Fréttablaðið - 12.11.2005, Blaðsíða 16

12. nóvember 2005 LAUGARDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRI: Sigurjón M. Egilsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FRÉTTASTJÓRI: Arndís Þorgeirsdóttir VARAFRÉTTASTJÓRI:
Trausti Hafliðason FULLTRÚI RITSTJÓRA: Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI:
550 5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA:
Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá
blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Fríblöðin
Fríblöð eins og Fréttablaðið eru ekki
óalgeng úti í heimi. Þar hafa þau raunar
verið að sækja í sig veðrið á undanförn-
um árum samtímis því að hefðbundin
áskriftardagblöð missa lesendur og
draga saman seglin. En umtalsverður
munur er á Fréttablaðinu og flestum
erlendum fríblöðum. Annars vegar er
efni okkar blaðs miklu fjöl-
breyttara en erlendra fríblaða
sem leggja megináherslu
á stuttar og yfirborðslegar
fréttir sem oftar en ekki eru
fengnar frá fréttastofum en
ekki samdar á við-
komandi ritstjórn.
Þá er erlendum
fríblöðum hvergi
dreift skipulega til
heillar þjóðar eða
borga eins og hér á
landi; yfirleitt liggja þau aðeins frammi
á lestarstöðvum og opinberum sam-
komustöðum.
Vekur athygli
Árangur Fréttablaðsins á Íslandi er
smám saman að ná athygli utan
landsteinanna. Raunar á móðurfélag
blaðsins, Dagsbrún, þátt í því, en félagið
stóð fyrir kynningu á starfsemi sinni í
Kauphöllinni í London fyrir nokkrum
dögum. Kemur fram í viðtali við stjórnar-
formanninn, Þórdísi J. Sigurðardóttur,
í Viðskiptablaðinu í gær að menn þar
hafi sýnt viðskiptahugmyndinni
að Fréttablaðinu mikinn áhuga.
„Menn höfðu ekki séð þessa
útfærslu áður og hún vakti mikla
athygli“, segir hún. Þórdís
upplýsir að Dagsbrún sé nú að
leita viðskiptatækifæra í fjölmiðlun í
Skandinavíu og á Bretlandi. Segir hún
að þar verði helsti vaxtarbroddur félags-
ins í framtíðinni.
Fjölmiðlar næst
Íslendingar hafa verið ófeimnir við að
kaupa stórverslanir, banka, flugfélög og
verksmiðjur í útlöndum. Kannski verða
erlendir fjölmiðlar næsta viðfangs-
efni. Líklegast er þá að í upphafi verði
fyrir valinu dagblað með þokkalega
útbreiðslu sem notað yrði sem stökk-
pallur fyrir nýtt fríblað í viðkomandi
landi að fyrirmynd Fréttablaðsins.
Þessi framkvæmd myndi líklega einnig
útheimta kaup á prentsmiðjum og
dreifingarmiðstöðvum, þannig að
um álitlega fjárfestingu yrði að ræða.
Hugsanlegt er að leitað yrði samstarfs
við fjárfesta í viðkomandi löndum.
Tíminn leiðir svo í ljóst hvort þetta eru
skýjaborgir eða raunhæfar hugmyndir.
gm@frettabladid.is
Í áranna rás hefur margt fallegt
ástarbréfið verið skrifað. Í bundnu
máli sem óbundnu. Til kærustunn-
ar eða kærastans, frá barni til
foreldris og gagnvæmt, ástarbréf
til ættjarðarinnar, náttúrunnar,
já, óður ástarinnar til lífsins og
ástvinarins er með því fegursta
sem hægt er að lesa, svo ekki sé
nú talað um þau einkabréf, sem
maður á sjálfur í fórum sínum,
frá sínum nánustu. Ó, hversu
heitt og hamingjusamt varð litla
hjartað og hversu oft og mjúklega
fór maður höndum um bréfin frá
kærustunni, með örvum ástarinn-
ar á umslaginu! Og dýrmæt er sú
sælutilfinning að skrifa slík bréf
og skiptast á atlotum orðsins.
Mínar hjartfólgnustu endur-
minningar eru bréf til mín í
„útlegðinni“, frá mömmu, þegar
ég dvaldi löngum stundum í sveit-
inni og heyrði hvorki né vissi,
hvað var að gerast handan fjalls-
ins eða árinnar. Þá var ekki sam-
göngunum fyrir að fara eða fjar-
skiptunum og nærgætin kveðja,
„elsku sonur minn“ hljómaði eins
og himnasending fyrir lítinn ein-
mana dreng sem hafði ástarþrá til
móður sinnar.
