Morgunblaðið - 07.10.2005, Qupperneq 26

26 FÖSTUDAGUR 7. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF | MATARKISTAN
Vanti menn girnilegar salt-fiskuppskriftir er hvergibetra að bera niður en hjákunnáttumönnum í Portú-
gal. Þrátt fyrir að Íslendingar telji
sig vera mikla saltfiskþjóð, eru það
Portúgalar sem eiga vinninginn
þegar kemur að matreiðslu
hans enda státa þeir sig af því
að eiga um eitt þúsund mis-
munandi útfærslur af góm-
sætum saltfiskréttum. Saltfisk-
inn þurfa Portúgalar að flytja
inn og gera það svo sannarlega í
ómældu magni enda hefur „bacc-
alao“ verið mikill þjóðarréttur í
huga Portúgala um aldir.
Hjónin Jose Manuel Mateus
Bruxo og Ana Paula Mateus Cabrita
Bruxo, sem reka veitingastaðinn Os
Arcos í Albufeira, buðu útsendara
Morgunblaðsins upp á rjómalagaðan
gratíneraðan saltfiskrétt, sem óhætt
er að mæla með og þegar falast var
eftir uppskriftinni, var það auðvitað
sjálfsagt ef það mætti verða til þess
að kenna Íslendingum að setja salt-
fiskinn sinn í fínan búning.
Þau José Manuel og Ana Paula
opnuðu veitingastaðinn sinn í fyrra-
sumar, en hann tekur um 60 manns í
sæti á tveimur hæðum og er stein-
snar frá Íslendingabarnum Geordio
Viking. Matseðillinn er fjölbreyttur
og á nokkrum tungumálum, meðal
annars má lesa hann á góðri ís-
lensku.
José Manuel segist vera kominn af
fiskimannafjölskyldu í Albufeira, en
bærinn sé nú svipur hjá sjón frá því
sem var þegar hann var að alast þar
upp. „Margt hefur breyst og bærinn
vaxið ótrúlega mikið. Fiskimennirnir
eru flúnir til næstu þorpa og sam-
keppni veitingahúsa um ferðamenn-
ina hefur aukist til muna. Menn tala
líka um að dýrtíðin hafi vaxið með til-
komu evrunnar á sama tíma og laun-
in hafa staðið í stað. Það sést til
dæmis á bjórnum, sem hækkað hefur
um helming frá því að evran kom til
sögunnar.“
Portúgalski veitingamaðurinn
segist nýlega hafa sest að í gamla
bænum sínum eftir sautján ára flakk
um heiminn. Hann sigldi um heims-
ins höf sem framkvæmdastjóri veit-
inga á skemmtiferðaskipum Cele-
brity Cruises, sem er með bæki-
stöðvar sínar í Miami á Flórída.
„Þetta voru skemmtileg og við-
burðarík ár, en nú er kominn tími til
að slaka á. Eftir allt þetta flakk mitt
um heiminn, hef ég komist að því að
Albufeira er og verður áhugaverðasti
staðurinn til að setjast að á,“ segir
José Manuel og hlær um leið og hann
nær í uppskriftabókina sína og flettir
upp á gratíneruðum saltfiski í rjóma-
sósu.
Saltfiskur í sósu
útvatnaður saltfiskur
þeyttur rjómi
kartöflur
laukur
hvítlaukur,
hvítur jafningur gerður úr smávegis
af smjöri, hveiti og mjólk
negulnaglar
múskat
pipar
rasp
ostur
Saltfiskurinn er soðinn og síðan
bein- og roðhreinsaður. Kartöflurnar
eru afhýddar, skornar í skífur og
léttsteiktar í olíu.
Saltfiskur, laukur og hvítlaukur
léttsteikt á pönnu í olíu. Hvíti jafn-
ingurinn búin til með því að bræða
smávegis af smjöri í potti, bæta
hveitinu út í og þynna með mjólk.
Kryddað með negulnöglum, múskati
og pipar. Í eldfast mót fara fyrst létt-
steiktar kartöflurnar í botninn, síðan
saltfiskurinn sem blandaður hefur
verið lauknum. Hvítu sósunni hellt
yfir. Raspi og rifnum osti blandað
saman og stráð yfir réttinn, sem bak-
aður er í ofni um stund.
 MATARKISTAN | Gratineraður saltfiskur í rjómalagaðri sósu
Portúgalar kunna þús-
und saltfiskútfærslur
Veitingastaðurinn Os Arcos,
Rua Alves Correia, 25,
8200 Albufeira.
Sími: 289-513-460.
Eftir Jóhönnu Ingvarsdóttur
join@mbl.is
Morgunblaðið/Jóhanna Ingvarsdóttir
Veitingahjónin José Manuel og Ana Paula Bruxo á Os Arcos.
ÉG fer og fæ mér stundum cappu-
cino á kaffihúsinu Te og kaffi á
Laugaveginum bara til að hafa af-
sökun fyrir því að fá mér eina holl-
ustuköku sagði dyggur lesandi
Morgunblaðsins sem bað Daglegt líf
að falast eftir uppskriftinni að þess-
um góðu kökum.
