - 02.04.2005, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. APRÍL 2005 35
starfi kirkjunnar en sagt er, að það hafi setið
nokkuð á hakanum hjá Jóhannesi Páli páfa II.
Þeir vilja líka draga úr ferðalögunum, sem
sumir segja, að hafi á stundum verið heldur
dapurleg upplifun, en síðastliðin 27 ár hefur
páfi, oft illa haldinn, lagt að baki vel á aðra
milljón kílómetra í 100 ferðum til 130 landa.
Mörgum kardinálanna finnst einnig sem
ímynd páfa á síðustu árum, þessi mynd af há-
öldruðum og fársjúkum manni, hafi beinlínis
skaðað kirkjuna.
„Ég held að flestir vilji koma því á framfæri
við næsta páfa, að hann geti ekki ætlast til að
gegna embættinu fram í andlátið, hvernig sem
á stendur. Það verður að koma því þannig um
kring, að páfar geti dregið sig í hlé. Það er
ekki hægt að ganga í gegnum þetta aftur,“ lét
ónefndur kardináli hafa eftir sér.
Páfakjör í Sixtínsku kapellunni
Þegar Jóhannes Páll páfi II fellur frá munu
kardinálarnir safnast saman í Sixtínsku kap-
ellunni til að velja 262. eftirmann Péturs post-
ula. Á árdögum kristninnar var það presta-
stéttin í Róm, sem valdi hann, og þessum
tengslum við Borgina eilífu hefur verið haldið
með því, að allir kardinálarnir, hvar sem þeir
eru niðurkomnir, eru um leið að nafninu til yf-
irmenn einhverrar kirkju í Róm og nágrenni.
Um leið og þeir eru komnir inn í Sixtínsku
kapelluna er öllum dyrum og gluggum lokað
með blýinnsigli. Hér áður fyrr var sérstaklega
gert í því að láta þá búa við þröngan kost til
að ýta undir, að þeir kæmust sem fyrst að
samkomulagi, en nú er öldin önnur og betur
að þeim hlynnt. Hafa þeir aðgang að gististað
eða hóteli í Páfagarði, Santa Maria-bygging-
unni, og er starfsfólkið þar látið sverja sér-
stakan þagnareið. Varða brot við því bannfær-
ingu kirkjunnar.
Tekur þessi eiður raunar einnig til kardinál-
anna og þá líka viðurlögin.
Kosningabaráttan
oft mjög hörð
Samkvæmt lögum kirkjunnar eiga kardinál-
arnir að koma saman tveimur vikum eftir lát
páfa og ekki síðar en 20 dögum. Kenningin
segir, að heilagur andi muni hafa hönd í bagga
með þeim við valið en í raun er
kosningbaráttan afar hörð. Mest eftir að
kardinálarnir koma til Rómar en oft er hún
hafin löngu fyrr.
„Í hvert sinn sem
við hittumst, kemur
það upp í hugann
hver okkar sé líkleg-
astur til að hreppa
embættið stóra. Það
er dálítið skrítið að
líta á félaga sína
með þessum augum
og vita, að maður er
sjálfur veginn og
metinn,“ er haft eftir
einum kardinálanna
en þeir mega ekki
greiða sjálfum sér
atkvæði og það er
ekki vel séð, að þeir
hampi sínu ágæti
umfram annarra.
Á hverjum degi
fara fram fjórar at-
kvæðagreiðslur,
tvær að morgni og
tvær síðdegis. Að
því búnu eru at-
kvæðaseðlarnir
brenndir í ofni í Sixtínsku kapellunni. Hafi
ekki náðst samkomulag um nýjan páfa er
reykurinn úr skorsteininum eðlilegur ef svo
má segja, svartur á lit, en hafi nýr páfi verið
kjörinn, þá er sérstöku efni blandað saman
við seðlana til að gera reykinn hvítan.
„Habemus papam“
Þegar einhver kardinálanna hefur verið
valinn sem nýr páfi er hann fyrst spurður
hvort hann sé því samþykkur og síðan hvaða
páfanafn hann velji sér. Að öllu þessu frá-
gengnu mun yfirmaður kardinálasamkund-
unnar, Joseph Ratzinger, ganga út á svalir
basilíku heilags Péturs og tilkynna hárri
röddu: „Habemus papam“, „Við höfum feng-
ið nýjan páfa“. Síðan fer páfi út á svalir og
flytur sína postullegu blessun.
Langflestir kardinálanna
skipaðir af núverandi páfa
Samkvæmt lögum, sem Páll páfi VI setti
árið 1975, mega kardinálarnir í kjörnefnd-
inni ekki vera fleiri en 120 og enginn eldri en
áttræður. Sem stendur uppfylla 117 kardin-
álar þessi skilyrði og þar af hefur Jóhannes
Páll páfi II sjálfur skipað næstum 100
þeirra. Það er því líklegt að mati ýmissa sér-
fróðra manna um Páfagarð og kaþólsku
kirkjuna, að næsti páfi muni endurspegla
íhaldssöm viðhorf Jóhannesar Páls II til
margra mála.
Síðasta breytingin á kosningareglunum
var gerð árið 1996 og þá í þeim tilgangi að
koma í veg fyrir þá klípu og það þrátefli,
sem ósjaldan hefur komið upp í páfakosn-
ingu. Í henni segir, að fái enginn einn maður
tvo þriðju atkvæða í 30 atkvæðagreiðslum,
nægi einfaldur meirihluti plús eitt atkvæði
til að skera úr um kjörið.
r brátt frammi fyrir nýju páfakjöri og margt bendir til, að það geti orðið mjög sögulegt. Sveinn Sig-
an eftirmann Jóhannesar Páls páfa II og þeim reglum, sem um páfakjörið gilda.
Reuters
Jóhannes Páll páfi II er hann heimsótti föðurland sitt, Pólland, árið 1999. Hér heilsar hann ungum
stúlkum í bænum Lichen en í ferðinni minntist hann fórnarlamba nasista og kommúnista.
’Það verður að vera þannig, aðpáfar geti dregið sig í hlé. Það er
ekki hægt að ganga í gegnum
þetta aftur.‘