Nú er þetta að mestu líðin tíð,
að því leyti að fólk er flest hvert
hætt að skrifast á nema með SMS
og fljótaskrift í tölvupósti og
stundum efast ég um að unga fólk-
ið kunni yfirleitt að skrifa með
penna, þannig að sómi sé að.
Svo gerðist það á mánudaginn
að með Mogganum mínum barst
bréf inn um lúguna, áferðarfalleg
skrift, stílhreint og ástleitið og
byrjaði með þessu fallega ávarpi:
elsku ástin mín. Og undirskriftin:
þitt eina hjartans mótframlag!!
Ég var ekki einn um það að fá
þetta bréf með Morgunblaðinu,
sem kallaði mig engilinn sinn og
gullið mitt og sagðist vera tærast
upp af söknuði. Vildi hafa stefnu-
mót við mig á netinu og allt var
þetta með ástar- og saknaðar-
kveðjum frá „þínu eina hjartans
mótframlagi“. Það var ekki fyrr
en daginn eftir sem beðist var
afsökunar á því frá sendanda, að
geta þess ekki að hér væri um
auglýsingu að ræða. Auglýsing
frá banka um það, hversu heitt ég
ætti að elska framlag mitt til líf-
eyrissparnaðs á vegum þess góða
fyrirtækis. Þetta var sem sagt
ástarjátning á móti. Gagnkvæmt
ástarsamband.
Þið verðið að fyrirgefa en ég
hef engan humör, engan skilning,
engan smekk fyrir slíkum bréfa-
skiptum. Satt að segja finnst mér
þetta vera frekar hallærisleg til-
raun til að klessa ástinni og til-
finningum okkar upp á peningana
og kannske í samræmi við þá sýn,
sem nú er verið að koma inn hjá
samtíðarfólki, að hamingjuna sé
helst og fyrst að finna í gróða,
fjárreiðum og veraldlegum auði.
Hugguleg framtíðarsýn eða hitt
þó heldur og ríður greinilega ekki
við einteyming.
Þessi smekkleysa, þessi heila-
þvottur, er langt fyrir neðan
virðingu, eða á ég að segja, sið-
ferði fullorðins fólks, sem hlýtur
að standa að þessari ástarbréfa-
atlögu. Hvað mundi ástaskáldið
Páll Ólafsson hafa sagt um þessa
misþyrmingu? Eða Matthías
vinur minn Johannesson, fyrrum
Morgunblaðsritstjóri, sem hefur
varað við gróðahyggjunni og segir
að veruleiki lágmenningarinnar
sé líkastur niðursuðudós. Skyldi
slíkum andans mönnum nokku-
rn tíma hafa dottið í hug að ástin
tengdist peningum og sparnaði og
þeirri ógnvænlegu tilhneigingu
(eða tilraun) að mæla hamingjuna
í inneignum á bankabókum?
Er hægt að kaupa sér ást?
Jú, jú, það má mín vegna hvetja
fólk til sparnaðar og það er auð-
vitað ekki vanþörf á að fólk með
meðallaun og þar undir, hugsi til
efri áranna. Eitt alvarlegasta og
grátlegasta vandamál nútímans
er einmitt það að ellilífeyrir og
lífeyrisgreiðslur eru skornar við
nögl og gamla fólkið er afgangs-
stærð í þjóðfélaginu. En það hefur
ekkert með ástina að gera. Í mesta
lagi vanrækta umhyggju.
Ég segi ekki að þessi vitleysa
haldi fyrir mér vöku, enda ekki
vanur að hneykslast. Maður gerði
ekki annað á meðan. En látum
ekki fégræðgina blinda okkur sýn
og gera ástarbréf frá bankabudd-
unni að fyrirmynd eða arftaka
tjáskipta um væntumþykju. Pen-
ingar eru ekki ígildi tilfinninga.
Allavega ekki góðra tilfinninga.
Þeir eru þvert á móti hjónadjöfull-
inn sem hefur valdið eyðileggingu
í lífi samlyndra hjóna, spillt og
splundrað ljúfum ástarsambönd-
um, sem hafa orðið til í krafti
hinna einu og sönnu ástarbréfa.
Ég biðst undan svona skilaboðum.
Minn auður og þinn auður er ástin
og hún er verðmætari innistæða
en allt sem bankinn býður.
Við skulum halda okkur við
það sem Páll orti í einu af sínum
mörgu ástarbréfum til konu sinn-
ar: mínum hjartans fylgsnum frá/
færðu mín bestu kvæði. ■
Er hægt að kaupa sér ást?
AUGL†SINGASÍMI
550 5000
FYLGIR FRÉTTABLA‹INU ALLA MI‹VIKUDAGA
Mest lesna
vi›skiptabla›i›
G
al
lu
p
kö
nn
un
fy
rir
3
65
p
re
nt
m
i›
la
m
aí
2
00
5.
