Morgunblaðið - 26.06.2005, Blaðsíða 38
38 SUNNUDAGUR 26. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið, Kringlunni 1, 103 Reykjavík Bréf til blaðsins | mbl.is
HJÁLPARLIÐASJÓÐURINN er
algjör nauðsyn fyrir fatlaða ein-
staklinga sem eru að fara til út-
landa því fæstir hafa efni á að
borga líka fyrir aðstoðarmann. Það
er það sem
Hjálparliðasjóð-
urinn gerir. Því
er það mjög mik-
ilvægt að fólk
styrki sjóðinn
svo að allir geti
ferðast. Ég dáist
að Kjartani fyrir
að sigla í kring-
um landið til að
hjálpa okkur að
fá meira fé í sjóðinn. Einnig er
Sumarvinna Ný-ungar (sem er ung-
liðahreyfing Sjálfsbjargar) að vinna
í þessu verkefni og vona ég að fólk
taki vel í átakið og hjálpi okkur að
safna fé í sjóðinn.
Ég fór til útlanda með Ásgeiri
sem er aðstoðarmaðurinn minn,
Fannari æskuvini mínum, og Stein-
unni, vini mínum, á tónleika í Hol-
landi sem kallast „Arnhem Harcore
Meeting“ yfir páskahelgina og ég
fékk styrk frá Hjálparliðasjóði fyrir
aðstoðarmann. Án styrks frá sjóðn-
um hefði ég ekki getað farið í ferð-
ina og er ég því mjög þakklátur.
Þessi ferð var æðisleg. Þegar við
vorum mætt til Hollands hittum við
einn nágranna vinar okkar. Hann
býr í Arnhem sem er bærinn sem
við gistum í. Hefðum við ekki rek-
ist á hann værum við örugglega
ennþá týnd í Hollandi og vil ég
þakka honum fyrir alla hjálpina.
Það var komið síðdegi þegar við
mættum hress á Arnheim-
lestarstöðina. Tók svo við um tutt-
ugu mínútna ganga í íbúðina sem
við gistum í. Hollensk vinkona
Sigga var svo elskuleg að lána okk-
ur íbúðina sína þann tíma sem við
vorum þarna gegn því að við sæj-
um um köttinn hennar meðan hún
væri í burtu. Vorum við mjög
ánægð með þessa íbúð því hún var
rúmgóð, hreinleg og gott aðgengi
inn í hana. Næsta dag var farið í
smá verslunarleiðangur og skoð-
unarferð um miðbæ Arnheim. Þar
var múgur og margmenni enda
skínandi sól og dágóður hiti. Svo
fórum við heim og slöppuðum af
því tónleikarnir voru daginn eftir.
Stóri dagurinn rann loks upp og
við strax farin að hlakka til tón-
leikanna. Mættum við fyrir utan
tónleikasalinn eftir hádegið og var
þá slatti af liði mætt. Hef ég aldrei
séð svona margt fólk sem hlustar á
sömu tónlist og ég. Loks komust
við inn í salinn og blasti þá við okk-
ur þessi tvö risastóru svið og var
skipst á að spila á þeim. Eftir tón-
leikana var maður algjörlega í
sæluvímu og þetta mun lifa í minn-
ingunni að eilífu. Daginn eftir var
svo slappað af því þetta var síðasti
dagurinn í Hollandi. Var tekinn
smá göngutúr um svæðið og svo
var borðað á þessum fína ítalska
veitingastað. Rétt áður en við vor-
um að fara að sofa var bankað all-
hressilega hjá okkur. Furðuðum við
okkur á því hver gæti verið þar á
ferð en það var hann Siggi að segja
okkur að það væri kominn sum-
artími í Hollandi sem merkir að
tíminn færðist fram um eina
klukkustund. Vorum við ekkert
sérstaklega ánægð með þessar
fréttir því við vorum öll grútmygl-
uð daginn eftir. Svo skelltum við
okkur á flugvöllinn og komum heim
til Íslands um hádegið.
Er þetta ein besta utanlandsferð
sem ég hef farið í og vil ég þakka
Ásgeiri, Fannari, Steinunni, Sigga
og öllu hollenska liðinu sem reddaði
algjörlega þessari ferð. Sjálfsbjörg
fær einnig þakkir frá mér fyrir að
hafa reddað mér þessum styrk.
