Morgunblaðið - 19.12.2005, Síða 48

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 MÁNUDAGUR 19. DESEMBER 2005 VERÐ Í LAUSASÖLU 220 KR. MEÐ VSK.
Sími 568 6625
ALTERNATORAR
FYRIR BÁTA OG BÍLA FLÍSALAGNIR
SÍMI 698 0111
GERT er ráð fyrir
að taka í notkun 96
nýjar íbúðir fyrir
stúdenta við Há-
skóla Íslands við
Lindargötu næsta
haust, en þær full-
nægja langt í frá
þörfinni því á hverju hausti eru um 600
manns á biðlista eftir stúdentaíbúðum
skólans.
Leigueiningar stúdentagarða Fé-
lagsstofnunar stúdenta eru 635 en eft-
irspurn eftir íbúðum er mun meiri en
framboðið, að sögn Stefáns Ragnars
Hjálmarssonar, byggingatæknifræðings
og starfsmanns bygginganefndar Fé-
lagsstofnunar stúdenta, og Rebekku Sig-
urðardóttur, upplýsingafulltrúa FS. „Við
þurfum því að eiga 1.500–1.600 íbúðir til
þess að ná þessu markmiði miðað við þá
áætlun, sem Háskólinn hefur sett sér
varðandi fjölgun stúdenta fram til ársins
2007,“ segja þau. | Fasteignablaðið
Framboð stúd-
entaíbúða langt
undir þörfinni
ALLS komu um 296 þúsund
sjúkratryggðir sjúklingar á sein-
asta ári til 344 sjálfstætt starfandi
sérfræðilækna, sem voru í við-
skiptum við Tryggingastofnun rík-
isins. Einstakir sjúklingar eru
taldir oftar en einu sinni fari þeir
til fleiri en eins læknis. Leituðu
sjúklingarnir alls í 481 þúsund
skipti til sérfræðinganna á árinu
2004. Tíu árum fyrr, þ.e. á árinu
1994, var komutíðni sjúklinga til
sérfræðilækna 397 þúsund skipti
yfir árið. Aðsókn að þjónustu sjálf-
stætt starfandi sérfræðilækna
hafði þannig aukist um 84 þúsund
komur eða 21,2% á einum áratug.
Á sama tíma var 10% mannfjölgun
á Íslandi. Þessar upplýsingar
koma fram í nýútkomnum staðtöl-
um Tryggingastofnunar ríkisins
(TR) þar sem m.a. má finna yfirlit
yfir sjúkratryggingar á seinasta
ári.
Útgjöld Tryggingastofnunar
vegna kaupa á þjónustu klínískra
sérfræðilækna á seinasta ári voru
rúmlega 1,7 milljarðar króna og ef
þjónusta rannsóknar- og röntgen-
lækna er meðtalin var heildarupp-
hæðin rúmlega 2,5 milljarðar.
Útgjöld sjúklinga voru rúm-
lega 1.100 milljónir í fyrra
Áætluð útgjöld sjúklinganna
vegna kaupa á sérfræðilæknaþjón-
ustu var 1.133 milljónir króna á
seinasta ári.
Hefur læknisverkum fjölgað
umtalsvert á undanförnum árum,
þau voru tæplega 12,5 þúsund ein-
ingar árið 1995 en hafði fjölgað í
rúmar 20 þús. einingar í fyrra.
Verulegar breytingar hafa orðið
á komum sjúklinga til sjálfstætt
starfandi sérfræðilækna á undan-
förnum árum þegar litið er á ein-
stakar sérgreinar. Komur sjúk-
linga til barnalækna hafa nálega
tvöfaldast á seinustu tíu árum.
