Fréttablaðið - 16.08.2006, Blaðsíða 40

MARKAÐURINN 16. ÁGÚST 2006 MIÐVIKUDAGUR10
Ú T T E K T
Geir H. Haarde forsætisráðherra skipaði í
fjármálaráðherratíð sinni sérstakan starfs-
hóp sem falið var að skoða hvort CFC-
löggjafar væri þörf hér á landi. Maríanna
Jónasdóttir, skrifstofustjóri tekju- og laga-
skrifstofu fjármálaráðuneytuneytisins, fór
fyrir starfshópnum. „Með alþjóðavæðing-
unni vakna ótal spurningar og þar á meðal sú
hvernig megi koma í veg fyrir að fyrirtæki
flytjist úr landi í þeim eina tilgangi að kom-
ast hjá eða lágmarka skattgreiðslur,“ segir
Maríanna.
Hún segir mikið um það að fyrirtæki
flytji starfsemina úr landi að nafninu til.
Ákvarðanataka, yfirráð og eign-
arhald séu hins vegar enn hér á
landi. „Þetta er í sjálfu sér eðlileg
þróun. Við göngum í EES og í
kjölfarið dynur alþjóðavæðingin
á okkur. Það má segja að þetta sé
einn angi hennar.“
Maríanna segir hins vegar
að CFC-reglunum sé langt í frá
beint gegn útrásarfyrirtækjum.
Mikilvægt sé að greina á milli
fyrirtækja sem flytji raunveru-
lega starfsemi úr landi og hinna
sem fyrst og fremst vilja lág-
marka skattgreiðslur með sýnd-
argerningum. „CFC-reglunum er
ætlað að koma í veg fyrir að menn
stofni skúffufyrirtæki úti í heimi
í skattalegum tilgangi og engum
öðrum. Reglurnar eiga ekki að
refsa mönnum sem sjá viðskipta-
tækifæri erlendis og grípa þau.“
BEINT GEGN SKÚFFUFYRIRTÆKJ-
UM
Maríanna telur að lýsa megi til-
gangi CFC-reglna best með dæmi:
Jón Jónsson, sem á ráðgjafarfyrir-
tæki á Íslandi, ákveður að stofna
fyrirtæki á Ermarsundseynni
Guernsey. Ráðgjafarfyrirtækið á
Íslandi selur því næst fyrirtæk-
inu á Guernsey alla þjónustu á
kostnaðarverði. Fyrirtækið á Guernsey selur
síðan þjónustuna áfram.
Þannig er fyrirtækið á Guernsey einungis
milliliður. Þjónustan og verðmætin verða öll
til heima á Íslandi. Skráning sölunnar fer
hins vegar fram á Ermarsundseyjunum og
virðisaukinn verður þar með eftir á eynni.
„Í þessu ímyndaða tilviki er verið að færa
verðmætin sem verða til á Íslandi til þessa
tiltekna lágskattasvæðis. CFC-reglunum er
ætlað að sækja þessi verðmæti aftur og færa
þau til skattlagningar hér á landi.“
Velflest lönd í kringum okkur hafa komið
sér upp CFC-löggjöf. Maríanna segir oft erf-
itt að greina á milli sýndarfyrirtækja og ann-
arra sem hafa raunverulega starfsemi, þess
vegna sé CFC-löggjöf óhjákvæmilega stór í
sniðum og flókin. Algengt sé að hún sé felld
inn í tekjuskattslöggjöf viðkomandi ríkja en
aðrir hafi farið þá leið að búa til sjálfstæða
lagabálka. „Þessi löggjöf er þannig byggð
Einn angi alþjóðavæðingarinnar
Maríanna Jónasdóttir, skrifstofustjóri tekju- og lagasviðs í fjármálaráðuneytinu, hefur kynnt sér CFC-löggjöf víða um lönd. Hún telur nauðsynlegt að
vanda til verka eigi að koma upp slíkri löggjöf hér á landi enda sé oft erfitt að greina á milli skúffufyrirtækja og raunverulegra. Jón Skaftason spjallaði
við Maríönnu og komst að því að mikil rannsóknar- og undirbúningsvinna hefur farið fram í fjármálaráðuneytinu.
FRÁ GUERNSEY Á Ermarsundseynni Guernsey er auðvelt fyrir félög í eigu erlendra aðila að fá skattaundanþágu.
Alþjóðlegir fjárfestar sækja enda þangað í miklum mæli. Landsbanki Íslands keypti nýlega banka á eynni.
Indriði H. Þorláksson ríkis-
skattstjóri telur engan vafa á
því að CFC-löggjafar sé þörf
hér á landi. Hann segist sjá
aukin merki þess að menn not-
færi sér glufur í skattalögum
til að lágmarka skattgreiðslur.
„Þetta er allútbreitt. Hjá
mörgum fjármálafyrirtækj-
um er stór hluti hlutafjárins í
höndum félaga sem skráð eru
erlendis. Þessi félög eiga síðan
hlutafé í íslenskum félögum að
nafninu til en telja ekki fram
hér á landi.“
Indriði segir íslensk
félög skráð víða um heim, í
Lúxemborg, á Ermarsunds-
eyjunum og í Kyrrahafinu.
