Fréttablaðið - 16.08.2006, Blaðsíða 22

16. ágúst 2006 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
AUGL†SINGASÍMI
550 5000
FYLGIR FRÉTTABLA‹INU ALLA MI‹VIKUDAGA
Sögurnar, tölurnar, fólki›.
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 RITSTJÓRAR: Kári Jónasson og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir, Sigríður
Björg Tómasdóttir og Trausti Hafliðason FULLTRÚI RITSTJÓRA: Björgvin Guðmundsson RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á
FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 PRENTVINNSLA: Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING:
Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Einn sérstæðasti stjórnmálamað-
ur sem ég hef hitt um ævina heitir
Chamlong Srimuang. Þegar ég
hitti manninn var hann borgar-
stjóri Bangkok. Undirsátar hans
gengu í silkifötum og létu aka sér
um á fínustu bílum, enda borgin
vellauðug og óhemjustór.
Chamlong gekk hins vegar um á
lélegum sandölum og var í grófum
bómullarstakk af því tagi sem
hrísgrjónabændur klæðast á ökr-
unum. Skoðanir Chamlongs eru
þannig að enginn stjórnmálafræð-
ingur gæti flokkað þær niður í
þægilega og vel merkta kassa en
einlægnin í þeim var heillandi.
Fólk treysti líka Chamlong og
veitti honum yfirburðasigur í
Bangkok. Seinna leiddi hann mót-
mæli milljóna manna sem enduðu
með falli síðustu einræðisstjórnar
Taílands fyrir röskum áratug.
Chamlong var herforingi á yngri
árum og aðstoðarmaður forsætis-
ráðherra en gerðist svo munkur í
óvanalegri og strangri reglu innan
búddadóms. Mér var sýnt frí-
stundahúsið hans utan við Bang-
kok. Það reyndist ekki hús í venju-
legum skilningi því veggi vantaði.
Þetta voru fjórir fermetrar af tré-
gólfi en súlur héldu stráþaki yfir
því. Þarna var ekkert enda þarfn-
aðist þessi maður einskis.
Ég var minntur á Chamlong í
vikunni því nú er þessi sérstæði
munkur og stjórnmálamaður í þann
veginn að koma núverandi forsæt-
isráðherra frá völdum, hinum auð-
uga og spillta Thaksin. Það var
raunar Chamlong sem kom Thaks-
in til valda á sínum tíma en hann
segist ekki hafa áttað sig á því þá
hvað maðurinn er spilltur. Það voru
þó ekki taílensk stjórnmál sem
fengu mig til að hugsa lengi um
Chamlong, heldur stjórnmál miklu
nær okkur. Stutt samtal við mann-
inn þarna um árið og lengri fyrir-
lestur sem ég heyrði hann flytja
leiddu í ljós að ég var Chamlong
ekki sammála um margt. Ég fékk
að hitta hann út á það eitt að aðstoð-
armaður hans komst að því að ég
borða ekki kjöt. Ég var kynntur
fyrir borgarstjóranum sem græn-
metisæta, búsett í Hollandi. Andúð
á dýradrápi til manneldis reyndist
líka ein af tiltölulega fáum verald-
legum skoðunum sem ég deildi
með þessum sérstaka manni. Samt
hefði ég kosið hann ef ég hefði búið
í Bangkok.
Sú minning leiddi til hugsana
um hvers menn leita þegar þeir
kjósa stjórnmálamenn. Svarið við
því var augljóst hér áður. Menn
kusu þann flokk sem varði hags-
muni þeirra eða fylgdi hugsjónum
þeirra. Í seinni tíð hefur þeirri
kenningu vaxið fylgi víða um heim
að stórfelldur árgreiningur um
skipulag efnahagslífsins sé úr sög-
unni og því skipti mestu að kjósa
fólk sem líklegt er til að reka rík-
iskerfið af kunnáttusemi, heiðar-
leika og fagmennsku. Auðvitað er
enn munur á hægri flokkum og
vinstri flokkum en hann hefur
greinilega minnkað og þar sem
flestir flokkar virðast líka geta
unnið saman segja margir að
mestu skipti að finna fólk sem
sameinar þekkingu, kunnáttusemi
og heiðarleika og getur með þeim
hætti unnið af fagmennsku.