Óhug setti að Íslendingum þegar Fréttablaðið sagði frá því á fimmtudag að tvær konur hefðu fundist látnar á heimilum sínum, tíu og átján dögum eftir andlát þeirra.
Slíkan óhug setti einnig að fólki þegar Fréttablaðið sagði sögu
Franz Stavarssonar í september en hann hafði legið örendur í
íbúð sinni í tvær vikur áður en hann fannst. Sjónvarpið hafði
svo eftir lögreglu á fimmtudagskvöld að bara á þessu ári hefðu
fimm manns fundist látnir heima hjá sér eftir að hafa legið þar
um hríð.
Margar spurningar vakna þegar svona fregnast og beinast
sumar þeirra að hinu svonefnda „kerfi“ sem við höfum komið
okkur upp til að annast þá sem þess þurfa. Mikilvægustu spurn-
ingarnar hljóta hins vegar að snúa að okkur sjálfum sem ein-
staklingum. Hvers vegna gerist svona? Hefðum við getað gert
eitthvað?
Ekki er hægt að áfellast nokkurn mann vegna þeirra fimm
harmleikja sem hér eru nefndir en þeir hljóta að verða okkur
víti til varnaðar og vekja okkur til umhugsunar um hvernig við
getum gætt þess að svona nokkuð hendi ekki aftur.
Prestar og aðrir sem láta sig líðan fólks varða hafa margsinn-
is rætt um að náunginn kunni að gleymast í hraða og spennu
samfélagsins sem við höfum skapað okkur. Að ekki sé tími til
að huga að líðan og tilfinningum sem þó hljóta að vera grunnur
lífsins og koma langt á undan öllu því veraldlega sem við kepp-
umst við að handleika. „Við eigum að gæta bræðra okkar,“ sagði
séra Hjálmar Jónsson, prestur í Dómkirkjunni, í Fréttablaðinu á
fimmtudag. Orð Hjálmars eru ekki bara tilmæli prests til borg-
aranna um að láta sig hagi náungans varða heldur eru þau inn-
tak sjálfs kristindómsins sem flestir Íslendingar aðhyllast með
einum eða öðrum hætti.
Samkvæmt því er það beinlíns skylda okkar að gefa samborg-
urunum gaum og koma til bjargar þegar eitthvað bjátar á. Það er
hluti af því að búa í samfélagi.
Nú er það svo að sumir kjósa að vera einir og vitaskuld eru
takmörk fyrir því hvað ættingjar, vinir, kunningjar eða nágrann-
ar geta aðhafst gegn vilja viðkomandi. Það hlýtur hins vegar að
stappa nærri sjúkleika þegar fólk hafnar öllum samskiptum við
aðra og þá er mikilvægt að þeir sem skynja og af vita upplýsi
„kerfið“ um ástandið.
Almenn og góð þátttaka Íslendinga í peningasöfnunum af
ýmsu tagi er alþekkt og hafa margir, bæði Íslendingar og útlend-
ingar, notið góðs af samkennd landsmanna þegar beiðni um
aðstoð berst. Af því má glögglega merkja mikla manngæsku og
skilning á þörfum þeirra sem glíma við erfiðleika.
Fréttir vikunnar bera hins vegar með sér að við þurfum að
ganga skrefi lengra. Það er ekki nóg að sækja krónur í vesk-
ið heldur þurfum við að opna hjörtu okkar upp á gátt og gefa
af okkur sjálfum. Við þurfum að vakta þá sem einhverra hluta
vegna eru afskiptir eða hafa orðið útundan. Við þurfum að ljá
þeim eyra. Og séu orðin fá og ógreinileg þurfum við að læra að
skynja.
Það má ekki gerast að fólki líði svo illa í okkar ríka samfélagi
að það loki sig af og vilji ekkert af öðrum vita. Það má ekki
gerast að fólk verði eftir á ráslínunni í kapphlaupinu mikla um
veraldleg gæði. Hugsum um orð séra Hjálmars. „Við eigum að
gæta bræðra okkar.“ ■
SJÓNARMIÐ
BJÖRN ÞÓR SIGBJÖRNSSON
Á þessu ári hafa fimm manns fundist á heimil-
um sínum eftir að hafa legið þar látnir um hríð.
Við eigum að gæta
bræðra okkar
Í DAG
UPP ÚR EINS
MANNS HLJÓÐI
ELLERT B. SCHRAM
Satt að segja finnst mér þetta
vera frekar hallærisleg tilraun
til að klessa ástinni og tilfinn-
ingum okkar upp á peningana
og kannske í samræmi við þá
sýn, sem nú er verið að koma
inn hjá samtíðarfólki, að
hamingjuna sé helst og fyrst
að finna í gróða, fjárreiðum og
veraldlegum auði.