Fréttablaðið - 27.01.2005, Page 16

Fréttablaðið - 27.01.2005, Page 16
16 27. janúar 2005 FIMMTUDAGUR Það kom ekki til af góðu einu að Thorstein settist á skólabekk á Ís- landi haustið 1970. Hann og fleiri þurftu að sækja læknanám sitt út fyrir landsteinanna þar sem norskir háskólar önnuðu ekki eftirspurn eftir plássum í lækna- deildinni. „Ég var hér í sex ár og það voru mjög skemmtileg ár,“ segir Thorstein. Hann var á Íslandi á dögunum til að kynna samstarfsverkefni Blóðbankans og norsku stofn- frumugjafaskrárinnar um stofnun slíkrar skrár á Íslandi. Thorstein er yfirlæknir við ónæmisdeild Ríkisspítalans í Ósló og kom stofn- frumugjafaskránni þar í landi á laggirnar fyrir fimmtán árum. Á námsárunum kynntist hann eiginkonu sinni, Steinunni Einars- dóttur hjúkrunarfræðingi, og eiga þau dæturnar Elínu Maríu og Rebekku. „Við Steinunn kynnt- umst í kór sem var tengdur KFUM og K. Ég sá þarna fallega sópran sem þurfti að athuga bet- ur,“ segir Thorstein og hlær þegar hann rifjar upp fyrstu kynni þeirra hjóna. Þau syngja enn saman, eru í kirkjukór í Ósló og komu í söng- ferðalag til Íslands síðastliðið vor. Margt hefur breyst Komu Thorsteins til Íslands á sín- um tíma bar brátt að. „Ég fékk símskeyti 8. september og þar stóð að ef ég gæti komið til Ís- lands viku síðar og verið við skólasetningu fengi ég pláss. Ég skildi fátt annað í símskeytinu og bróðir minn sem var að læra forn norræn mál skildi heldur ekki neitt. Ég vissi því ekki hvað ég var að fara út í. En það var vel tekið á móti mér og þetta gekk allt saman mjög vel.“ Fleiri Norðmenn numu við læknadeildina og sömuleiðis nokkrir Svíar. Skandinavíski hóp- urinn hélt mikið saman, sótti Nor- ræna húsið og hélt sín partí. Thorstein kunni vel við sig í Reykjavík þó annar bragur hafi verið á borginni þá en nú. „Mér fannst svo margt ófrágengið, hér var mikið af fokheldum húsum og slíku. Svo var úrvalið í búðunum lítið, nánast engir veitingastaðir og þetta var eins og að koma út í sveit. Ósló var líka sveitaleg á þessum tíma og bekkjarbræður mínir kölluðu borgina stærsta sveitaþorp heimsins. Ósló hefur breyst mikið en Reykjavík enn meira.“ Og til marks um afstöðu lækna- nema á Íslandi fyrir 35 árum til Óslóar og Noregs rifjar Thorstein upp að ekki hafi hvarflað að nokkrum manni að fara þangað til framhaldsnáms. Allir vildu til Sví- þjóðar, Bandaríkjanna eða Bret- lands. „Nú hefur þetta breyst og margir Íslendingar stunda fram- haldsnám í Noregi.“ Kári klár Úr hópi skólabræðra Thorsteins í læknisfræðinni eru tveir honum afar eftirminnilegir. „Frægasti skólabróðir minn var Kári Stef- ánsson og ég man mjög vel eftir honum. Hann var afar fær nem- andi, mjög duglegur og alltaf á toppnum í öllum fögum. Það er ótrúlegt hvað Kári hefur náð langt en það kemur mér ekki á óvart, hann var svo duglegur og áhuga- samur.“ Thorstein nefnir líka Stefán Karlsson, prófessor í Lundi, sem eftirminnilegan samnemanda. „Hann var með þeim fyrstu sem settu gen inn í frumur og veittu genameðferð við ákveðnum sjúk- dómum. Hann er með þeim allra fremstu í sinni röð. Stefán og Kári eru heimsfrægir og það var gam- an að vera með þeim í skóla.