 




 
     !   

"
 #   $     
Q F ! !F & 
 "

 

7'- # *
  * A' 1
)* +
( -
. %
,-*.+
A)" 
*/+
. %
*,+
.%
*,+
; * !
. %
.*)+



 


svs@mbl.is
Í SÍÐUSTU alþingiskosningum
kom glöggt í ljós að Samfylkingunni
dugar ekki að vera sigurvegari
kosninga til þess að komast alla leið
á áfangastað. Enda þótt Samfylk-
ingin hlyti mesta fylgi
sem íslenskur jafn-
aðarmannaflokkur hef-
ur fengið í 70 ár, nægði
það ekki til að losa
þjóðina við þá ríkis-
stjórn sem hér hefur
setið í áratug og virðist
hafa það eina markmið
að viðhalda eigin völd-
um. Eina leiðin til þess
að knýja fram löngu
tímabærar breytingar
á stjórn landsins er að
Samfylkingin fái meiri
stuðning og að stjórn-
arflokkarnir tapi þing-
meirihluta sínum.
Samfylkingin á ýmis sóknarfæri
framundan. Þar vega eigin verð-
leikar hennar þyngst en hitt blasir
líka við að þjóðin er uppgefin á
stefnuleysi og vinnubrögðum þeirra
sem við stjórnvölinn standa. Allt of
mörg dæmi eru um að ráðamenn
séu hættir að vanda sig í meðferð
þess valds sem þeim hefur verið
trúað fyrir og þeir umgangast það æ
ofan í æ af augljósu virðingarleysi.
Við erum mörg sem eigum þá ósk
heitasta að áður en langt um líður
verði þáttaskil í íslenskum stjórn-
málum. Nýir stjórnarhættir og ný
gildi verði leidd til öndvegis í valda-
stofnunum landsins. Samfylkingin á
að vera leiðandi í þeim
breytingum og byggja
þar á hugmyndum um
félagslegt réttlæti,
frjálslyndi og efna-
hagslega hagkvæmni.
En þá og því aðeins
verður þetta að veru-
leika að við nýtum tím-
ann vel fram að næstu
kosningum sem og
þann mannauð sem við
höfum aðgang að. Við
þurfum að móta ný
vinnubrögð og raun-
hæfa verkefnaskrá
fyrir þá jafnaðarstjórn
sem tekur við að kosningum lokn-
um.
Samfylkingin þarf ennþá meiri
byr í seglin og hann munum við fá
með skýrum pólitískum markmiðum
og því mikla mannvali sem við höf-
um á að skipa innan vébanda flokks-
ins. En það er líka mikið mannval
sem styður Samfylkinguna en hefur
ekki enn stigið það skref að ganga
formlega til liðs við hana. Við ykkur,
sem þannig háttar til um, vil ég
segja: Samfylkingin þarf á ykkur að
halda – þekkingu ykkar, reynslu,
skoðunum, hugmyndum og atgervi.
Og ef þið viljið hafa áhrif á Samfylk-
inguna þá ættuð þið að taka þátt í
formannskjörinu og ganga til liðs
við hana fyrir 15. apríl nk. Þau sem
skrá sig fyrir þann dag komast á
