Fréttablaðið - 12.11.2005, Blaðsíða 62

Síðla fimmtudagsins 27. októb-er létu tveir unglingsdrengir, annar ættaður frá Malí, hinn
frá Túnis, lífið er þeir reyndu að
fela sig í spennustöð jarðlestar-
stöðvar í Parísarúthverfinu Cli-
chy-sous-Bois. Sú saga gekk að
drengirnir hefðu verið á flótta
undan lögreglu og allt fór í bál og
brand. Það var sem kveikt hefði
verið í púðurtunnu.
Franski forsætisráðherrann
Dominique de Villepin sagði
ekki orð um ófremdarástandið í
úthverfunum fyrr en óeirðabylgj-
an hafði geisað í fimm sólarhringa.
Forsetinn Jacques Chirac tjáði sig
ekki fyrr en að ellefu óeirðanótt-
um liðnum. Það var engu líkara en
þeir ætluðu að láta innanríkisráð-
herrann metnaðarfulla, Nicolas
Sarkozy, einn um að taka slaginn.
Þar til það rann upp fyrir þeim að
sjálfum grundvelli lýðveldisins
var hætta búin.
„Öllum þremur virðist vera
ljóst, að aðlögun “a la francaise”,
sem hefur frá frönsku bylting-
unni gert innflytjendur af marg-
víslegasta uppruna að fullveðja
¿citoyens‘, hefur beðið skipbrot,“
segir í úttekt þýska fréttatíma-
ritsins Der Spiegel á ástandinu í
Frakklandi.
„Franska leiðin“ virkar ekki
Félagslegar klofningslínur fransks
þjóðfélags fara nú eftir þjóðernis-
uppruna og trúarbakgrunni. Þær
eru jafnframt markalínur ólíkra
menningarheima sem lifa hlið
við hlið, án teljanlegra tengsla
sín í milli þótt í sama landinu séu.
Opinberlega hafa franskir ráða-
menn jafnan fordæmt fjölmenn-
ingarhyggju - þeir trúðu á að inn-
flytjendur lærðu að tileinka sér
gildi franska lýðveldisins („frelsi,
jafnrétti og bræðralag“) og úr
yrði sterkt samfélag jafningja,
stoltra borgara „La grande nat-
ion“. En sú trú er
nú á hröðu undan-
haldi andspænis
þeirri staðreynd
að stærsti inn-
f ly tjendahópur
síðustu áratuga
- milljónir manna
frá araba- og Afr-
íkulöndum sem
flestir eru íslamstrúar - aðlagast
ekki nema að mjög takmörkuðu
leyti.
Við þessar aðstæður verður
ein af grunnstoðum sjálfsmyndar
franska lýðveldisins - hin stran-
ga aðgreining ríkis og trúar - að
innantómri tálsýn. Að vísu er það
ekki „heilagt stríð“ sem vakir
fyrir óeirðaunglingunum í inn-
flytjendaúthverfunum, en íslam
er óaðskiljanlegur þáttur sjálfs-
myndar þeirra. Íslam eflir sam-
kennd þeirra, ljær verkum þeir-
ra lögmætisblæ og skapar skýra
afmörkun gagnvart „hinum“ -
kristnum, hvítum Frökkum.
Der Spiegel hefur eftir ónafn-
greindum lögreglustjóra að í upp-
þotunum felist í raun að úthverfa-
innflytjendurnir séu að segja sig
úr lögum við afganginn af frönsku
samfélagi. Heilu borgarhlutarnir
séu orðnir svæði þar sem önnur
lög og lögmál gilda, svæði þar
sem fulltrúar ríkisvaldsins hafa
ekkert að segja; lögreglan er álit-
in fjandsamlegur innrásaraðili.
Í aldarfjórðung hafa frönsk
stjórnvöld reynt allar mögulegar
leiðir til úrbóta í „vandræðaút-
hverfunum“. Skólar, félagsmið-
stöðvar, bókasöfn, lystigarðar. En
allt kemur fyrir ekki. Stöðugt bre-
nna sorpgámar og bílar, skemmd-
arverk daglegt brauð.
