Fréttablaðið - 16.08.2006, Blaðsíða 38

MARKAÐURINN
Í febrúar mörkuðu stjórnendur Marel
nýja og metnaðarfulla stefnu um vöxt
þess á komandi misserum, sem fól í sér
að veltan yrði þrefölduð á næstu þremur
til fimm árum með kraftmiklum innri sem
ytri vexti. Þótt aðeins hálft ár sé liðið frá
því að markmiðin voru kynnt er Marel nú
komið í þá stöðu að sterkur innri vöxtur
myndi duga því að ná í restina, miðað við
þá fjárfestingu sem fyrirtækið leggur í
vöruþróun og markaðsstarf. Þar er vísað
til þess að velta félagsins hafi tvöfaldast
á árinu 2006 vegna kaupa á samkeppnis-
aðilunum AEW Delford í Bretlandi og
Scanvægt í Árósum, Danmörku.
Hingað til hefur Marel vaxið fyrst
og fremst á eigin vexti en félagið hefur
stækkað að meðaltali um
26 prósent á ári sem er að
stærstum hluta að þakka
miklum innri vexti. Þetta
er mjög mikill vöxtur þegar
haft er í huga að sjálfur
iðnaðurinn vex um 5,5 pró-
sent árlega.
MARGIR TIL SÖLU EN FÁIR
ÚTVALDIR
Hörður Arnarson, forstjóri
Marels, sagði á afkomu-
og kynningarfundi í síð-
ustu viku að útrás Marels
á síðustu mánuðum hafi
ekki verið byggð á einnar
nætur vinnu en fyrirtæki
í geiranum og markaður-
inn sjálfur voru kortlögð
í þaula. Marel fór fyrr á árinu í sex
milljarða skuldabréfaútboð til að undirbúa
fyrirtækið undir ytri vöxt og yfirtökur.
„Margir hafa bankað á dyrnar og boðið
fyrirtæki til sölu sem eru ekki á þessum
lista. Við höfum yfirleitt vísað þeim frá
okkur.“ Höfuðáherslan, að sögn Harðar,
er að kaupa réttu fyrirtækin sem falla inn
í framtíðarsýn Marels en ekki endilega
ódýrustu félögin. „Við fórum af stað og
skoðuðum 140 fyrirtæki og völdum úr sex
til átta fyrirtæki sem við töldum myndu
styrkja okkur mest að ná leiðandi stöðu.
Við höfum farið mjög ákveðið í viðræður
með góða fjármögnun þannig að við hefð-
um slagkraft og trúverðugleika
og keyptum þessi tvö fyrir-
tæki.“
Í byrjun sumars var
greint frá kaupum þess
á AEW Delford fyrir
1,8 milljarða króna og
var svokallaður EV/
EBITDA margfaldari
6,8. Kaupin á
Scanvægt
f a r a
fram á töluvert hærri margfaldara, eða
tólfföldum. Stjórnendur Marels réttlæta
hærra verð á Scanvægt en AEW Delford
með því að mikil samlegðaráhrif hljótist
með kaupunum, auk þess sem frumkvæðið
hafi komið frá Marel, sem gerir verðið
kannski hærra en ella. Hörður segir það
vera mikilvægt að líta á þessi kaup með
hliðsjón af þeirri stefnu sem kynnt var í
febrúar.
GRUNDTVIG-FJÖLSKYLDAN HAGNAST
Marel kaupir Scanvægt skuldlaust fyrir
109 milljónir evra eða tæpa tíu millj-
arða króna. Félagið rekur verksmiðjur
í Árósum, Borgundarhólmi og einingu í
Brasilíu. Greiðsla fer annars vegar fram
með því að Marel tekur
yfir vaxtaberandi
skuldir félagsins og
greiðir með pening-
um og hins vegar
fá seljendur greitt í
nýjum hlutabréfum
í Marel sem gefin
eru út á genginu 72.