Þær voru rúmlega 23 þúsund á
árinu 1994 samanborið við 41.500 í
fyrra. Mikil fjölgun hefur einnig
orðið á komum til geðlækna á sein-
asta áratug. Skv. staðtölum TR
komu sjúklingar í 26 þúsund skipti
til sjálfstætt starfandi geðlækna á
árinu 1994 en í fyrra var komu-
fjöldinn tæplega 33.700. Komur til
barna- og unglingageðlækna voru
3.372 í fyrra en þær voru helmingi
færri á árinu 2000 eða 1.582 tals-
ins.
Einnig hefur aukist mikið að-
sókn til lýtalækna á tímabilinu en
árið 1995 voru svonefndar verkein-
ingar vegna lýtalækninga 124 þús-
und talsins. Á seinasta ári töldust
þær 335 þúsund yfir allt árið. Yf-
irlit TR leiðir í ljós umtalsverðan
kynjamun þegar bornar eru saman
komur til sjálfstætt starfandi sér-
fræðilækna, skipt eftir hinum
ýmsu sérgreinum.
Konur leituðu þrefalt oftar
en karlar til lýtalækna
Þannig komu kvensjúklingar í
rúmlega 20 þúsund skipti til geð-
lækna á síðasta ári en karlar leit-
uðu þangað hins vegar í tæp 13
þúsund skipti. Á hinn bóginn voru
töluvert fleiri karlkynssjúklingar
en konur sem leituðu til barna- og
unglingageðlækna í fyrra. Komur
karla voru 2.058 en kvenna 1.314.
Konur leituðu í 36.430 skipti til lyf-
lækna á seinasta ári en karlar í
28.220 tilvikum. Þá komu konur
nær þrefalt oftar til lýtalækna en
karlar eða í 5.679 skipti en karlar í
2.072 skipti.
Ef litið er yfir allar sérgreinar
var komufjöldi kvensjúklinga tæp-
lega 282 þúsund talsins í fyrra en
karla rúmlega 199 þúsund.
296 þúsund sjúklingar leituðu til sjálfstætt starfandi sérfræðinga í fyrra
84 þúsundum fleiri komur til
sérfræðinga en fyrir áratug
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is *  


++ , -
677
897
8:7
887
8;7
877
<97
<:7
=>7 =>; =>8 =>: =>9 =77 =7; =78
FÓLK á öllum aldri notar frítíma
sinn á aðventunni og fyrir áramót-
in til að selja jólatré og flugelda í
sjálfboðavinnu hjá björgunarsveit-
unum.
Í nýliðasveit á fyrsta ári hjá
Flugbjörgunarsveit Reykjavíkur
eru ellefu manns.
Konur eru í meirihluta, eða 6 á
móti 5 körlum, og flestir í hópnum
eru komnir yfir þrítugt. Það eru
því ekki bara ungir og harðir fjalla-
strákar sem ljá sveitinni krafta
sína eins og margur gæti ímyndað
sér.
Adela Halldórsdóttir er ein ný-
liðanna, en hún er þriggja barna
móðir. Hún segir mjög sérstakt að
konur séu í meirihluta og er þetta
aðeins í annað skipti sem það ger-
ist síðan Flugbjörgunarsveitin tók
að hleypa konum inn í starfið fyrir
tíu árum.
„Ég held að þeir hafi ekki haft
trú á okkur,“ segir Adela. „Aðrar
sveitir voru farnar að hleypa kon-
um inn fyrr og það tókst mjög vel.
Við erum ekkert síðri en þeir.“
Eiginmaður Adelu gekk í sveit-
ina fyrir nokkrum árum og ung-
lingurinn á heimilinu hjálpar til við
jólatrjáasöluna.
„Ég á þrjá stráka og fjölskyldan
verður örugglega öll komin í þetta
eftir nokkur ár,“ segir hún bros-
andi.
Óhefðbundin aðventa
Jólaundirbúningurinn er aug-
ljóslega nokkuð óhefðbundinn hjá
sjálfboðaliðunum.
„Þetta gengur fyrir og heimilið
bíður bara,“ segir Adela, sem lætur
jólabakstur alveg eiga sig þetta ár-
ið.
