Morgunblaðið - 10.11.2005, Síða 28

28 FIMMTUDAGUR 10. NÓVEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
ÞEGAR víkingaskipið Íslendingur
er annars vegar hefur veitingamaður
í Hafnarfirði fyrir
reglu að rísa upp og
hrópa úlfur, úlfur, að
því er virðist til að upp-
hefja sjálfan sig á
kostnað Íslendings.
Þetta er með öllu
óskiljanlegt þar sem
Íslendingur hefur aldr-
ei haft vínveitingaleyfi.
Íslendingur var engin
„dolla“ þegar sá hinn
sami var að falast eftir
skipinu til að auglýsa
upp og koma á svokall-
aðar víkingahátíðir
sem haldnar hafa verið.
Það eru takmörk fyrir því hvað hægt
er leggjast lágt til að svara fólki sem
spinnur upp sögur um menn og mál-
efni og segir í útvarpi að réttast væri
að kveikja í verðmætum annarra.
Sama mann hefur stjórn Hafn-
arfjarðarbæjar og þingmaðurinn
Össur Skarphéðinsson gert að þekk-
ingarbrunni sínum um hætti víkinga.
Veitingamanninum tókst það ólíkleg-
asta, án þess að kynna sér málið, að
draga bæjarstjórn inn á sviðið til
þess að samþykkja ályktun um
ósæmilegheit styrkveitingarinnar.
Einnig hefur þingmaðurinn Össur
Skarphéðinsson, gerður heiðursvík-
ingur í Fjörukránni, líst skoðun sinni
á heimasíðu, þar sem hann líkir
styrk við Íslending sem ríkisstyrk
við krár og viðlíka staði næturlífsins.
Til skreytingar máli sínu bætir hann
30 millj. kr. við rétta styrkupphæð.
Upphæðin er 120 millj., þ.e. 20 millj.
á ári næstu sex ár. Össur skrifar án
kinnroða 150 millj. Er að furða að
slíkir séu borðaslitnir og tignlækk-
aðir af fjúkandi pilsföldum?!
Þau Þorgerður Katrín Gunn-
arsdóttir og Árni Mathiesen búa í
Hafnarfirði og eru ráð-
herrar allra lands-
manna. Vegna búsetu
sinnar er þeim legið á
hálsi ef þau stuðla að
viðgangi sögu- og
menningarverðmæta í
öðru kjördæmi. Þetta
er fáránleg framkoma
enda ljóst þeim sem
horfðu á fréttatíma að
öfundarvofan lá yfir.
Skandall?
Ummælin um Ís-
lending og siglinguna á
útvarpi Sögu 24. októ-
ber sl. dæma sig sjálf.
Þau eru þeim er talaði og stöðinni
sjálfri til háborinnar skammar. Slíkt
tal hljómar í besta falli sem gjallandi
í tómri tunnu. Ekki var í boði að
bera hönd fyrir höfuð sér. Er það
háttur víkinga? Reyndar eftir á að
hyggja besta mál því slíkir gera ekki
annað en að grafa eigin gröf.
Rétt er að nota tækifærið og leið-
rétta ranga ættfærslu sem lengi hef-
ur verið við líði . Hún er meint
frændsemi okkar Árna Sigfússonar.
