Morgunblaðið - 06.06.2005, Side 8

8 MÁNUDAGUR 6. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Allt útlit er fyrir aðgeitungastofn viðÍsland sé nánast
hruninn eins og fram kom í
blaðinu í gær. Þessi mikla
fækkun geitunga vekur
blendnar tilfinningar –
þeir sem eru lítt hrifnir af
þessum skepnum varpa
öndinni léttar en hrunið
kemur illa við meindýra-
eyða, sem hafa alla jafna
verið á vertíð á sumrin við
að fjarlægja bú.
Talið er að um 15 mein-
dýraeyðar séu starfandi á
höfuðborgarsvæðinu og talsverð-
ur fjöldi úti á landi og ljóst að
hvarf geitunganna kemur við
starfsemi þeirra.
Smári Sveinsson, meindýraeyð-
ir hjá Vörnum og eftirliti, segist
taka 3–400 geitungabú á meðal-
sumri en hann hefur enn ekki
fengið ósk um að fjarlægja bú í vor
og sumar. Hvert útkall kostar
5.000 krónur og segist Smári því
missa af tekjum upp á um tvær
milljónir króna vegna þessa. Fyrir
vikið verður hann að draga saman
seglin í sumar og ræður færri
starfsmenn en áður en hann hefur
haft allt að sex starfsmenn á
sumri.
„Þetta hefur verið vertíð hjá
okkur á sumrin,“ segir Smári.
Þegar geitungabúin eru farin
segist hann reikna með að mest
verði að gera við að fjarlægja
starrahreiður í sumar, auk þess
sem ýmis önnur verkefni detti allt-
af inn, s.s músagangur og silfur-
skottur í heimahúsum.
Önnur verkefni vinna
upp á móti tapinu
Róbert Ólafsson, meindýraeyð-
ir, segir að tekjutap vegna færri
geitunga hafi engin veruleg áhrif á
rekstrarafkomu hans. Hann segist
hafa fengið á bilinu 100–200 útköll
á sumri vegna geitungabúa og því
sé ekki um miklar upphæðir að
ræða og á móti komi að útköllum
af öðrum ástæðum hafi fjölgað.
T.a.m. sé töluvert meira af útköll-
um vegna roðamaura og köngulóa
í ár en áður, en Róbert segir það
færast í aukana að mikið magn af
köngulóm sé í görðum hjá fólki.
Róbert segir að geitungabönum
hafi fjölgað mjög á undanförnum
árum og einnig hafi það færst í
aukana að fólk fjarlægi búin sjálf.
Því hafi útköllum á ári fækkað
talsvert miðað við það sem áður
var og áhrifin af hruni stofnsins
séu því ekki jafnmikil og ella.
Ólafur Sigurðsson, meindýra-
eyðir, tekur í sama streng og seg-
ist vissulega missa af einhverjum
tekjum en annað vegi upp á móti.
„Meindýraeyðar hafa fengið
fleiri og fjölbreyttari verkefni
vegna betri tíðar,“ segir hann.
Einn viðmælanda blaðsins sagði
að fækkun geitunga myndi koma
mest niður á þeim sem hafa þetta
sem aukastarf, t.d. á sumrin, en
þeir sem starfa við þetta allt árið
hafa oftar en ekki önnur verkefni
og fasta kúnna.
Ýmsir varpa öndinni léttar
Þeir eru hins vegar eflaust
margir sem varpa öndinni léttar
eftir fækkun geitunga. Geitungar
gerast árásargjarnir þegar líður á
sumarið og þeir eru ófáir sem hafa
verið stungnir af geitungum og ef-
laust muna margir eftir því að
kennslustundir hafi stöðvast eða
að vinnustaður lamast eftir að
geitungur gerði vart við sig. Marg-
ir eru hræddir við þessi dýr og
geitungafælni er vel þekkt. Daníel
Isebarn Ágústsson, laga- og hag-
fræðinemi, er einn þeirra sem þjá-
ist af geitungafælni og segir hann
að sú hræðsla hafi stundum gert
honum erfitt fyrir, t.d. geti hann
ekki sofið við opinn glugga.
„Þegar geitungur kemur inn í
herbergi eða svæði sem ég er á,
gerist ekkert á meðan. Ég verð að
koma honum í burtu og hætti öllu
sem ég er að gera,“ segir Daníel
og bætir við að hann hafi reynt
ýmislegt til að losna við geitung-
ana, m.a. borið á sig krem sem eigi
að fæla geitunga frá og tekið
B-vítamín. Þá hafi hann keypt
tæki sem gefur frá sér hátíðnihljóð
sem geitungarnir þola illa og jafn-
vel reynt að læra að þekkja ólíkar
geitungategundir í sundur til þess
að vita hvort um holugeitung væri
að ræða, en hann er árásargjarn-
astur af geitungategundunum
fjórum. Hann segir að tíðindin um
að geitungastofninn sé nánast
hruninn hafi því verið kærkomin.
„Þetta er virkilegur léttir fyrir
mig að fá þessar fréttir.“
Geitungafælni algeng
hér á landi
Eiríkur Örn Arnarson sálfræð-
ingur segir fælni vegna geitunga
algenga hér á landi og fari oft sam-
an við fælni við býflugur. Fælnin
er árstíðabundin og fólk finnur
helst fyrir henni á vorin og sumrin,
þegar geitungar eru á ferli. Hann
segir að það aðgreini fælni frá
ótta, að sá sem haldinn er fælni
geri allt sem í hans valdi stendur
til þess að lenda ekki í tilteknum
aðstæðum. Þeir sem þjást af geit-
ungafælni forðist í sumum tilvik-
um að fara út eða opna glugga á
sumrin. Aðspurður hvort bjartari
tíð sé framundan hjá þeim sem
þjást af geitungafælni, segist Ei-
ríkur reikna með að svo sé og að
fólk verði eflaust rólegra í sumar.
Fréttaskýring | Geitungastofninn á
Íslandi verður í lágmarki í sumar
Vekur blendn-
ar tilfinningar
Meindýraeyðar hafa minna að gera en
geitungafælið fólk andar léttar
Sumir fagna því að geitungar séu að hverfa.
Fjórar tegundir geitunga
finnast hér á landi

Ferns konar geitunga má
finna hér á landi; holugeitung,
trjágeitung, húsageitung og
roðageitung. Hinir tveir fyrst-
nefndu eru algengastir en húsa-
geitungur og roðageitungur eru
sjaldgæfari. Holugeitungur
fannst fyrst hér á landi á áttunda
áratug 20. aldar og trjágeit-
ungur fannst fyrst árið 1980.
Þrátt fyrir að ekki sé langt um
liðið frá því að geitungar námu
hér land eru þeir vel þekktir og
hafa reynst óvinsælir gestir.
Eftir Árna Helgason
arnihelgason@mbl.is
ÞESSIR krakkar voru að planta skrautlegum blómum,
sem mynda skjaldarmerki Reykjavíkurborgar, þegar
ljósmyndari Morgunblaðsins rakst á þau í Ártúns-
brekkunni í blíðviðrinu á dögunum. Merkið mun blasa
við sjónum vegfarenda um brekkuna í sumar og vissara
að láta það ekki trufla sig við aksturinn.
Morgunblaðið/ÞÖK
Skjaldarmerkið gróðursett