Tíminn - 01.07.1973, Blaðsíða 24

24
TÍMINN
Sunnudagur 1. júli 1973
Hans Fallada:
Hvaðnú,ungi maður?
Þýðing Magnúsar Ásgeirssonar
1
Það hefir ekki verið til einskis að
láta kosta upp á hann öllum
þessum bjór og heilum pela af
konjaki! Hún kemst strax i upp-
nám, smeygir sér i vattfóðraðan
innikjól og i þessum hertygjum
leggur hún umsvifalaust af stað
til að leita að flóttamanninum.
Emil Kleinholz er sá þriðji af
ættinni, sem rekið hefir verzlun
með fóðurvörur og tilbúinn áburð
þarna við Marktplatz. Þetta hefir
allt af verið góð og gömul og stál-
heiðarleg verzlun, sem ávallt
hefir notið bezta trausts og álits
hjá þeim þrjú hundruð bændum,
sem eru viðskiptavinir Kleinholz-
verzlunarinnar. En það er einn
galli á þeim viðskiptum. Eigi að
verzla, verður að drekka. Það er
ekki hægt að sem ja svo um kaup á
einum vagni af kartöflum, eða
gera upp einn reikning, án þess að
bjór og staup af brennivini eða
konjaki þurfi að fylgja með. Þetta
slampast allt saman af, ef góð
kona, og samlyndi rikir á kaup-
mannsheimilinu. En sé konan
sifellt að nöldra og jagast vegna
afbrýðissemi, eins og frú Emilia
Kleinholz hefir alltaf gert siöan
Emil Kleinholz, sem þá var bæði
álitlegur i sjón og vel efnum bú-
inn, tók hana upp af götu sinni, þá
er svej mér ekki von að vel fari.
Þau eru nú búin að vera gjft i
þrjátiu og fjögur ár, og enn þá
gætir hún hans með sömu af
brýðissemi og fyrsta daginn.
Fyrst þrammar nún lil Bruhns
áhorninu i innislopp og morgun
skóm. Ekki er hann þar, en hún
væri þá ekki sjálfri sér lik, ef húr
notaði ekki tækifærið til að hella
sér út yfir Bruhns og veitinga-
húsið hans með beizkum
ásökunum fyrir það, að hann tæli
skikkanlegt fólk út i drykkjuskap
og ólifnað, þangað til að Bruhns
gamli sjálfur tekur sig til og
gripur þéttingsfast i hana og
pundar henni út. Svo stendur hún
aftur úti á torginu I litla bænum.
Alls staðar er lokað og slökkt.
Götuljósin ein flökta og blakta.
Ætti hún kannske að fara heim
núna? Eftir að Emil er búinn að
láta hana leita að sér um allan bæ-
inn og finnast þó hvergi, bann-
settur slarkarinn? Nei, nú skal
hún finna hann, hvað sem það
kostar.
Allt i einu man hún eftir þvi, að
það er einmitt dansskemmtun i
Tivoli I kvöld. Þar er Emil auð-
vitað. Þar er hann! Þar er hann!
Og hún hleypur af stað eins og
hún kemur fyrir gegnum hálfan
bæinn og inn að Tivoli. Dyra-
vörðurinn hjá klúbbnum ,,Har-
moniu” rukkar hana um eitt
mark i aðgangseyri, en það er nú
auðvitað eins og að klappa i stein.
,,Ég held að þú ættir fremur skilið
að fá eitt vel úti látið kjaftshögg,”
segir hún, og dyravörðurinn má
þykjast góður að verða af hvoru-
tveggju, og hún ræðst umsvifa-
laust inn i danssalinn og kemur
strax auga á Emil sinn, sem er
enn þá sami kvennaljóminn og
áður, með ljóst indælt alskegg.
Og þarna er hann að dansa við
litla svarta flennu, sem hún ekki
einu sinni þekkir, ef maþur getur
þá kallað þetta fyllirishopp dans.
Dansstjórinn segir: ,,Frú, i guð-
anna bænum, frú min!”
Ennú skilurhann,aðhanná við
náttúruafl að etja, fellibyl eða
eldgos, sem enginn mannlegur
máttur ræður við. Og hann hörfar
burtu. Það opnast göng eftir
mannþrönginni á dansgólfinu, og
eftir þessum göngum stefnir hún
beint af augum á hjúin, sem
hoppa og skoppa um gólfiö. Þau
eiga sér einskis ills von.
Allt i einu svifur hún á hann.
,,Æ, elsku dúfan min,” segir hann
við dömuna sina og veit ekki
hvaðan á sig stendur veðrið. En
hann kemst bráðlega i skilning
um það. Hún veit, að nú á ekki'
annað við en að vera hæversk og
frúarleg. Hún býður honum arm-
inn: „Komdu nú, Emil. Nú er nóg
komið.”