Ef einhver vill styrkja Hjálp-
arliðasjóðinn er söfnunarsíminn
908 2003. Einnig er hægt að fara
inn á heimasíðu Sjálfsbjargar,
www.sjalfsbjorg.is. Ef þið viljið líka
fylgjast með Sumarstarfi Ný-ungar
getið þið farið á www.ny-ung.is.
ANDRI VALGEIRSSON
meðlimur Ný-ungar sem er
ungliðahreyfing Sjálfsbjargar.
Reynsla mín af Hjálparliðasjóðnum
Frá Andra Valgeirssyni
Andri Valgeirsson
KÆRU samstarfsfélagar og koll-
egar:
Við undirrituð lýsum yfir von-
brigðum okkar með þá stefnu sem
íslensk blaðamennska er að taka.
Nýjasta hefti Hér og Nú fyllir að
okkar mati mælinn. Umfjöllun um
skilnað tónlistarmannsins Bubba
Morthens og Brynju Gunn-
arsdóttur, umfjöllun um ástæðu
hans og eftirköst er hreint einelti
og er eingöngu gerð til að meiða
fjölskyldur þessara einstaklinga.
Og þá þarf ekkert að segja „þau
kölluðu þetta yfir sig sjálf... við er-
um bara að segja frá staðreyndum“
því að það eru takmörk fyrir því
hvað hægt er að bjóða börnum
þeirra upp á. Það er skoðun okkar
að það hljóti að vera hægt að ná
sama árangri/sölu án þess að stór-
skaða mannorð fólks og sálarlíf
saklausra barna.
Að lokum vonumst við til að fjöl-
miðlastéttin í heild sinni bíði ekki
hnekki vegna yfirgangs þeirra fjöl-
miðla sem slík vinnubrögð viðhafa.
Með vinarþeli.
Hallgrímur Thorsteinsson,
Helga Vala Helgadóttir,
Ragnheiður Gyða Jónsdóttir,
Oddrún Vala Jónsdóttir,
Sigurður G. Tómasson,
Gunnhildur Kristjánsdóttir og
Hans Steinar Bjarnason.
Vér mótmælum
Frá nokkrum starfsmönnum
Talstöðvarinnar
ARI Edwald framkvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins setti fram
þá fullyrðingu fyrir
nokkrum dögum að
markaðurinn væri
„kynblindur“.
Sem sagt konur
sem að jafnaði fá
lægri laun en karlar á
íslenskum vinnu-
markaði eru minna
virði en karlar.
Stjórnendur fyr-
irtækja á Íslandi sem
í langflestum tilfellum
eru karlar eru hæfari
til að vera þar sem
þeir eru, annars væru
þeir ekki þar. Mark-
aðurinn er „blindur“ á
að kyn skipti máli því
eru þetta augljósar
staðreyndir.
Ástæður þess að svo
fáar konur komast í
stjórnunarstöður á Ís-
landi eru að þær eru
„áhættufælnar, eiga
erfitt með taka ákvarð-
anir, nýta sér tengsl-
anet sín í persónu-
legum tilgangi í stað
þess að nýta þau í al-
vöru bísníss eins og
karlar gera“. Nið-
urstaða mastersritgerðar Kristínar
Kristmundsóttur á viðhorfi kvenna
í stjórnunarstöðum á Íslandi til
kynsystra sinna.
Síendurteknar rannsóknir sem
birtar eru opinberlega leitast við að
„skýra“ launamun kynjanna. Karl-
ar hafa hærri laun en konur vegna
þess að þeir vinna „lengur“, þeir
hafa hærri laun en konur vegna
þess að þeir eru miklu fleiri í
ábyrgðarstöðum.
Niðurstöður
Svo fáar konur er að
finna í stjórnunar-
stöðum á Íslandi vegna
þess að karlar eru hæf-
ari en konur til þess að
gegna slíkum stöðum.
Launamunur kynjanna
er svo mikill sem raun
vitni vegna þess að
karlar eru meira virði
en konur.
Kristján G. Arn-
grímsson talar um
klisjur í grein minni
„Ég er kona…“ frá 19.
júní síðastliðinn. Eins
og sjá má af ofan-
greindum dæmum úr
umræðunni síðustu
vikur er fullkomlega
ástæðulaust að tala
um klisjur í fyrr-
nefndri grein. Það
hlýtur að vera full
ástæða til að taka
mark á fólki í svo
ábyrgðarmiklum stöð-
um í samfélaginu eins
og dæmi eru tekin um
hér að ofan. Ástæða
þess að staða jafnrétt-
ismála er eins og hún er – einfald-
lega vegna þess að karlar eru hæf-
ari en konur og þeir eru meira virði
en konur.