“ Sjálfur hefur Thorstein unnið afar merkilegt starf við ónæmis- deild Ríkisspítalans í Ósló. Hann setti stofnfrumugjafaskrána á fót og hefur unnið að uppbyggingu hennar í fimmtán ár. Þá hefur hann doktorsnema undir sinni handleiðslu og nú um stundir er Íslendingurinn Ólafur Sigurjóns- son hjá honum. „Ólafur er að vinna að því að búa til heilafrum- ur úr stofnfrumum í beinmerg. Við vitum ekki hvort hægt verður að nota þetta í framtíðinni en von- umst til að þetta nýtist í meðferð gegn Parkinson-sjúkdómnum og jafnvel fyrir fólk sem hlotið hefur mænuskaða. En það verður bara að koma í ljós.“ Og yfirlæknirinn lætur vel af doktorsnemanum. „Ólafur er prýðismaður og ég hef varla haft svona góðan mann fyrr. Hann stendur sig mjög vel.“ Íslenska og norska Íslenskukunnátta Thorsteins er afar góð en hann segir það vanda- mál hve góða norsku Steinunn kona hans talar. „Ég tala íslensku við Steinunni en hún norsku við mig. Þess vegna hef ég gleymt ís- lenskunni heilmikið og þarf lengri tíma til að finna orðin og beygi sjálfsagt enn vitlausar en ég gerði áður.“ Hann heldur góðu sambandi við Ísland og Íslendinga en fylgist ekki með daglegri umræðu. Þegar hann var hér á dögunum las hann þó blöðin. „Ég sé að nú er mikið rætt um hvernig Ísland tók á Íraksmálinu en það kom mér á óvart þegar stríðið byrjaði að Ís- land studdi innrásina. Á Norður- löndunum var almennt neikvætt viðhorf til málsins nema í Dan- mörku. Norðmenn voru á móti þrátt fyrir að hafa alltaf fylgt Bandaríkjamönnum í öllum Nató- aðgerðum. Við höfum hins vegar tekið þátt í því sem kallað er upp- bygging landsins,“ segir Thor- stein, sem finnst alla jafna mjög gaman að koma til Íslands. „Land- ið er framandi og það er stórkost- legt að vera í náttúrunni þar sem saman koma ís, fjöll, heita vatnið og hverirnir. Hér er mjög fallegt í góðu veðri og nú er til dæmis afar fallegt að horfa á Esjuna.“ Spurður um muninn á Íslend- ingum og Norðmönnum nefnir Thorstein hve Íslendingar eru vinnusamir. Dugnaðurinn á öðr- um sviðum vekur líka athygli hans. „Íslendingar eru alltaf til í tuskið. Norðmenn fara snemma í háttinn til að geta farið á skíði morguninn eftir en þá byrjar ball- ið hjá Íslendingunum og þeir vilja halda áfram.“ bjorn@frettabladid.is GÆÐAVARA Á BETRA VERÐI! FÓLKSBÍLADEKK • JEPPADEKK • FÓLKSBÍLADEKK • JEPPADEKK • FÓLKSBÍLADEKK • JEPPADEKK LEIÐANDI Í LÆGRA DEKKJAVERÐI Dekkjalagerinn er nú á 12 stöðum um land allt! Sólbakka 8 310 Borgarnesi Miðási 23 700 Egilsstöðum Víkurbraut 4 780 Höfn Gagnheiði 13 800 Selfossi Hlíðarvegi 2-4 860 Hvolsvelli Njarðarnesi 1 603 Akureyri Skeifunni 3c 108 Reykjavík Viðarhöfða 6 110 Reykjavík Melabraut 24 220 Hafnarfirði Iðavöllum 8 230 Keflavík Flugumýri 16 270 Mosfellsbæ Smiðjuvegur 6 200 Kópavogi ...einfaldlega betri! FARMIÐI TIL STRÁKANNA OKKAR Í TÚNIS KOSTAR 61.985 KRÓNUR Flogið er með Flugleiðum og Tunis Air á morgun og komið aftur heim á þriðjudaginn. Millilent er í Lundúnum. HVAÐ KOSTAR ÞAÐ? Í apríl á síðasta ári birtist skýrsla nefnd- ar sem sjávarútvegsráðherra setti á laggirnar árið 2001 til að meta reynslu af setningu aflareglu á þorskveiðar. Þar kom fram, meðal annars, að mjög brýnt væri að endurskoða sem fyrst þá afla- reglu sem stuðst er við vegna þorsk- veiða, þar sem reynslan sýni að afli undanfarinna ára hafi ekki verið í sam- ræmi við markaða nýtingarstefnu ís- lenskra stjórnvalda. Þá er lagt til að styðjast við 22 prósenta