kjörskrá og fá atkvæðaseðil sendan
heim, aðrir ekki. Í engum stjórn-
málaflokki á Íslandi fer fram eins
lýðræðislegt val á forystu því í
þessu vali eru allir flokksmenn jafn-
ir. Hér gildir sú einfalda regla að
einn maður fer með eitt atkvæði.
Samfylkingin má vera stolt af þess-
um vinnubrögðum og ég er stolt af
því að bjóða mig fram til formanns
við þessar aðstæður.
Lýðræði í verki
Eftir Ingibjörgu Sólrúnu
Gísladóttur ’Ef þið viljið hafa áhrifá Samfylkinguna þá
ættuð þið að taka þátt í
formannskjörinu og
ganga til liðs við hana
fyrir 15. apríl nk.‘
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
Höfundur er varaformaður
Samfylkingarinnar.
hefur
rvinnu.
að yfir-
a fleiri
starfi.
ekki
unandi
mum á
skrif-
irvinna
akostn-
il yfir-
ans.
rkvisst
gar og
hefur
stoðþjónusta verið færð til hliðar
til að rýma fyrir klínískri starf-
semi. Skrifstofustarfsemi hefur
verið flutt frá Fossvogi, Landa-
koti og Þverholti á einn stað, Ei-
ríksstaði, og áfram er unnið á
sömu braut, t.d. með því að flytja
af Rauðarárstíg 31.
 Spítalanum er vel stjórnað og
mjög hæft starfsfólk leggur sig
fram við að veita hagkvæma og
góða þjónustu. Skýrsla Ríkisend-
urskoðunar frá nóvember 2003
staðfestir það. Gallup-kannanir
frá 2004 sýna líka að sjúklingar á
LSH eru mjög ánægðir með þjón-
ustu á spítalanum og ímynd hans
hjá almenningi er góð.
 Afköst á spítalanum hafa auk-
ist umtalsvert, skurðaðgerðum
fjölgað og biðlistar styst veru-
lega. Í mörgum sérgreinum er
alls engin bið, í öðrum eðlileg eða
viðunandi en í nokkrum enn of
löng. Rekstrarkostnaður hefur
ekki hækkað hlutfallslega þrátt
fyrir aukin afköst. Ríkisendur-
skoðun vinnur nú að framhaldsat-
hugun á árangri af sameiningu
spítalanna sem birt verður síðar á
þessu ári.
 Á LSH hafa margvíslegar nýj-
ungar í meðferð verið teknar upp,
svo sem stofnfrumuígræðslur og
nýrnaígræðslur.
 Verkferlar á spítalanum hafa
verið endurbættir og stefna mót-
uð í helstu málaflokkum, svo sem
í lyfja- og innkaupamálum. Settir
hafa verið framleiðslumælikvarð-
ar og þjónustan kostnaðargreind.
Þessi góði árangur hefur náðst
með góðu og skilvirku stjórn-
skipulagi, samhentum og styrk-
um stjórnendum og umfram allt
afburða starfsfólki sem nú horfir
vonglatt til enn frekari sóknar á
nýjum spítala.“
spítala – háskólasjúkrahúss
ekstur LSH
Morgunblaðið/Þorkell