Morgunblaðið - 25.06.2005, Qupperneq 4

4 LAUGARDAGUR 25. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
REKSTUR Heilsugæslunnar í
Reykjavík, Kópavogi, Seltjarnar-
nesi og Mosfellsumdæmi skilaði
40,7 milljóna króna afgangi miðað
við fjárheimildir á árinu 2004.
Svarar það til 1,4% af heildar-
útgjöldum stofnananna á árinu.
Lækkar þessi afgangur uppsafn-
aðan halla frá liðnum árum um
13%. Þetta kemur fram í frétta-
tilkynningu frá Heilsugæslunni.
Í tilkynningunni segir enn-
fremur:
„Frá árinu 2000 hefur heilsu-
gæslan í þessum fjórum sveitar-
félögum verið rekin undir sömu
stjórn. Nær starfsemin til reksturs
ellefu heilsugæslustöðva, fimm sér-
fræðimiðstöðva og deilda, auk
stjórnsýslu.
Útgjöld stofnananna námu sam-
tals 2.821 milljónum króna á síðasta
ári og höfðu aukist um 6,5% frá
árinu áður. Um 76% útgjaldanna
voru vegna launagreiðslna.
Á árinu var unnið að ýmsum hag-
ræðingaraðgerðum innan heilsu-
gæslunnar. Gerður var samstarfs-
samningur við Landspítala –
háskólasjúkrahús um framkvæmd
margskonar rannsókna, m.a. blóð-,
meinefnarannsókna, fyrir heilsu-
gæsluna. Þá var heimahjúkrun end-
urskipulögð á árinu.
Innan Heilsugæslunnar í Reykja-
vík, Kópavogi, Seltjarnarnesi og
Mosfellsumdæmi voru árið 2004
unnin 427 ársverk. Komur til lækna
og hjúkrunarfræðinga heilsugæslu-
stöðvanna voru samtals um 300
þúsund.“
Rekstur Heilsu-
gæslunnar
skilaði afgangi
„VIÐ verðum ekki vör við yfirvöld nema þegar
þau koma og fjarlægja eitthvert okkar,“ segir
Soltani Mohamed Reba en hann ásamt níu öðr-
um mótmælti afskiptaleysi yfirvalda af mál-
efnum hælisleitenda í Reykjanesbæ í gær.
Hælisleitendurnir búa allir á Gistiheimilinu
Fit í Njarðvík á meðan þeir bíða úrlausnar
sinna mála. Þar búa nú ríflega tuttugu manns
sem hafa verið þar allt að tíu mánuðum.
Soltani er frá Alsír. Hann segir aðstæður í
heimalandi sínu mjög slæmar og að hann geti
ekki snúið þangað aftur. „Þetta er auðvitað
fyrsta landið þar sem hryðjuverkamenn réðust
á saklaust fólk,“ segir Soltani og bætir við að
hann hafi misst þrettán manns úr fjölskyldu
sinni. „Fjölskylda mín dó öll á fimmtán mín-
útum. Ég get sannað þetta allt með pappírum
sem ég hef en íslenskum yfirvöldum er sama
um það. Þau senda fólk bara í burtu.“
Soltani segir að mótmælin hafi verið ákveðin
með dagsfyrirvara en að í gær-
morgun hafi tengiliður hópsins frá
Reykjanesbæ varað þá við því að
fara út og mótmæla. Það gæti haft
slæm áhrif á meðferð mála þeirra
og kynni að vera ólöglegt.
Riaz Ahmed Khan, frá Afganist-
an, segir að aðgerðaleysið sé það
versta við dvölina en hann hefur
verið hér á landi í níu mánuði. „Við
gerum fátt annað en að borða og
sofa. Hér er ein tölva fyrir tuttugu
manns og svo fáum við 2.000 krón-
ur í vasapeninga á viku. Þeir eru
fljótir að fara,“ segir Riaz og bendir
á að hælisleitendurnir hefðu gjarn-
an viljað mótmæla í Reykjavík en
að þeir hafi ekki haft efni á að fara
þangað.