Og hann fer með henni. Hann
trltlar við hliðina á henni,
sneypulegur eins og lúbarinn
hundur, og gýtur augunum öðru
hvoru um öxl til litlu, laglegu,
svarthærðu stúlkunnar, sem
vinnur i rammaverksmiðjunni
hjá Stössel, og lánið hefir ekki
leikið svo við hana um dagana, að
henni hafi ekki fundizt til um
þennan örláta, rika herra, sem
hún hafði lent á i kvöld. Hann fer
út og hún fer út. Úti fyrir stendur
bfll, þvi að forstöðumaðurinn i
„Harmoníu” veit af gamalli
reynslu, að við slik tækifæri er
bezt að hringja eftir bil sem allra
fyrst.
Emil Kleinholz sofnar á leið-
inni, og hann vaknar ekki einu
sinni við það, þegar frúin og bil-
stjórinn drasla honum inn til hans
og koma honum I rúmið. Þetta
marghataða hjónarúm, sem hann
hafði yfirgefið fyrir rúmum tveim
stundum i þvi skyni að skemmta
sér. Hann sefur. Og frúin slekkur
ljósið og liggur góða stund i
myrkrinu: siðan kveikir hún
aftur og virðir mann sinn fyrir
sér, hann, manninn sinn, þessa
ljóshærðu, fallegu óregluskepnu.
Þó að aldlitið sé nú öskugrátt og
skvapholda, þekkir hún sömu
drættina og forðum, þegar hann
gekk á eftir henni með grasið i
skónum og var fullur af skemmti-
legum uppátækjum og prakkara-
strikum, alltaf kátur og ailt af
frekjan tóm, tók um brjóstin á
henni og lét sér á sama standa
þótt hann fengi utan undir i stað-
inn.
Og að svo miklu leyti sem’
hennar litli heili er fær um að
gera sér það ljóst, litur hún nú
yfir farinn veg: Geðvond og
gömul dóttir, ljótur og illa inn-
rættur strákur, verzlun á
hausnum, óreglusamur eigin-
maður — og hún sjálf? — hún
sjálf?..
Jæja — að gráta — það er lika
hægt að gera i myrkri. Það
sparast þá ljósið á meðan, þó öllu
sé nú sóað á þessu heimili.
Og nú fer hún að hugsa um,hvað
hann skyldi nú hafa eytt og sóað
miklu þennan stutta tima, og hún
kveikir aftur, finnur veskið hans
og fer I það og reiknar út og
reiknar út. Og þegar hún er búin
að slökkva aftur og hugsa góða
stund, einsetur hún sér að vera
góð og almennileg við hann fram-
vegis, þótt hann lendi á þvi. En
svo fer hún að stynja og segir við
sjálfa sig hálfkjökrandi: „Nei,
það þýðir ekkert héðan af. Nú er
það orðið of seint hvort sem er.
Ég verð að reyna að halda betur i
tæfilinn á honum héðan af en
hingað til.” Svo fer hún að gráta, W
og loksins sofnar hún, eins og fólk w ■
gerir eftir tannpinu og barnsburð,
rifrildi, og jafnvel eftir óvæntan
og mikinn fögnuð.
Svo vaknar hún i fyrsta ^kiptið
við það, að fóðurdeildarstjórinn
er kominn og hún rumskar að eins
sem snöggvast og fær honum
lykilinn að hafrageymslunni.
Klukkan sex verður hún að vakna
aftur, þvi að þá kemur vinnu-
konan eftir lyklinum að búrinu.
Þá er ekki nema einn klukkutimi
eftir til að hvila sig og sofa!

Íl! lliflfi i ;
1
Lárétt
1) Hljóðfæri.- 6) Sáðkorn,- 7)
Mjúk.- 9) Borg,- 11)
Lagarmál.- 12) Guð.- 13)
Leiða.- 15) Venju.- 16) Höll.-
18) Vitleysuna,-
Lóðrétt
1) Viðhöfn,- 2) Hitunartæki. 3)
Titill.- 4) Stúlka.- 5) Frægra,-
8) Angan.- 10) Gruni,- 14)
Kraftur.- 15) Litu,- 17) Eins.-
Ráðning á gátu Nr. 1436
Lárétt
1) Sómalia.- 6) óró.- 7) Már.-
9) Und,- 11) Aá,- 12) ÓO.- 13)
Rás.- 15)
Atrenna,-
Lóðrétt
1) Samaria.- 2) Mór,- 3) Ar,- 4)
Lóu.-5) Andorra.-8) AAÁ,-10)
Nói.-14) Sér.-15) Ein.-17) Te,-
i J
"
7 s
H
/3
Zlm
i?