Sigríður Bragadóttir mat-
reiðslumaður sem er verslunarstjóri
hjá Te og kaffi í Suðurveri er höf-
undur uppskriftarinnar. Hún segist
oft þróa nýjar uppskriftir og er sér-
staklega mikið fyrir að baka kökur
ef það er einhver næring í þeim.
„Hollustukökurnar sameina þetta
tvennt, að vera hollar og góðar. Þær
eru fullar af fræjum, hnetum og öðru
hollmeti en það er þó ekki þar með
sagt að þær séu sérlega hitaein-
ingasnauðar því hnetur eru t.d.
orkuríkar.
Sigríður segir að því miður geti
hún ekki gefið uppskriftina þar sem
þetta séu kökur veitingahússins.
„Ég á hinsvegar í fórum mínum
tvær aðrar og alls ekki ósvipaðar
uppskriftir að frábærum holl-
ustukökum sem ég skal með gleði
gefa lesendum Morgunblaðsins upp-
skrift að.“
Það standa yfir breytingar á mat-
seðlinum hjá Te og kaffi þessa dag-
ana og á nýja seðlinum sem verður
tekinn fram í þessum mánuði verður
einmitt lögð aukin áhersla á bragð-
góða hollusturétti, heilsukökur,
ávaxtamöffins, matarmiklar súpur
og ýmsa smárétti.
All-bran kökur
120 g spelthveiti eða heilhveiti
1 tsk. matarsódi
¼ tsk. salt
200 g smjör
140 g hnetusmjör (fínt eða gróft)
160 g hrásykur
50 g All-bran
2 stór egg
1 tsk vanilla
200 g rúsínur
200 g haframjöl
Bræðið saman smjör, hnetusmjör
og hrásykur við vægan hita í þokka-
lega stórum potti. Takið pottinn af
hitanum og bætið all-bran út í. Látið
bíða í smástund. Hrærið eggjum og
vanillu út í með sleif. Bætið nú rús-
ínum, haframjöli og öðrum þurr-
efnum út í. Hrærið saman með sleif-
inni. Úr uppskriftinni fást um 15
kökur, sem settar eru á tvær smjör-
pappírsklæddar bökunarplötur og
bakaðar í ofni í um 15 mínútur við
180°C á blæstri.
Súkkulaðibitakökur
90 g hveiti
1 tsk. lyftiduft
½ tsk. salt
25 g haframjöl
40 g hveitiklíð
60 g kókosmjöl
150 g súkkulaði, saxað
125 g smjör (mjúkt)
150 g púðursykur eða hrásykur
1 stórt egg
1 tsk. vanilludropar
Smjör og sykur hrært hvítt og
eggi bætt í. Vanillu bætt saman við
og hrært vel.
Öllum þurrefnum bætt varlega
saman við og súkkulaðinu síðast.
Stórar kökur eru mótaðar (um 75
g hver) og settar á smjörpapp-
írsklædda bökunarplötu. Athugið að
þær renna aðeins út.
Bakað við 180°C á blæstri í um 15
mínútur. Um níu kökur fást úr þess-
ari uppskrift.
 UPPÁHALDSRÉTTURINN
Hollustukök-
urnar ómót-
stæðilegar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sigríður Bragadóttir matreiðslumaður á heiðurinn að uppskriftinni og Jón
Örn Angantýsson bakarameistari sér síðan um að baka þær.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
All-bran kökurnar og súkku-
laðibitakökur að hætti Sigríðar.
Samhengi virðist vera á milli gáfna-
fars fólks og hvað það vill drekka að
mati danskra vísindamanna. Í Aften-
posten kemur m.a. fram að léttvín
var í uppáhaldi hjá þeim sem höfðu
hæsta greindarvísitölu af 1.800 þátt-
takendum úr hópi ungs fólks í
danskri rannsókn, þar sem þátttak-
endum var fylgt eftir um nokkurra
ára skeið.
Þetta samhengi kom vísinda-
mönnunum ekki á óvart því að í Dan-
mörku hefur léttvínsdrykkja þótt
vísbending um sterka félagslega
stöðu, í samfélagi þar sem bjór-
drykkja er almennt viðmið.
Rannsóknin var gerð á vegum
Lýðheilsustofnunar Danmerkur og
eru niðurstöðurnar birtar í tímarit-
inu Addiction. „Það hefur þótt bera
vott um góðan smekk að kjósa létt-
vín frekar en bjór. Einmitt þess
vegna er það áhugavert að sjá að
þeir sem hafa hæsta greindarvísitölu
kjósa frekar léttvín, líka þegar leið-
rétt hefur verið vegna félagslegrar
stöðu og efnahags,“ segja dönsku
vísindamennirnir í Politiken.
Samhengi
milli gáfna-
fars og
drykkjusiða
 RANNSÓKN
Morgunblaðið/Árni Sæberg