Eru klisjur klisjur?
Signý Sigurðardóttir fjallar
um jafnréttismál
Signý Sigurðardóttir
’Eins og sjámá af ofan-
greindum
dæmum úr
umræðunni
síðustu vikur
er fullkomlega
ástæðulaust
að tala um
klisjur …‘
Höfundur er verkefnisstjóri
í flugfrakt.
HINN þekkti fræðimaður dr.
John Malcom Runowich, hefur
greint stjórnarhætti í þrjá meg-
inflokka: einræði, fulltrúalýðræði
og beint þátttökulýðræði.
Það þarf ekki að taka fram að
við Íslendingar búum við það sem
John Malcom Runowich flokkar
sem fulltrúalýðræði. Engu að síð-
ur getur orðræða hér, um mál sem
nátengd eru lýðræði, tekið á sig
svipað form og í samfélögum sem
John Malcom Runowich hefði
skilgreint sem einræðisríki. Hver
getur ekki séð fyrir sér herra Ivan
Ivanovich 1935 þar sem hann situr
í matsal Gorkísamyrkjubúsins og
segir við sjálfan sig og aðra: Saga
hins nýja mikla Rússlands fæddist
með félaga Stalín. Eða Stefan
Bartoletti á kaffihúsi í Róm 1925:
Saga svartnættis Ítalíu er að baki
og Il Duce leiðir okkur inn í sólina.
Eða Detlef Dietrich á ölkrá i Berl-
ín 1936: Hið þýska 1000 ára ríki er
staðreynd þökk sé sterkum leið-
toga, þökk sé Der Führer.
Réttum 70 árum eftir að Ivan
Ivanovich sá fyrir sér fæðingu
hins nýja Rússlands mátti heyra
einræður Harðar Kormákssonar,
verktaka, í heita potti sundlaugar
Kópavogs: Fyrir tilstilli Gunnars
I. Birgissonar hættu Kópavogsbú-
ar að þurfa að skammast sín fyrir
heimilisfang sitt.
Þessar tilvitnanir eru tilbúning-
ur en eiga að draga fram þá stað-
reynd að manneskjan er sjálfri
sér lík þótt hún búi við ólíkar póli-
tískar og félagslegar aðstæður.
Persónugerving sögunnar
Persónugerving sögunnar af
þessum toga brýtur sér leið inn í
söguskilning ungs fólks. Í próf-
úrlausnum framhaldsskólanema
frá þessu vori gat að líta útlistanir
eins og þessar:
„Winston Churchill var hálf-
gerð fyrirmynd bresku þjóðarinn-
ar og gerði hana að því stórveldi
sem hún er í dag.“ Um Jón Sig-
urðsson: „Jón Sigurðsson var
maður sem að við Íslendingar get-
um þakkað fyrir að við fengum
sjálfstæði.“ Og annar nemandi
bætti um betur: „Einn af fræg-
ustu mönnum okkar Íslendinga
hér á landi er án efa Jón Sigurðs-
son. Þvílíkur maður! Hann leiddi
Íslendinga til sjálfstæðis.“
Þorleifur Friðriksson
Þankar um
lýðræði – Opið bréf
til Kópavogsbúa
Höfundur er sagnfræðingur.
FORTÍÐARVANDI Landbún-
aðarháskólans á Hvanneyri hefur
mikið verið til umræðu í fjöl-
miðlum að undanförnu.
Undirritaður var starfsmaður
Rannsóknastofnunar
landbúnaðarins sem
nú er ekki lengur
starfandi, frekar en
Landbúnaðarháskól-
inn á Hvanneyri og
Garðyrkjuskólinn á
Reykjum. Þessar
þrjár stofnanir sam-
einuðust í nýrri stofn-
un Landbúnaðarhá-
skóla Íslands (LbhÍ),
um síðustu áramót.
Við starfsmenn rann-
sóknastofnunarinnar
gömlu erum nokkuð
undrandi á umræðunni um fjár-
hagsvanda Landbúnaðarháskólans
á Hvanneyri (LBH) og á hvern
hátt nú virðist eiga að sliga nýja
stofnun, Landbúnaðarháskóla Ís-
lands, með fjárhagsvanda þeirrar
stofnunar sem ekki er lengur til.