Sr. Baldur Rafn Sigurðsson,
sóknarprestur Njarðvíkurkirkju,
hefur haft þó nokkur samskipti við
hælisleitendurna og segir að það
hafi ekki komið sér á óvart að þeir
hafi tekið sig saman og mótmælt.
„Það eru auðvitað komnir ýmsir sálrænir kvill-
ar þarna eins og þunglyndi. Þau fá ekkert að
vinna og svo er óvissan erfið,“ segir Baldur og
bætir við að það sé skelfilegt að eiga alltaf yfir
höfði sér að lögreglan birtist og sendi mann í
burtu.
Baldur fór með hælisleitendunum í stutt
ferðalag nýverið og segir mikla ánægju hafa
verið í hópnum. „Ferðin gerði þeim mjög gott.
Þau virtust mörg hver fá trú á lífið aftur,“ segir
Baldur en ítrekar að allir sem hafi veitt hælis-
leitendunum þjónustu hafi gert það vel.
Hælisleitendur mótmæla
afskiptaleysi yfirvalda
Morgunblaðið/Þorkell
Hælisleitendurnir með mótmælaspjöldin sem þeir gengu með um Reykjanesbæ í gær.
Haydar Majed Mahdi frá Írak, Soltani Mohamed Reba frá Alsír
og Khalil Namazi frá Afganistan voru meðal þeirra sem mót-
mæltu afskiptaleysi yfirvalda af málefnum hælisleitenda í gær.
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
PRESTASTEFNA Íslands beinir
þeim eindregnu tilmælum til biskups
að hann feli ráðgjafarnefnd um kenn-
ingarleg málefni að bregðast við ósk-
inni um að þjóðkirkjan komi að hjú-
skaparstofnun samkynhneigðra para
með hliðstæðum hætti og þegar um
karl og konu er að ræða. Þannig
hljóðar ein af fjórum ályktunum
Prestastefnunnar, sem samþykktar
voru í gær
Séra Jón Helgi Þórarinsson, sem
sæti á í starfshópi um málefni sam-
kynhneigðra innan þjóðkirkjunnar,
segir að skýr vilji sé innan kirkjunnar
um að taka á málefnum samkyn-
hneigðra með markvissum hætti.
Margir vilji stíga skrefið til fulls og
leyfa vígslu samkynhneigðra en aðrir
vilji þó fara hægar í sakirnar. „Með
ályktuninni er verið að mæta þeirri
ósk sem komið hefur fram frá sam-
kynhneigðum, aðstandendum þeirra,
prestum og fleirum um að þjóðkirkj-
an komi að hjúskaparstofnun sam-
kynhneigðra með hliðstæðum hætti
og þegar um karl og konu er að
ræða.“
Hann segir að með ályktuninni sé
verið að vísa málinu í ákveðinn far-
veg. Það sé stórt skref. Gert sé ráð
fyrir því að ráðgjafarnefndin, sem
skipuð sé færum guðfræðingum, fjalli
um málið með málefnalegum hætti og
skili síðan áliti sínu til biskups.
Aðspurður segir hann að nefndinni
verði ekki gefinn neinn tiltekinn
frestur til að skila áliti sínu. „Við
munum hins vegar, án efa, óska eftir
upplýsingum um hvernig staðan
verður, á Prestastefnunni að ári,
verði nefndin þá ekki búin að skila
áliti sínu.“
Í annarri ályktun Prestastefnunn-
ar er yfirstjórn kirkjunnar hvött til
„að fylgja eftir áherslunni á heimilið á
komandi vetri með því að gera það
sem unnt er til þess að prestar geti
gengið fram með góðu fordæmi og
ræktað heimili sitt öðrum til eftir-
breytni, verið myndugir feður og
mæður barna sinna, geti haft góða
reglu á vinnu sinni þar sem skýr skil
milli frítíma og vinnutíma verði höfð
að leiðarljósi.“
Hvatt er til að fólk efli holl fjöl-
skyldugildi í samfélaginu, umhyggju,
ást og tryggð, gefi gaum að þörfum
barnanna og ráðstafi meiri tíma til
fjölskyldusamveru.