Hvað skyldi ráða vali manna á
Íslandi á stjórnmálaflokkum? Eru
menn að leita að færum einstakl-
ingum með mikla þekkingu og
yfirsýn og í leiðinni að ósérplægnu
fólki sem lætur ekki stjórnast af
hagsmunum sínum eða vina sinna?
Ef svo er virðist hafa komið upp
óheppilegt misræmi á milli eftir-
spurnar og framboðs í íslenskum
stjórnmálum. Eða finnst einhverj-
um það einkenni á íslenska stjórn-
málaheiminum hvað hann er vel
mannaður af fólki sem ber af í
okkar þjóðfélagi fyrir þekkingu,
ósérdrægni og fagmennsku? Eru
það þá hugsjónir sem ráða vali
manna? Þá væri Alþingi og ríkis-
stjórn væntanlega skipuð úrvali
pólitískra hugsjónamanna í sam-
félaginu. Eða ráða kannski per-
sónulegir hagsmunir mestu um
val manna á fólki og flokkum?
Sjálfsagt fyrir suma en örugglega
ekki fyrir alla þó ekki væri nema
fyrir það að hagsmunir manna
hafa orðið flóknari og ógreinilegri
en áður. Líklega er verulegt mis-
ræmi á milli framboðs og eftir-
spurnar í íslenskum stjórnmálum.
Sem betur fer þurfum við ekki
mann á borð við Chamlong sem
allir treysta í gerspilltum heimi
vegna þess eins að hann á ekki
neitt og langar ekki í neitt. Slíkir
menn eru líka nokkuð vandfundn-
ir í samtímanum. En við þurfum
eitthvað annað en við höfum.
Kannski þurfum við blöndu af
ólíkum hlutum. Meiri hugsjónir úr
öllum áttum og meiri einlægni.
Meiri þekkingu, kunnáttusemi og
fagmennsku.
Annað en við höfum
Í DAG
STJÓRNMÁL
JÓN ORMUR
HALLDÓRSSON
Eða finnst einhverjum það ein-
kenni á íslenska stjórnmála-
heiminum hvað hann er vel
mannaður af fólki sem ber af í
okkar þjóðfélagi fyrir þekkingu,
ósérdrægni og fagmennsku?
Hvað þýðir aldursforseti?
Á vef Alþingis kennir margra grasa. Þar
má meðal annars sjá lista yfir þingmenn
og hverjar helstu vegtyllur þeirra eru,
svo sem ráðherratign, formennska eða
varaformennska í þingflokki og hvort
viðkomandi tilheyri fríðum flokki forseta
þingsins. Einn titill sker sig úr en það er
titillinn aldursforseti og
það er ekki laust við að
menn reki upp stór
augu þegar sjá má að
það er Halldór Ásgríms-
son sem fær þann titil.
Lausleg könnun leiðir í
ljós að það eru hvorki
fleiri né færri
en 13 þing-
menn sem
eru Halldóri
eldri í árum
talið og
nafni hans Blöndal þar efstur á blaði.
Hins vegar á Halldór Ásgrímsson flest
árin að baki sem þingmaður en það
réttlætir varla að skrá hann aldursforseta
þingsins eða hvað?
Samsæri og plott
Miklar samsæriskenningar eru komnar á
kreik fyrir flokksþing framsóknarmanna
um næstu helgi, Þannig lagði RÚV mikla
merkingu í það að Siv Friðleifsdóttir,
Guðni Ágústsson og Birkir Jón Jónsson
hefðu haldið sameiginlegan fund á
Ísafirði á mánudagskvöldið. Hætt er
við að þeir útvarpsmenn hefðu lent í
vandræðum með að skilgreina plottið í
því að Siv og Birkir Jón héldu sameig-
inlega fundi með Jóni Sigurðssyni bæði
á Reyðarfirði og Egilsstöðum daginn
áður og að Siv og Jón, keppinautarnir
um formannssætið héldu saman fund á
Húsavík í síðustu viku.