Þegar gengið var til samein-
ingar var lögð mikil áhersla að hér
væri verið að búa til nýja og öfl-
uga stofnun en það stæði ekki til
að klastra öðrum stofnunum undir
bjálka hins gamla landbún-
aðarskóla á Hvanneyri. Rann-
sóknastofnun landbúnaðarins var,
fyrir þessa sameiningu, rekin af
miklum myndarskap og með
traustri fjármálastjórn um langa
hríð. Hún var öflugust að manna-
haldi og fjármagni hinna þriggja
stofnana sem sameinuðust í Land-
búnaðarháskóla Ís-
lands og með miklar
sértekjur. Starfsfólki
sem kemur þaðan er
það með öllu óskilj-
anlegt af hverju það
verður nú látið gjalda
fyrir fjárhagsvanda
gamla Landbún-
aðarháskólans á
Hvanneyri (LBH), sé
það þá ætlunin, sem
ég vona að sé mis-
skilningur.
Það er fullkomlega
ótækt að hin nýja
stofnun sitji uppi með skuldir ann-
arrar stofnunar, jafnvel þótt
skyldar séu. Þannig er ekki hægt
að hefja starf nýrrar stofnunar.
Og það er mikilvægt að skilja að
slík stofnun þarf fyrst og fremst
heimanmund, því sameining kost-
ar sitt. Sú var raunin við nýlega
sameiningu Háskólans í Reykjavík
og Tækniháskólans, þar sem
rausnarlega var staðið að málum.
Einnig er ljóst að fjárframlög til
háskólakennslunnar á Hvanneyri
reis ekki undir kostnaði áður, og
sá vandi eykst enn nú þegar fleiri
nemendur sækja í skólann.
Þennan ranga fjárhagsgrunn þarf
vitaskuld að laga um leið og ný
stofnun tekur til starfa. Fjár-
hagsgrundvöllur þarf að vera
tryggður.
Það má ekki gleymast að hér er
um nýja stofnun að ræða. Syndir
þeirra er áður réðu varða því stór-
an hluta starfsfólksins ekki neitt.
Það tók ekki þátt í að skapa þenn-
an fjárhagsvanda, heldur hefur
starfað í öflugri rannsóknastofnun
þar sem ríkti góður andi og styrk
fjármálastjórn. Og ég spyr: Á að
láta stjórnendur og starfsfólk
Landbúnaðarháskóla Íslands, sem
margt starfaði ekki fyrir gamla
skólann á Hvanneyri, bera fulla
ábyrgð á vanda sem það tók eng-
an þátt í að skapa? Er ekki eitt-
hvað athugavert við slíka stjórn-
sýslu?
Starfsfólk Rannsóknastofnunar
landbúnaðarins gekk jákvætt til
sameiningarinnar með loforð um
að það mundi ekki gjalda vand-
kvæða í rekstri annarra stofnana
sem lagaðar voru í hina nýju
stofnun. En það virðist nú ætla að
verða, eða hvað?
Ríkisendurskoðun hefur orðið
tíðrætt um ábyrgð stjórnenda
stofnana sem reknar eru með
hallarekstri og að jafnvel komi til
greina að halda eftir launum
starfsmanna. Það er vitaskuld
gamall siður höfðingja að láta sak-
lausa smælingja gjalda synda ann-
arra. Ekki er slíkt góður siður og
hann á ekki að vera siður okkar
þjóðar.
Alþingi tók ákvörðun um stofn-
un hins nýja Landbúnaðarháskóla
Íslands. Það er einnig Alþingis að
axla ábyrgð á þessari ákvörðun og
búa svo um hnúta að skólinn hefji
ekki starf sitt lamaður af fjár-
hagsvanda, því þá á hann enga
framtíð fyrir sér.
Umræða um halla
stofnunar sem ekki er til
Ólafur Arnalds fjallar um
sameiningu stofnana
landbúnaðarins
Ólafur Arnalds
’Það er fullkomlegaótækt að hin nýja
stofnun sitji uppi með
skuldir annarrar
stofnunar, jafnvel þótt
skyldar séu.‘
Höfundur er prófessor við Landbún-
aðarháskóla Íslands og fyrrum
sviðsstjóri umverfissviðs Rannsókna-
stofnunar landbúnaðarins.