Málefni samkyn-
hneigðra fari í
ákveðinn farveg
Eftir Örnu Schram
arna@mbl.is
 Geta samkynhneigðir | 10
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi yfirlýsing frá Vel-
ferðarsviði Reykjavíkurborgar:
„Vegna gruns um meintan fjár-
drátt af hálfu starfsmanns Reykja-
víkurborgar úr heimilissjóði íbúa á
einu þeirra heimila sem ætlað er
fötluðum, hefur að undanförnu far-
ið fram rannsókn af hálfu Reykja-
víkurborgar m.a. til þess að ganga
úr skugga um hvort tilefni væri til
að vísa málinu til lögreglu.
Á fundi borgarráðs í gær 23. júní
var samþykkt að vísa málinu til lög-
reglu til frekari rannsóknar.
Borgaryfirvöld ákváðu einnig að
bæta íbúunum það tjón sem athug-
un Reykjavíkurborgar gaf til kynna
að þeir hefðu orðið fyrir.“
Meintum fjár-
drætti vísað til
lögreglu
HILDUR Dungal, forstjóri Útlendingastofn-
unar, segir að á meðan fólk hefur enn stöðu
hælisleitenda sé ekki búið að sannreyna að það
þurfi á aðstoð að halda samkvæmt flótta-
mannasamningi Sameinuðu þjóðanna.
Hildur segir að auk þess að vera í fullu fæði
og húsnæði fái hælisleitendurnir alla þjónustu
sem Reykjanesbær hefur upp á að bjóða.
Að sögn Hildar er það minnihluti hælisleit-
enda sem þarf að stoppa lengi við á Íslandi.
„Þeir sem þurfa að vera lengi eru oft á tíðum
ekki með nein skilríki. Þá þarf að byrja á að
finna út hver viðkomandi er og hvort hann hafi
sótt um hæli annars staðar,“ segir Hildur og
bætir við að Evrópuríkin séu með samstarf til
að koma í veg fyrir að fólk sæki um hæli í
mörgum löndum. Hafi fólki verið hafnað á ein-
um stað sé því að öllum líkindum einnig hafnað
hér á landi. Hildur segir að til að manneskja fái
stöðu flóttamanns þurfi að vera staðfest að hún
geti ekki eða vilji ekki af ástæðuríkum ótta
fært sér í nyt þá vernd sem heimaland hennar
býður. T.d. ef hún verður fyrir ofsóknum
vegna trúarbragða eða pólitískra skoðana.
Efnahagslegar eða einkaréttarlegar ástæður
nægi ekki til þess að fá stöðu flóttamanns.
Ekki víst að fólkið
þurfi á aðstoð að halda
METAÐSÓKN er í sagnfræðideild
Háskóla Íslands en 87 nýnemar
hafa skráð sig í B.A nám í sagn-
fræði fyrir næsta skólaár. Nýnem-
um hefur því fjölgað mikið frá
fyrra ári en 48 nemendur voru ný-
skráðir í B.A. nám í sagnfræði árið
2004. Valur Ingimundarson, for-
maður sagnfræðiskorar, segir það
greinilegt að almennur sagnfræði-
áhugi hafi aukist og sé það ánægju-
efni.
„Sagnfræðin virðist eiga meira
upp á pallborðið hjá ungu fólki á
seinustu árum en árið 2003 var
einnig mikil aðsókn í deildina. Þá
hefur það aukist síðustu ár að fólk á
öllum aldri hefji nám í deildinni,“
segir Valur.
203 hafa sótt um að hefja B.A.
nám í sálfræði, 187 um B.A. nám í
lögfræði, 167 um B.S nám í við-
skiptafræði og 138 um B.S. nám í
hjúkrunarfræði. Heildarfjöldi raf-
rænna umsókna í grunnnámi 2005-
2006 er 2240 en þá er læknadeild
ekki talin með og óskráðar eru um
50 umsóknir. Þá eiga um þrjú
hundruð erlendir nemar eftir að
bætast við þennan fjölda í haust.
Árið 2004 var fjöldi nýnema 2324
en samkvæmt upplýsingum frá
nemendaskráningu má gera ráð
fyrir því að þeim fjölgi nokkuð í ár.
Nýnemum
fjölgar í HÍ