Besta mál ef satt væri en þessi til-
búna ættfærsla hefur verið notuð á
mjög svo niðrandi hátt þar sem allt
sem Árni Sigfússon hefur gert í
þágu Íslendings hefur verið sögð
greiðasemi milli frænda. Gróusögn
flýgur enn hátt og stundum notuð af
þeim sem finna allt til foráttu um Ís-
lending og hafa aðeins rangfærslur
sér til framdráttar. R-listinn vann
ötullega í upphafi borgarstjóraferils
Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur að
því að stöðva smíði Íslendings. Í
fréttatíma sjónvarps var rætt við
Ingibjörgu þar sem hún fullyrti að
við Árni værum frændur. Upp frá
því hefur gróusagan lifað. Við Árni
erum ekkert skyldir frekar en Ís-
lendingar almennt og þekktumst lít-
ið sem ungir drengir í Vest-
mannaeyjum. En hitt er staðreynd
að við Ingibjörg Sólrún erum skyld,
erum bæði komin af Einari „ríka“
Hannessyni f.1781, d. 1870, í Berg-
sætt. Já, sendingar rata til föðurhús-
anna á stundum. Það sem sagt var á
útvarpi Sögu og endurtekið í síbylju
um Íslending og siglinguna er
þvættingur sem ekki verður lotið svo
lágt að svara meir en hér hefur verið
gert. Þar réð öfundsýki ríkjum. Mál-
efnum Íslendings verða gerð skil í
bók sem kemur út að ári liðnu. Þá
verður Íslendingur 10 ára. Mikið
efni er til frá upphafi og líklegt að
fleiri en eitt bindi verði til áður en yf-
ir lýkur. Þar getur fólk og vofur
skyggnst um og fræðst um stað-
reyndir málsins. Ef jafnræði á að
vera á með Hafnarfirði og Reykja-
nesbæ þá segjum við Áfram Hafn-
arfjörður.
Víkingaþvættingur
og Gróusögur
Gunnar Marel Eggertsson
skrifar í tilefni af umfjöllun um
uppbyggingu víkingaheims í
Reykjanesbæ
’Vegna búsetu sinnarer þeim legið á hálsi ef
þau stuðla að viðgangi
sögu- og menningar-
verðmæta í öðru kjör-
dæmi.‘
Gunnar Marel
Eggertsson
Höfundur er skipasmiður
og skipstjóri.
TÖLUVERÐAR umræður hafa að
undanförnu verið um dóm héraðs-
dóms þar sem móður var dæmd
forsjá tveggja barna sem eru 3 og 5
ára gömul.
Ein röksemd þar til bærra manna í
máli þessu var að börnin væru ung og
þyrftu því meira á móður sinni að
halda en föður.
Ummælum þessum hafa sumir
orðið langleitir yfir.
Þetta þarf þó ekki að
koma á óvart, ung börn
hafa fram undir þetta
fylgt móður sinni, hafi
hún á annað borð verið
lifandi og til þess fær
að annast börn sín.
Fullur skilningur hefur
ríkt í samfélaginu á
gildi þess fyrir börn að
njóta móður sinnar.
Þetta fyrirkomulag
hefur enda gefist vel
svo sem aldalöng dæmi
sanna. Meira að segja
hinir herskáu og hörðu
Spartverjar létu mæð-
ur um uppeldi sona
sinna til 7 ára aldurs
þeirra, er tekið var til
að þjálfa þá til hern-
aðar.
Í máli lögmanna sem
um fyrrnefndan dóm
héraðsdóms hafa rætt
opinberlega hefur m.a.
heyrst það nefnt að frá
sjónarmiði jafnréttis
séu þau ummæli, að
ung börn séu best kom-
in hjá móður, ekki rétt-
lætanleg.
Þarna er mínu mati
verið að rugla saman
tveimur óskyldum málum. Annars
vegar tilfinningatengslum barns við
móður sem borið hefur það undir
belti og alið það á brjóstamjólk sinni
og hins vegar réttindabaráttu í sam-
félaginu.
Það er staðreynd að konur ganga
með og ala börn, þessu er ekki hægt
að breyta og það er heldur engin þörf
á því. Þessi staðreynd er handan og
ofan við alla réttindabaráttu og það
ætti sambandið sem kemst á milli
móður og barns strax í meðgöngu að
vera líka. Það samband er nánara en
öll önnur mannleg samskipti.
Það ætti því ekki að skilja barn frá
móður nema í algjörri neyð.
Að nefna í sömu andrá það að kon-
ur hafi leitað eftir réttindum á við
karla í húshaldi og á vinnumarkaði og
því hvar börn eiga að búa ef foreldrar
þeirra telja sig ekki geta búið saman
er óeðlileg málsmeðferð. Um er að
ræða tvö algerlega aðskilin mál. Ann-
ars vegar er um að ræða jafnan rétt
kvenna og karla til starfa og launa og
hins vegar er um að ræða líkamlega
gerð mannfólks og tengsl barns við
móður sem bar það í þennan heim.