Álit álitsgjafans
Andrés Magnússon, blaðamaður á
Blaðinu, fór mikinn í sjónvarpsþætti á
Omega í vikunni þar sem hann ræddi
um fréttaflutning frá átakasvæðun-
um í Líbanon og Palestínu við Ólaf
Jóhannsson, forsprakka félagsins Zion
vinir Ísraels. Ekki skal fullyrt hér að þeir
hafi verið sammála um
rót vandans, en þeir
virtust þó ekki geta
séð annað en að
fréttaflutningur af
átakasvæðunum væri
alltof einhliða og oftar
en ekki falsaður.
ssal@frettabladid.is
magnush@frettabladid.is
Fyrir rúmlega fimm árum datt ónefndum íslenskum athafna-manni í hug að sækja um leyfi til stjórnvalda til að setja á fót bú þar sem hann hugðist rækta hunda til manneldis. Varla
þarf að taka fram að hann ætlaði kjötið til útflutnings en ekki á
heimamarkað. Viðbrögð þjóðarinnar voru á tvenna lund, annars
vegar tók fólk þessu sem lélegum brandara, og hins vegar var hug-
myndin harðlega fordæmd, eins og hundakjötsát er reyndar
almennt gert á Vesturlöndum.
Í Kóreu þykja hundar hins vegar herramannsmatur. Þar bjóða
mörg þúsund veitingastaðir upp á svokallaða poshintang-súpu úr
hundakjöti. Þetta er vinsæll réttur, sérstaklega á heitum sumar-
dögum enda þykir hundasúpan sérlega svalandi og auk þess mýkj-
andi fyrir húð kvenna.
Af hverju er um þetta ritað hér? Jú, vegna þess að samkvæmt
heimildum Fréttablaðsins er til skoðunar innan sjávarútvegsráðu-
neytisins að leyfa á nýjan leik hvalveiðar í atvinnuskyni, og að
skoðanakannanir hafi ítrekað sýnt að mikill meirihluti þjóðarinnar
er því fylgjandi þrátt fyrir augljósa andstöðu alþjóðasamfélags-
ins. Er þjóðin þar í sömu sporum og Kóreubúar sem vilja halda
áfram að borða sína hunda þrátt fyrir fordæmingu þeirra sem
ekki eru vanir þeirri hefð.
Hvalveiðar í atvinnuskyni eru nú til skoðunar vegna þess að
ekki eru lengur í gildi skilyrði sem sett voru fyrir inngöngu Íslands
á nýjan leik í Alþjóðahvalveiðiráðið fyrir fjórum árum. Með end-
urnýjaðri þátttöku í ráðinu átti að freista þess að vinna hvalveið-
um í atvinnuskyni fylgi á þeim vettvangi en það gekk ekki eftir.
Ekki dugar þótt sýnt hafi verið fram á með vísindalegum hætti að
fjölmargir hvalastofnar eru ekki í útrýmingarhættu og þola því
hæglega skynsamlega nýtingu.
Rétt eins og það álit að hundaát Kóreubúa sé skepnuskapur,
byggir andúð alþjóðasamfélagsins á hvalveiðum á tilfinningaleg-
um rökum.
Það er hins vegar dálítið kaldhæðnislegt að á sama tíma og mót-
spyrnu við hvalveiðar er viðhaldið á heimsvísu vegna væntum-
þykju í garð þessara stærstu íbúa jarðarinnar, er nánast hægt að
fullyrða að sú eindregna skoðun meirihluta Íslendinga að við
eigum að hefja hvalveiðar sem fyrst, er einnig mun frekar byggð
á tilfinningum, og nánast þjóðrembu, en skynsemi. Þannig er við-
horfið þegar rætt er um hvalveiðar gjarnan á þá leið að öðrum
þjóðum komi ekki við hvernig náttúruauðlindir eru nýttar hér á
landi ef það er gert á hóflegan hátt.
Það er þó alveg morgunljóst að tekjur þjóðarbúsins af hvalveið-
um yrðu óverulegar. Reynsla úr fortíð segir okkur líka að þeim
fylgi mikil hætta á grimmilegum mótmælum og jafnvel verður
allt sem íslenskt er sniðgengið, sem gæti haft alvarlegar afleiðing-
ar fyrir einhæfan útflutning landsins sem og þá miklu uppbygg-
ingu sem ferðaþjónustan hefur staðið í undanfarin ár. Skynsemin
segir okkur því að láta hvalina í friði.
SJÓNARMÐ
JÓN KALDAL
Skynsemin segir okkur að láta stærstu
íbúa jarðar í friði.
Hvalir og
tilfinningar
Rétt eins og það álit að hundaát Kóreubúa sé skepnu-
skapur, byggir andúð alþjóðasamfélagsins á hvalveið-
um á tilfinningalegum rökum.