Sala á jólatrjám og flugeldum er
helsta tekjulind björgunarsveit-
anna, svo mikilvægt er að vel takist
til.
„Þetta er að fara af stað hjá okk-
ur. Þetta hefur gengið vel hingað
til en ég held að næsta vika verði
mun sterkari í sölunni,“ segir
Adela. „Þetta er rosalega skemmti-
legt og jólaandinn er fyrst núna að
koma yfir mig. Hér er frábær fé-
lagsskapur og þetta er ofsalega
gefandi. Mér finnst líka frábært að
sjá að fólk er að koma aftur og aft-
ur og styrkja okkur. Sumir eru að
koma sjöunda árið í röð.“
Morgunblaðið/Kristinn
Emil Már Einarsson, Kristján Friðrik Sigurðsson, Adela Halldórsdóttir, Ásgerður Einarsdóttir og Brynjólfur Wíum stóðu öll vaktina í gær.
Líf og fjör í jólatrjáasölu Flugbjörgunarsveitarinnar
Konur í meirihluta í nýliðasveit
Eftir Hrund Þórsdóttur
hrund@mbl.is
ÞRÍR Skagfirðingar fóru á jeppa inn á
Eyvindarstaðaheiði nú fyrir helgina að
leita að geldri á sem skilin var eftir í
fyrstu göngum í haust og hafði ekki skil-
að sér. Þeim gekk vel að finna kindina en
með henni var þá lítið lamb. Þegar ærin
og lambið höfðu verið handsömuð kom í
ljós leiðangursmönnnum til mikillar
furðu að kindin hafði borið lambinu og
giskuðu þeir á að það væri átta til tíu
vikna gamalt. Var þá komin skýring á því
hversvegna ærin var þunglamaleg og lat-
ræk í smöluninni í haust. Snjólítið var á
heiðinni og hafði ærin því ekki liðið skort
og mjólkað afkvæmi sínu eðlilega. Það
voru bændur á bænum Ytra-Vallholti í
Skagafirði sem áttu kindina og fengu
með henni þessa óvæntu jólagjöf.
Fengu haust-
borið lamb af Ey-
vindarstaðaheiði
PÓLFARINN Gunnar Egilsson renndi í
höfn í Patriot Hills á laugardagskvöld
eftir 45 klst. og 35 mín. ferð frá suð-
urpólnum. Patriot Hills var upphafs-
punktur leiðangursins sem farinn var á
sérútbúinni bifreið Gunnars og voru leið-
angursmenn því mun fljótari til baka, en
ferðin á pólinn tók 70 klukkustundir.
Leiðin frá suðurpólnum til Patriot Hills
er 1.170 km löng en Gunnar sat undir
stýri rúmlega þúsund kílómetra og hvíld-
ist ekki nema í um klukkustund.
Bakaleiðin var talsvert auðveldari fyr-
ir leiðangurinn enda var leiðin skráð í
GPS-staðsetningartæki bílsins og hægt
að fylgja förunum sem mynduðust á leið-
inni á pólinn. Einnig var bíllinn talsvert
léttari, því m.a. vantaði þá þrjá ferða-
langa sem fengu flugfar til baka.
Þá segir Arngrímur Hermannsson, fé-
lagi Gunnars sem fylgst hefur með leið-
angrinum, að Gunnar hafi viljað prófa
hversu hratt væri hægt að fara leiðina.
Gunnar bíður nú eftir flugi frá Patriot
Hills en vonast er til að flugvél geti lent
hjá þeim í dag. Ef af verður er flogið til
Chile og svo til Íslands og eru góðir
möguleikar á því að Gunnar komist heim
í tæka tíð fyrir jólin.
Pólfarinn Gunnar Egilsson
á heimleið frá Suðurpólnum
Hvíldist ekki
nema í
klukkustund
♦♦♦