Börn eiga ekki að þurfa að gangast
undir tilfinningalega tilraunstarfsemi
til þess að konur fái rétt á við karla til
starfa og launa í þessu samfélagi.
Ýmislegt annað hefur flotið með í
þessari umræðu við lögmenn. Svo
sem það að algengast sé að barn sé
falið forsjá þess aðila sem það er hjá
þegar skilnaður verður.
Ég veit dæmi þess að lögmenn
bendi skjólstæðingum á þetta. Afleið-
ingarnar geta orðið háskalegar
barninu. Ég þekki dæmi um að karlar
hafi tekið börn og falið um tíma til að
þeir standi betur að vígi ef til for-
sjárdeilu kæmi.
Slíkar aðgerðir geta varla verið
börnum gott tilfinningalegt vega-
nesti, að ekki sé minnst á þá hættu
sem það skapar á verulega slæmum
samskiptum foreldranna og fjöl-
skyldna þeirra þaðan í frá. Séu þau
samskipti kulda og hatri mörkuð er
það viðvarandi harmleikur fyrir barn-
ið.
Nú er talað um að lögleiða sameig-
inlega forsjá. Ég sé ekki að þörf sé á
því. Það nægir alveg að hafa þennan
valkost, hann er kynntur fyrir fólki og
kostirnir sem honum eiga að vera
samfara. Æskilegt væri líka að ein-
hver eða einhverjir í þeim hópi sem
fjallar af opinberri hálfu um skipan
þessara mála hafi sjálfir persónulega
reynslu af skilnuðum, enginn skiln-
ingur er á við reynslu-
skilninginn.
Ég tel það mikilvægt,
ekki síður fyrir börn en
fullorðna, að eiga eitt
heimili, annað fyr-
irkomulag getur auð-
veldlega skapað mikla
innri togstreitu. Afleið-
ingar hennar hvað börn-
um við kemur koma
kannski ekki fram strax
en sýna sig gjarnan á
unglingsárunum og geta
svo mótað verulega lífs-
hlaup viðkomandi ein-
staklings og tengsl hans
við fólk á fullorðins-
árum. Það fyrirkomulag
að hafa börn á barna-
heimilum og skólum og
skikka þau svo til að
flakka á milli heimila
hinn tíma sólarhringsins
er mikið álag fyrir ung-
ar sálir. Talað er um
vaxandi agaleysi og af-
brot meðal hinna yngri.
Það ætti að vera bæði
foreldrum og þeim sem
ráða í samfélaginu
keppikefli að færa börn-
um sálarró, fátt er mik-
ilvægara fyrir góðan
þroska persónuleikans.
Valdabarátta foreldra er barni ekki
til hagsbóta, sameiginleg forsjá eykur
á hættu á slíku nema vandlega sé um
hnúta búið hvað snertir umgengn-
ismál og annað sem fólki getur orðið
að ágreiningsefni. Þess ber að gæta
að fólk skilur ekki síst af því að því
kemur ekki vel saman.
Raunar er það mín skoðun að börn-
um aðskilinna foreldra sé að jafnaði
best borgið þannig að þau eigi heimili
hjá móður sinni en hafi sem frjáls-
astan samgang við föður sinn.
Börn eru oftast
best komin hjá
móður sinni
Guðrún Guðlaugsdóttir
fjallar um forsjármál
Guðrún Guðlaugsdóttir
’Börn eiga ekkiað þurfa að
gangast undir
tilfinningalega
tilraunastarf-
semi til þess að
konur fái rétt á
við karla til
starfa og launa í
þessu sam-
félagi.‘
Höfundur er blaðamaður.
Jakob Björnsson: Útmálun
helvítis. „Álvinnsla á Íslandi
dregur úr losun koltvísýrings í
heiminum borið saman við að
álið væri alls ekki framleitt og
þyngri efni notuð í farartæki í
þess stað, og enn meira borið
saman við að álið væri ella
framleitt með raforku úr elds-
neyti.“
Þorsteinn H. Gunnarsson
fjallar um rjúpnaveiðina og
auglýsingu um hana, sem hann
telur annmarka á.