Kannski bráðlega, þvi þú kemst ) n as>
ekki á spítala fyrr en ég kemst heill^ 8s
ó VniOi til Tnr^ar mö?S millitin ■ VÍ
SUNNUDAGUR
1. júlí
mönnum. „Kemur vel á vondan
segir hún og gengur burtu, eins og
ekkert hafi i skorizt.
Svo hleypur hann til að drekka
i w
Ogsvo vaknarhún i þriðja sinn,
og i þetta skipti verður það að SS
vera fyrir fullt og allt, klukkan Sjs
þrjú kortér i sjö. Þá á drengurinn SS
að fara i skólann. Enn þá sefur Sx
maðurinn hennar, og það er nú Sx
ekki nýtt. Þegar hún litur inn i xx
svefnherbergið klukkan langt w
gengin átta, er hann vaknaður w
‘ ......................1
kaffið órakaður, þunnur og eyði
legður. Komdu með sild handa
mér, Maria,” segir hann við
dóttur sina, og svo er það ekki
meira.
„Skammastu þin ekki, pabbi,
fyrir-hvað þú varst fullur I gær-
kvöldi,” segir hún bitur i bragði
um leið og hún fer út.
„Þá skal ég hundur heita, ef
þessi telþa fær ekki að pilla sig af
heimilinu bráðum!” hvæsir
kaupmaðurinn.
„Það gat verið vitlausara hjá
þér,” segir frúin og er nú mýkri á
manninn. „Hvað hefir þú að gera ^
við að kosta þessa þrjá ræfla i SX;
búðinni lengur?” TO
8.00 Morgunandakt Séra Sig-
uröur Pálsson vigslubiskup
flytur ritningarorð og bæn.
8.10 Fréttir og veðurfregnir.
8.15 Létt morgunlög. East-
man-Rochester popphljóm-
sveitin leikur létt lög.
9.00 Fréttir. Otdráttur úr
forustugreinum dagblað-
anna.
9.15 Morguntónleikar. (10.10
Veðurfregnir) a. Trió fyrir
fiðlu, horn og pianó eftir
Lennox Berkley. Manough
Parikian, Dennis Brain og
Colin Horsley leika. b. Kon-
sert fyrir pianó og hljóm-
sveit i Es-dúr eftir John Ire-
land. Colin Horsley leikur
með Konunglegu
filharmóniuhljómsveitinni i
Lundúnum, Colin Davis
stjórnar. c. Konsert fyrir
hljómsveit eftir Michael
Tippett. Sinfóniuhljómsveit
Lundúna leikur, Colin Davis
stjórnar.
11.00 Messa i Háteigskirkju.
Prestur: Séra Jón
Þorvarðsson. Organleikari:
Martin Hunger.
12.15 Dagskráin. Tónleikar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.15 Mér datt það i hug. örn
Snorrason rabbar við hlust-
endur.
13.35 islenzk einsöngslög
Sigurveig Hjaltested syng-
ur.
13.50 Frá Haukadal að Odda.
Böðvar Guðmundsson sér
um þáttinn.
15.00 Miðdegistónleikar: Frá
erlendum útvarpsstöðvum.
Frá útvarpinu i Baden
Baden. Sinfóniuhljómsveit
útvarpsins i Baden Baden
leikur. Stjórnandi: Ernest
Bour.
16.10 Þjóðlagaþáttur i umsjá
Kristinar ólafsdóttur.
16.55 Veðurfregnir. Fréttir
17.00 Barnatimi: Olga Guðrún
Árnadóttir stjórnar a. Um
fiskinn og fimmtiu milurn-
ar.Ævintýri, ljóð og söngur
um fiska og fleira. Flytjend-
ur: Olga Guðrún Arnadóttir
og Guðmundur Magnússon
leikari. b. Útvarpssaga
barnanna: „Þrir drengir I
vegavinnu” eftir Loft Guð-
mundsson. Höfundur les
(5).
18.00 Tónleikar. Tilkynning-
ar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkvnningar.
19.20 FréUaspegill
19.40 Segðu mér af sumri.
Jónas Jónasson talar við
Ólafiu J. Hallgrimsson.
20.00 Tónleikar
20.30 Gaman af gömlum blöð-
um. i umsjá Lofts
Guðmundsonar rithöfundar.
21.00 „Þorgeirsboli” ball-
ettónlist eftir Þorkel Sigur-
björnsson Sinfóniuhljóm-
sveit Islands leikur. Bodan
Wodiczko stjórnar.
21.25 Konurnar í Kolviðar-
nesi. Frásögn Málfriðar
Einarsdóttur. Sigrún
Guðjónsdóttir flytur.
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir. Eyjapist-
ill. Bænarorð.
22.35 Danslög
23.25 Fréttir i stuttu máli.
IGNIS
ÞVOTTAVÉLAR
RAFIÐJAN — VESTURGOTU 11 19294
RAFTORG V/AUSTURVÖLL 26660