Tíminn - 01.07.1973, Blaðsíða 20

TÍMINN
Sunnudagur 1. júli 1973
20
Blaðamaður Timans
sat fyrir skömmu eina
dagstund á tali við tvær
ungar grænlenzkar
stúlkur, sem búsettar
eru hérlendis og menn
þeirra, sem báðir eru is-
lenzkir.
önnur þeirra er veiði-
mannsdóttir frá Ang-
magssalik á austur-
strönd Grænlands. Hún
heitir Alma Kalia og býr
nú i Hafnarfirði með
unnusta sinum, sem
heitir Eirikur Kristó-
fersson.
Hin er bóndadóttir frá
Ekaluit, sem mundi
heita Silungastaðir á is-
lenzku máli, i grennd við
Julianeháb við Einars-
fjörð á landinu sunnan-
verðu. Hún heitir Bene-
dikte og kennir sig nú
við mann sinn að eftir-
nafni, en hann heitir
Guðmundur Þorsteins-
son. Þau hjón búa i
Reykjavik.
Þær Benedikte og
Alma eru báðar i rikum
Grænlenzkar blómarósir á götu í Reykjavlk. T.v. Benedikte meö Ingu Dóru.T.h. Alma Kalia með Bjarna
Karl.
sem er nú reyndar alveg i
grenndinni. Þar gekk ég svo út
barnaskólann, en til þess að kom-
ast i gagnfræðaskóla varð ég að
fara til Godthab, þvi að á þeim
árum var enginn gagnfræðaskóli i
Julianeháb.
Danskir kennarar
ómælandi á grænlenzku
— Er það rétt, að flestir kenn-
arar á Grænlandi séu Danir, sem
ekki eru mælandi á grænlenzku?
— Já, það er rétt, danskir
kennarar eru i meirihluta og
fæstir þeirra tala grænlenzku.
Þetta veldur náttúrlega erfiðleik-
um, en hefur þó þann kost i för
með sér, að börnin neyðast bók-
staflega talað, til þess að læra
dönsku, en sá, sem ekki kann
dönsku á Grænlandi á ekki
margra kosta völ.
— Hélztu svo áfram i skóla i
Góðvon?
— Nei, ég fór i menntaskóla og
á Grænlandi er enginn slikur, svo
að ég varð að fara til Danmerkur.
Þetta var 1967 og ég man að við
vorum þrjú.sem fórum það árið
og okkur fannst þetta óskaplega
spennandi. Eftir þetta kom ég
ekki heim i mörg ár nema rétt i
sumarfriinu.
— Svo hefur leiðin legið i há-
skóla eða hvað?
— Ég get nú varla sagt það,
segir Benedikte og hlær, ég var
nokkra mánuði i læknisfræði...
— Hún varð að hætta vegna
peningaleysis, skýtur Guðmund-
ur inn I, hún fékk ekki námsstyrk,
af þvi að þeir héldu pabba hennar
vera svo rikan, að hann gæti kost-
að hana sjálfur.
,,Hvar náðuð þið í
svona fallegar konur?"
mæli gæddar þeim eðli-
lega og tilgerðarlausa
þokka, sem Grænlend-
ingum er eiginlegur,
blönduðum hlédrægni,
sem stundum jaðrar við
feimni.
Grænlenzk bóndadóttir
Við látum feimnina hins vegar
lönd og leið og biðjum Benedikte
að segja okkur eitthvað fra upp-
vexti sinum, þvi að það er ekki á
hverjum degi, sem maður hittir
grænlenzka bóndadóttur.
— Ég ólst upp við öll venjuleg
sveitastörf. Búskapur er töluvert
stundaður á Grænlandi. Mest er
þetta sauðfjárbúskapur og féð er
af islenzku kyni. Pabbi átti um
þúsund fjár, þegar mest var, en
siðustu 2-3 árin hafa verið bænd-
um erfið vegna snjóþyngsla, svo
að fé hefur fækkað og mikið og
margir hafa brugðið búi. Samt er
i rauninni nóg fóður til i landinu,
en það er bara svo erfitt um vik
með alla flutninga.
Ég var svo heima á Ekaluit,
þangað til ég byrjaði I barna-
skóla, þá fór ég til Julianeh&b,
Svona fallegan ávöxt gefa tengsl Grænlendinga og tslendinga. Bjarni Karl Eiríksson t.v. Inga Dóra
Guðmundsdóttir t.h. (Timamyndir Gunnar)
Veiðimannsdóttir
frá Angmagssalik
Alma hefur setið og hlustað á
tal okkar Benedikte en nú gefum
við henni ekki grið lengur, þótt
hún sé eilitið feimin og spyrjum
um búskapinn i Angmagssalik.
Hún hlær auðvitað að svona fá-
kænsku:
— Staðhættir I Angmagssalik
leyfa nú ekki búskap. Þar lifa
menn mest á veiðiskap og fisk-
veiðum og svo verzlun. Pabbi
minn, sem er látinn núna.stund-
aði veiðiskap. Við vorum fjórtán
systkinin og ég ólst upp svona
eins og gengur og gerist með
krakka i Angmagssalik. Svo fór
ég til Danmerkur á heimavistar-
skóla og lærði þar matreiðslu og
annað i þeim dúr. Að þvi loknu fór
ég afturheim til Angmagssalik og
fór að vinna á elliheimilinu þar.
— Fjórtán systkini, segirðu. Er
slikur barnafjöldi aigengur?
— NIu til tiu er ekki óalgengt.
Annars vill yngri kynslóðin ekki
eiga svona mörg börn.
— Við erum fimmtán, segir
Benedikte, þetta er ekki eins erf-
itt og maður gæti haldið — við
pössuðum hvert annað.