veiðihlutfall af veiðistofni þorsks, en ekki 25 prósent eins og verið hefur undanfarin ár. Vilhjálmur Egilsson, ráðuneytisstjóri í sjávarútvegsráðuneytinu, segir þessa tilllögu ekki komna á framkvæmdastig. „Málið snýst um það líka að menn hafa ekki einu sinni náð 25 prósentum. Ekki fyrr en núna, þegar allt er komið inn í aflamark, eða krókaaflamark. Þá fyrst er möguleiki að ná fyrst þessum 25 pró- sentum. Hlutfallið hefur oft verið um og yfir 30 prósentum. Menn eru kannski að horfa á málið í því ljósi.“ Vilhjálmur segir nokkrar ástæður liggja fyrir því að ekki náðist að standa við 25 prósenta veiðihlutfall. Ein helsta ástæð- an sé að sóknardagabátarnir séu ekki komnir inn í krókaaflamarkið. „Tillagan liggur enn fyrir, það er ekki búið að gleyma henni. Hún hefur ekki enn farið í þá umræðu sem þarf, áður en menn væru tilbúnir að skoða þetta nánar.“ Vilhjálmur segir ekki hægt að spá fyrir um hvort það takist að veiða einungis fjórðung af veiðistofni þorsks þetta árið, þó svo að vonir standi til þess. Um slíkt sé ekkert hægt að segja fyrr en búið sé að gera dæmið upp. Fyrst þarf að standa við fyrri viðmið EFTIRMÁL: ENDURSKOÐUN AFLAREGLU Í ÞORSKI „Ef rétt er, þá sýnir þetta dæmi hversu fráleit þessi lög eru,“ segir Kristín Ástgeirsdóttir um brottvísun ungs Jórdana úr landi, þar sem hann hefur ekki náð 24 ára aldri. Maðurinn er 23 ára og kvæntur íslenskri konu. Hann má ekki koma hingað næstu þrjú árin þar sem hann fór ekki úr landi innan tilskilins tíma. Um útlendingalöggjöfina segir Kristín að við setningu hennar hafi verið farið eftir dönsk- um lögum, sem hafi reynst mjög misjafn- lega og orðið mörgum erfið. „Það eru svo margar hliðar á þessum hjóna- böndum og hugsun Dana var einmitt að takmarka aðstreymi fólks frá þriðja heimin- um. En þetta bitnar á öðru fólki og það verður að skoða aðstæður hverju sinni. Menn eiga að endurskoða þessi lög og þau aldursmörk sem sett eru í þeim standast ekki nokkrar einustu reglur aðrar um mann- réttindi. Þetta er ekki í samræmi við annað hér. Mið- að er við það hér að fólk sé fullveðja 18 ára. Hvers vegna á að gilda eitthvað allt annað um útlendinga? Ef menn telja að um hags- munahjónabönd sé að ræða til að útvega fólki landvist þá verða menn að sanna það. En þessi málsmeðferð í þessu tilviki er fráleit nema eitthvað annað búi að baki, sem ekki hefur komið fram. Við verðum auðvitað líka að hafa allan vara á að við séum ekki að veita glæpamönnum skjól. En almennt er þessi regla fráleit og mannréttindasjónarmið eiga fyrst og fremst að gilda.“ KRISTÍN ÁSTGEIRSDÓTTIR Fráleit lög BROTTREKSTUR JÓRDANANS SJÓNARHÓLL THORSTEIN EGELAND „Ég sé að nú er mikið rætt um hvernig Ísland tók á Íraksmálinu en það kom mér á óvart þegar stríðið byrjaði að Ísland studdi innrásina. Á Norðurlöndunum var almennt neikvætt viðhorf til málsins nema í Danmörku.“ FR ÉT TA B LA Ð IÐ /R Ó B ER T Ég sá þarna fallega sópran Íslendingum finnst gaman þegar útlendingar búsettir í útlöndum tala íslensku. Það vakti athygli þegar norski læknirinn Thorstein Egeland sagði frá Íslensku stofnfrumugjafaskránni í fréttunum á dögunum og það á nánast lýtalausri íslensku. Thorstein nam læknisfræði á Íslandi og kynntist hér íslenskri konu sinni.

x

Fréttablaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.