Eggert B. Ólafsson: Vega-
gerðin hafnar hagstæðasta til-
boði í flugvallarrútuna.
Örn Sigurðsson: Bornir eru
saman fjórir valkostir fyrir nýj-
an innanlandsflugvöll.
Prófkjörsgreinar á mbl.is
www.mbl.is/profkjor
Hansína Ásta Björgvinsdótt-
ir, formaður bæjarráðs Kópa-
vogs, styður Lilju Bentsdóttur í
prófkjöri Framsóknarflokksins
í Kópavogi.
Aðsendar greinar á mbl.is
www.mbl.is/greinar
KÓPAVOGSBÚAR
hafa eins og fleiri
íbúar á höfuðborg-
arsvæðinu orðið
áþreifanlega varir við
breytt almennings-
samgangnakerfi
Strætó bs. Margir,
þar á meðal íbúar í
Kópavogi, eru
óánægðir með nýtt
leiðakerfi sem fellur
illa að þörfum þeirra.
Kerfið tekur ekki til-
lit til þarfa farþega
innan bæjarins nema
að litlu leyti. Flutn-
ingur barna og ung-
linga í tengslum við
skóla, íþróttir og
önnur áhugamál, auk
hópa eins og eldra
fólks, er ekki hluti af
markmiðum þessa
kerfis. Þeir bæj-
arbúar sem myndu
vilja nýta sér góðan
og umhverfisvænan
ferðamáta eru í vaxandi mæli
neyddir til þess að vera á einkabíl-
um.
Markmið Strætó er að efla al-
menningssamgöngur, bæta þjón-
ustu og auka hagkvæmni. Frá því
markmiði eigum við ekki að hvika.
Það má hugsa sér að Kópavogs-
bær endurskoði þátttöku sína um
samstarf við Strætó. Kópavogsbú-
ar þurfa á öflugra
leiðakerfi að halda
sem tekur betur tillit
til þeirra.
Það þarf að fjölga
ferðum á þeim tímum
sem börn eru að fara í
og úr skóla, á íþrótta-
æfingar, í önnur
áhugamál eða heim-
sækja vini og kunn-
ingja. Því þarf að end-
urvekja hluta þeirra
leiða sem gamli Kópa-
vogsvagninn fór, end-
urskoða tíðni ferða og
þess háttar. Mögulegt
er að hafa ferðir, til
dæmis á milli skóla og
íþróttamannvirkja og í
tengslum við fé-
lagsmiðstöðvar, á
þeim tímum sem full
starfsemi er í gangi.
Skólar reka nú þegar í
dag sérstakan strætó í
tengslum við sund-
laugar.
Kópavogsbúar, eldri sem yngri,
eiga að geta farið um bæinn sinn á
auðveldari hátt. Það er mjög
brýnt að bæta almennings-
samgöngur innan Kópavogs til
þess að auðvelda íbúum aðgang að
stofnunum bæjarins og þátttöku í
íþrótta- og félagsstarfi.
Betra strætókerfi
í Kópavog
Eftir Unu Maríu
Óskarsdóttur
Una María Óskarsdóttir
’Það má hugsasér að Kópa-
vogsbær endur-
skoði þátttöku
sína um sam-
starf við
Strætó.‘
Höfundur er varabæjarfulltrúi í
Kópavogi og formaður Íþrótta- og
tómstundaráðs. Una María býður sig
fram í 1. sæti í prófkjöri Framsókn-
arflokksins.
Prófkjör Kópavogur
Rakarastofan
Klapparstíg
S: 551 3010
Hair play frá
Rakarastofan
Klapparstíg
Lækjargata 8
Suðurlandsbraut 32
RAFSÓL
Skipholti 33 • 105 Reykjavík
Sími:
553 5600
ENDURNÝJUN
OG VIÐHALD
E
i
n
n
t
v
e
i
r
o
g
þ
r
í
r
2
6
6
.0
0
2
lögg i l tu r ra fverk tak i
Fréttir á SMS