Og nú virðist þróunin vera að
fara algerlega úr böndunum. Frá
því í byrjun þessa árs hafa yfir
70.000 tilfelli skemmdarverka,
íkveikja og gengjaglæpa verið
tilkynnt í „vandræðahverfunum“
í kring um París og aðrar helstu
borgir Frakklands svo sem Mars-
eille, Lyon og Strassborgar. Um
30.000 bílar hafa verið eyðilagðir.
Og það eru engir ráðherrabílar
heldur bílar hinna fátæku, vinnu-
bílar einyrkja, strætisvagnar.
„Kynslóð heilags stríðs“
Svo vildi til að óeirðirnar í
úthverfum Parísar brutust út á
sama tíma og opinber minningar-
athafnir fóru fram í Bretlandi um
þá sem fórust í jarðlesta-sjálfs-
morðssprengjuárásunum í Lund-
únum í júlí. Að þeim stóðu ungir
synir múslima-innflytjenda, upp-
aldir í Englandi.
Það var líka tilviljun að á sama
tíma var þess minnst í Hollandi
að rétt ár var liðið frá morðinu á
kvikmyndagerðarmanninum Theo
van Gogh, en morðingi hans var
ungur háskólanemi, ættaður frá
Marokkó en uppalinn í Hollandi.
En þessar tilviljanir hafa tákn-
rænt gildi. „Kynslóð heilags str-
íðs“ er að verki í Evrópu skrifar
bandaríska vikuritið Time af
þessu tilefni. „Evrabía“ er þessi
„nýja Evrópa“ nefnd vestan-
hafs - „gamla Evrópa“, mótuð af
hinni kristnu arfleifð, er álitin
vera að mótast í æ meiri mæli af
hinum íslömsku innflytjendum, af
„Arabíu“.
Í Frakklandi búa um fimm og
hálf milljón múslima, í Hollandi
um ein milljón, að minnsta kosti
ein og hálf milljón í Bretlandi. Í
Vestur-Evrópu búa alls á bilinu
13-20 milljónir múslima. Ólgan
í innflytjendahverfunum - Bir-
mingham, París, Amsterdam og
þannig mætti lengi telja - á sér
að vísu í fæstum tilvikum hryðju-
verkabakgrunn. Átökin snúast
ekki um heilagt stríð, Írak eða
Palestínu. En auðvitað vex óttinn
við að úr þessum jarðvegi spretti
menn sem gangi til liðs við hryðju-
verkahópa eins og al-Kaída.
Fjölmenningardraumurinn úti
„Við sýndum of mikla linkind.
Tími tedrykkju er liðinn,“ hefur
Spiegel eftir Ritu Verdonk, inn-
flytjendamálaráðherra Hollands.
Hún lætur nú senda alla hælisleit-
endur sem ekki fá hæli úr landi,
einnig þá sem fram til þessa höfðu
þrátt fyrir það fengið að dvelja í
landinu.
Út um alla Evrópu er það runnið
upp fyrir flestum að draumurinn
um fjölmenningarsamfélagið, um
að hið frjálslynda umburðarlyndi
evrópska nútíma-velferðarríkisins
gerði „öllum dýrunum í skóginum
kleift að vera vinir“, er úti.
Nýrra aðlögunarleiða leitað
SARKOZY OG CHIRAC Innanríkisráðherrann og forsetinn stinga saman nefjum á fundi í
París.
Jean-Marie Le Pen, leiðtogi frönsku
Þjóðfylkingarinnar, segir að í kjöl-
far óeirðaöldunnar í innflytjenda-
hverfum landsins hafi skrifstofur
flokksins nánast verið kaffærðar í
símhringingum og tölvupóstsend-
ingum fólks sem vildu lýsa stuðningi
við stefnu flokksins eða óskuðu eftir
inngöngu í hann.
Þjóðfylking Le Pens hefur um áratugaskeið
haft efst á stefnuskránni að stöðva aðflutning
fólks af framandi uppruna, einkum og sér í
lagi frá arabalöndum.
Í viðtali við AP-fréttastofuna í vikunni
sagði Le Pen óeirðaölduna sem blossaði upp
þann 27. október og hefur staðið látlaust síðan
væri „aðeins byrjunin“ á þjóðfélagsátökum
sem orsakaðist af „óheftum aðflutningi fólks
frá löndum Þriðja heimsins sem ógnar ekki
aðeins Frakklandi heldur allri álfunni“.