Yfirleitt borgi menn engan
skatt á viðkomandi stað held-
ur greiði einungis stofn- og
árgjöld. „Það eru engar kvaðir
sem hvíla á þessum aðilum;
engin hlutafjárlöggjöf, engin
upplýsingaskylda eða skylda
til að birta ársreikninga. Þetta
eru í flestum tilvikum hrein
gervifélög.“
CFC-löggjöf hefur reynst
vel í baráttunni gegn gervifé-
lögunum, segir Indriði. Væri
slíkri löggjöf komið á hér á
landi yrði það til mikilla bóta.
„Íslenski aðilinn verður þá
tilkynningaskyldur um starf-
semi, tekjur og eignir þessara
félaga með nákvæmlega sama
hætti og um innlend félög væri
að ræða.“
Indriði segir Ísland skera
sig frá nágrannalöndunum að
þessu leyti. Flest ríki hafi lagt
mikla áherslu á að þrengja
snöruna um háls sýndarfé-
laga. „Nánast öll þróuð ríki
eru með CFC-löggjöf. Það er
orðin leitun að Evrópuríki sem
hefur ekki svona löggjöf og
hún hefur verið til staðar í
Bandaríkjunum í nokkra ára-
tugi. Flest ríki hafa reynt að
gera þessum félögum eins erf-
itt fyrir og mögulegt er.“
Ákvæði skattalaga frá 2003
sem ætlað er að taka á óeðli-
legum tilflutningi skatta eru of
veik og flókin að mati Indriða.
Jafnframt sé erfitt og kostn-
aðarsamt að beita þeim. Til að
mynda þurfi að höfða mál í
hvert skipti sem grunur leikur
á ólöglegum undanbrögðum.
„Til að beita megi þeim úrræð-
um sem við höfum þarf að sýna
fram á að raunveruleg fram-
kvæmdastjórn og að daglegur
rekstur sé hér á landi. Hins
vegar fela þessi félög erlend-
um endurskoðunarskrifstofum
eða lögfræðistofum að sjá um
framkvæmdastjórn og komast
þannig kringum reglurnar.“
Íslendingum er vissulega
heimilt að stofna félög erlend-
is, eða eiga bankareikninga.
Hins vegar er ólöglegt að gefa
eignirnar ekki upp hér á landi.
„Það sem er ólöglegt er að telja
ekki fram til skatts. Íslenskir
ríkisborgarar eiga að borga
skatt af öllum eignum sínum
og tekjum, hvar sem þær eru í
heiminum.“
Indriði segir mun erfiðara
að hafa hendur í hári þeirra
sem svíkja undan skatti gegn-
um sýndarfélög erlendis en
þeirra sem beita rótgrónari
aðferðum. „Þau lönd sem um
er að ræða veita ekki upplýs-
ingar til annarra landa nema
í undantekningartilvikum, og
þá einungis sé um það beðið.
Upplýsingaflæðið er ekkert.“
Indriði segist ekki trúa öðru
en að CFC-löggjöf verði komið
á hér á landi fyrr en seinna.
„Ég er á því að þetta sé nauð-
synlegt skref að taka. Flest
nágrannalanda okkar hafa
tekið upp slíka löggjöf og ég sé
ekki að önnur lögmál gildi hér
á landi.” - jsk
Mikið um hrein gervifélög
Ríkisskattstjóri telur nauðsynlegt að taka CFC-löggjöf í gagnið hér á landi enda fjölgi
erlendum sýndarfélögum í eigu Íslendinga hratt. Íslenskum ríkisborgurum beri að greiða
ríkinu skatt af tekjum sínum og eignum, hvar sem þær eru í heiminum.
INDRIÐI H. ÞORLÁKSSON, RÍKIS-
SKATTSTJÓRI Mun erfiðara er að hafa
hendur í hári þeirra sem svíkja undan
skatti gegnum sýndarfélög erlendis en
þeirra sem beita hefðbundnari aðferð-
um.
„Þau lönd sem um er að ræða veita ekki upplýsingar til annarra landa
nema í undantekningartilvikum, og þá einungis sé um það beðið.“
Hvað eru
CFC-reglur?
Meginmarkmið CFC reglna er
að koma í veg fyrir óeðlilegan
tilflutning skatta frá einu ríki
til annars í þeim tilgangi að
komast undan eða lágmarka
skattgreiðslur. Reglunum er
einkum beint gegn sýndarfyr-
irtækjum sem stofnuð eru á
lágskattasvæðum án þess að
fylgi virk starfsemi.
CFC-reglur lúta að skatt-
lagningu svokallaðra óvirkra
tekna eða fjármagnstekna, svo
sem arði, vöxtum og þóknun-
um. CFC er skammstöfun á
„Controlled Foreign Company“,
eða erlent félag í eigu innlends
aðila.
Flest vestræn ríki, þar á
meðal öll Norðurlöndin utan
Íslands, hafa lögfest CFC-regl-
ur. Hér á landi eru lagaleg
úrræði gegn skattalegum sýnd-
argerningi takmörkuð þótt í
tekjuskattslögum frá 2003 sé að
finna ákvæði almenns efnis.