Hluthafar í Scanvægt,
sem er fjölskyldu-
fyrirtæki undir for-
ystu Lars Grundtvig,
barnabarns stofnanda
fyrirtækisins og mikils
frumkvöðuls í grein-
inni, fá sem samsvarar
sautján prósentum
útgefins hlutafjár.
Þeir geta vel við unað
því gengi Marels hefur hækkað skarpt
eftir kaupin og stóð í 81,5 krónum á hlut
á mánudaginn. „Ég held að það sé nokkuð
langt síðan að íslenskt fyrirtæki hefur
í þessu magni notað sitt hluta-
fé á markaðsverði til þess
að kaupa erlent fyrirtæki,“
segir Hörður.
Á síðasta reikningsári,
sem lauk í apríl, velti
Scanvægt 8,3 milljörð-
um króna og skilaði
um 550 milljóna króna
rekstrarhagnaði fyrir
afskriftir (EBITDA)
sem var nokkru lægri
upphæð en árið
áður. Scanvægt
hefur vaxið
mun hægar en
Marel, eða um eitt prósent á ári. Þó verður
að hafa það í huga að félagið hefur selt frá
sér einingar og þá hefur mikil samkeppni
við Marel dregið úr arðsemi þess. Hörður
segir að áætlanir núverandi starfsárs geri
ráð fyrir helmingi meiri „EBITDA“ en árið
áður, en verkefnastaða Scanvægt var góð í
byrjun árs. Hörður er þeirrar skoðunar að
sú framtíðarsýn sem stjórnendur Marels
hafa falli vel að hugmyndum seljenda um
vöxt og viðgang Scanvægt.
Hörður vonar að Marel og Scanvægt
vaxi hraðar sameiginlega en í sitt hvoru
lagi.
STYRKJA SIG Í FULLVINNSLU
Með áðurnefndum yfirtökum styrkir
Marel sig á öllum sviðum virðiskeðjunnar
en einkum þó á seinni stigum hennar, það
er nær pökkuninni þar sem mesti vöxtur-
inn hefur átt sér stað. Miklar breytingar
hafa orðið í framleiðslu á matvælum sem
hefur verið að færast úr eldhúsum í verk-
smiðjur. Marel hefur þess vegna viljað
vaxa meira á sviði fullvinnslu og ber að
skoða yfirtökur félagsins á árinu í því ljósi.
„Það gerir það að verkum að þarna eru
miklu meiri fjárfestingar en sem nemur
hagvexti,“ bendir forstjórinn á. Auk þess
hefur Carnitech, dóttur-
félag Marels, styrkt
sig í fullvinnslu fyrir
kjötiðnaðinn.
Meginhagræði
sem fæst með
þessum samruna
við Scanvægt
felst í því að
vöruþróunarstarf
félaganna styrk-
ist og nýjar vörur
komast hraðar
inn á markað.
„Fyrirtækin
hafa þótt
mikið vera að þróa sömu vörurnar. Með
því að sameina hópana teljum við okkur
geta náð miklu meira út úr vöruþróun-
inni,“ bætir Hörður við. Forstjórinn tekur
það skýrt fram að engar áætlanir séu á
borðinu um að draga úr vöruþróun og
áfram verði varið fimmtán til sautján
milljónum evra á ári til slíkra verkefna.
Þá sér hann fram á tækifæri til að
efla þjónustustigið og auka þjónustutekjur.
Scanvægt er framar en Marel í því að
skapa þjónustutekjur. Með stærðinni næst
fram hagræðing í framleiðslu og mögu-
leikar á að setja á fót verksmiðjur í Asíu og
Suður-Ameríku opnast. Þá bendir Hörður
á að félögin geti selt framleiðslu í gegnum
sölu- og dreifikerfi hvors annars og gerir
víðfemt dreifikerfi Scanvægt fyrirtækið
enn betra. Fyrirtækin reka hvort um sig
fimmtán til tuttugu dótturfyrirtæki og
þar sem þau eru í sömu löndum þá megi
samnýta ýmsa þætti án þess að það bitni
á þjónustu eða sölu. „Þá eru einnig veru-
legir möguleikar í innkaupum og einnig í
föstum kostnaði, þá sérstaklega í föstum
kostnaði dreifikerfa.“
SAMRUNI KEPPINAUTA
Það er ekki ólíklegt að samkeppnisaðilar
Marels og Scanvægt bregðist við sam-
runanum með því þjappa sér saman.