Afbrotamenn verði sendir úr landi
Le Pen sagði að fólk af innflytjendauppruna
sem fremur glæpi ætti að senda aftur til upp-
runalanda þeirra. Þar sem flest ungmennanna
í óaldarflokkunum eru fædd í Frakklandi eru
þau franskir ríkisborgarar. Að mati Le Pens
ættu hins vegar aðeins þeir að fá franskt
vegabréf sem æskja þess og „eru þess verð-
ugir“. „Þeir sem fengið hafa ríkisborgararétt
sjálfkrafa, sem líta ekki á sig sem Frakka og
segja jafnvel opinberlega að þeir líti á frans-
ka ríkið sem óvin sinn ættu ekki að vera með-
höndlaðir sem Frakkar,“ segir hann.
Le Pen segist sannfærður um að óeirða-
bylgjan hafi opnað augu margra landsmanna
sinna fyrir því að hann hafi haft rétt fyrir
sér allan tímann, ekki hinir stjórnmálamenn-
irnir sem úthrópuðu hann öfgamann vegna
óbilgjarnrar innflytjendastefnu sinnar. Hann
sé þess fullviss að stóraukinn stuðningur við
stefnu Þjóðfylkingarinnar í þessum efnum
muni skila sér í stórauknu fylgi í næstu kosn-
ingum.
Le Pen sagðist nú „staðráðnari en nokk-
ru sinni fyrr“ í því að sækjast eftir forseta-
embættinu næst þegar kosið verður í það
árið 2007. Frakkar voru sem þrumu lostnir
í síðustu forsetakosningum árið 2002 er Le
Pen fékk næstflest atkvæði í fyrri umferð
kosninganna og komst þar með áfram í síðari
umferðina þar sem kosið var á milli hans og
Chiracs. „Færu forsetakosningar fram núna
væru sigurlíkur mínar tífaldar,“ tjáði hann
AP.
Segir Frakka sjá að sér í innflytjendamálum
JEAN-MARIE LE PEN Leiðtogi frönsku Þjóðfylkingarinnar.
NORDICPHOTOS/AFP
Óeirðirnar í innflytjendahverfum franskra borga hafa
fært Frökkum heim sanninn um að „franska aðlög-
unarleiðin“ hefur beðið skipbrot hvað varðar stærsta
innflytjendahóp síðustu áratuga - múslima frá Afríku.
Auðunn Arnórsson skoðar hvaða svara leitað í Vestur-
Evrópu við „uppreisninni í Evrabíu“.
Forsvarsmenn stofnana og samtaka
sem hafa það hlutverk að standa
vörð um réttindi minnihlutahópa í
Frakklandi og Evrópusambandinu
lýsa áhyggjum af því að óeirða- og
skemmdarverkaaldan sem geisað
hefur í innflytjendahverfum fransk-
ra borga undanfarinn hálfan mánuð
muni leiða til „hefndarárása“ á mús-
lima í Frakklandi og grannlöndum
þess.
Evrópska eftirlitsmiðstöðin með
kynþáttamisrétti og útlendingaandúð,
sem hefur aðsetur í Vínarborg, gaf út
yfirlýsingu þar sem ráðamenn ríkis og
sveitarfélaga í aðildarríkjum Evrópu-
sambandsins eru hvattir til að vinna
saman að því að hindra slíkar árásir
gegn minnihlutahópum.
Forstöðumaður miðstöðvarinnar,
Beate Winkler, sagði á blaðamanna-
fundi í Brussel á fimmtudag að stjórn-
völd í Frakklandi og öðrum Evrópu-
löndum yrðu að sýna „skýra pólitíska
forystu“ gegn kynþáttamisrétti.
Varað við
hefndarárásum
Draumurinn
um fjöl-
menningar-
samfélagið
er úti
ÚTHVERFASTRÍÐIÐ Óeirðalögreglumenn beita skjöldum sínum til að skýla sér fyrir reyknum frá brennandi bílum í innflytjendahverfinu
Mirail í Toulouse í Suðvestur-Frakklandi á fimmtudagskvöld. FRÉTTABLAÐIÐ/AP