Stjórnendur Marels hafa þá sýn að sam-
þjöppun muni einkenna iðnaðinn á næstu
árum og tvö til þrjú fyrirtæki verði
leiðandi fyrirtæki.
Stærstu fyrirtækin í framleiðslu á bún-
aði fyrir matvælavinnslu eru með mark-
aðshlutdeild á bilinu átta til níu prósent.
Það er ætlun stjórnenda Marels að félag-
ið verði með markaðshlutdeild á bilinu
fimmtán til tuttugu prósent og má reikna
fastlega með því að félagið hafi fleiri
fyrirtæki í sigtinu, enda hefur stjórn
félagsins óskað eftir heimild til að auka
hlutafé félagsins um allt að sjötíu prósent,
sem meðal annars verði nýtt til kaupa á
öðrum félögum.
Þá hafa í liðinni viku orðið breytingar
á hluthafahópnum. Eyrir Invest er orðinn
stærsti eigandinn eftir að hann keypti
fjögurra prósenta hlut af Landsbankanum
á genginu 85, sem var vel yfir markaðs-
gengi. Þegar hlutafé félagsins eykst á
næstunni munu Eyrir og Landsbankinn
fara með 25-26 prósent hlutafjár.
16. ÁGÚST 2006 MIÐVIKUDAGUR8
F R É T T A S K Ý R I N G
Marel tekur forystuna í kapphlaupinu
Markmið Marels um að þrefalda veltu á næstu þremur til fimm árum eru á góðri leið með að nást eftir kaup
þess á Scanvægt. Með tveimur stórum yfirtökum á þessu ári styrkist Marel á seinni stigum virðiskeðjunnar
þar sem mesti vöxturinn liggur. Framleiðsla á hátæknibúnaði fyrir matvælaiðnað vex hraðar en almennur
hagvöxtur og Marel er langt umfram þann vöxt. Eggert Þór Aðalsteinsson kynnti sér framtíðarsýn Marels.
T Í U S T Æ R S T U H L U T H A F A R
M A R E L S Þ A N N 1 4 . Á G Ú S T *
Hluthafi Eignarhlutur í %
Eyrir Invest 33,49%
Landsbanki Íslands 32,62%
Ingunn Sigurðardóttir 1,98%
Helga Sigurðardóttir 1,98%
Súsanna Sigurðardóttir 1,96%
Tryggingamiðstöðin 1,73%
Egill Vilhjálmur Sigurðsson 1,58%
Traustfang ehf. 1,44%
Eignarhaldsfélag Hörpu ehf. 1,39%
Líftryggingafélag Íslands hf. 1,06%
* Samþykki hluthafar aukningu hlutafjár fá
seljendur Scanvægt 17 prósenta hlut og hlutur
annarra minnkar sem því nemur.
HÖRÐUR ARNARSON, FORSTJÓRI MARELS, KYNNIR
UPPGJÖR MARELS OG KAUP FÉLAGSINS Á
SCANVÆGT. VIÐ HLIÐ HANS SITUR ÁRNI
ODDUR ÞÓRÐARSON, STJÓRNARFOR-
MAÐUR MARELS OG FORSTJÓRI EYRIS,
SEM ER STÆRSTI HLUTHAFINN. Útrás
Marels er byggð á mikilli forvinnu en
ekki tilviljunum. „Margir hafa bankað á
dyrnar og boðið fyrirtæki til sölu sem
eru ekki á þessum lista. Við höfum
yfirleitt vísað þeim frá okkur,” segir
forstjórinn. MARKAÐURINN/GVA