Fréttablaðið - 11.10.2006, Blaðsíða 20

Fréttablaðið - 11.10.2006, Blaðsíða 20
20 11. október 2006 MIÐVIKUDAGUR greinar@frettabladid.is FRÁ DEGI TIL DAGS ÚTGÁFUFÉLAG: 365 RITSTJÓRAR: Kári Jónasson og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir, Sigríður Björg Tómasdóttir og Trausti Hafliðason FULLTRÚAR RITSTJÓRA: Björgvin Guðmundsson og Páll Baldvin Baldvinsson. Fréttablaðið kemur út í 103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871 Prófkjörsgleraugu Tími prófkjara er genginn í garð. Það hefur í för með sér aukið álag á ljósmyndadeildir dagblaða. Frambjóðendur, sem flestir hafa áður verið nokkuð í fjölmiðlum, vilja skipta gömlum myndum í myndasöfnun út fyrir nýjar. Ekkert er við það að athuga. Hins vegar eru sumar breytingar forvitnilegar. Nú birtast til dæmis myndir af Helga Hjörvar með dekkri gleraugu en venjulega. Helgi hefur frá barnæsku háð baráttu við arfgengan augnsjúkdóm og getur rétt ratað í björtu. Undanfarið hefur hann notað venjuleg gleraugu og á stundum engin. Var svo komið að stór hópur trúði því varla að hann væri nánast blindur. Þá dugði bara eitt ráð fyrir Helga; að setja upp dökku gleraugun aftur. Hverjir voru hvar Nú hafa helstu frambjóðendur í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík opnað kosningaskrifstofur sínar. Það er nokkuð vinsæl iðja að lesa út úr því hver mætir á hvaða opnun. Þannig flutti Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson borgarstjóri ræðu bæði við opnun hjá Birni Bjarnasyni og Guðlaugi Þór Þórðarssyni. Ástríður Thorarensen, eiginkona Davíðs Oddssonar, mætti hjá Illuga Gunnarssyni og Sigurði Kára Kristjánssyni. Hjá Birgi Ármannssyni voru Vilhjálmur Egilsson og Jónmundur Guðmarsson mættir. Vilhjálmur hélt líka ræðu hjá Ástu Möller. Vert er að hafa í huga að fjölmargir kíkja inn á fleiri en eina kosningaskrifstofu. Í bakkgír Þeir sem þekkja til í bílakjallara Seðlabanka Íslands vita að þar er oft þröng á þingi. Í fordyrinu leggja bankastjórarnir bílum sínum. Davíð Oddsson, formaður bankastjórnar, var á dögunum að bakka bíl sínum út úr stæðinu. Vildi ekki betur til en svo að hann bakkaði á svo á bílnum sást. Það getur komið fyrir á bestu bæjum enda oft skuggsýnt í kjallaranum. En til að tryggja að þetta komi ekki fyrir aftur hefur bílstjóri Seðlabankans tekið að sér að bakka bíl Davíðs út úr stæðinu fyrir hann – og snúa í akstursátt. Öruggara getur það ekki verið. bjorgvin@frettabladid.is UMRÆÐAN Öryggi á vegum landsins Banaslys á þjóðvegum landsins voru 179 í 152 slysum á árunum 1998- 2004. Á þessu ári eru þau orðin 30. Vissu- lega eru slys oft vegna þess að akstur er ekki í neinu samræmi við aðstæður, að ekki sé talað um kappakstur á vegum. Lélegir og ólýstir vegir eru samt sem áður ein meginástæða slysa, þó sem betur fer sleppi fólk oft ótrúlega úr bíl- veltum og árekstrum. Sá sem þetta ritar hefur bæði lent í bílveltu fyrir ekki svo löngu síðan, og þakkaði guði að ná að lenda uppfyrir veg en ekki sjávarmegin í Siglufjarðarskriðum, og síðan því að keyra á svart hross í myrkri norður á Ströndum, sem alls ekki sást fyrr en alltof seint. Maður lærir af slíkri reynslu. Ég sat afar fróðlegan fund með íbúum Kjalarness fimmtudagskvöldið 5. okt. sl. þar sem íbúarnir gerðu grein fyrir þeim algjöra skorti á bættu umferðar- öryggi á Vesturlandsvegi sem að þeim sneri sem íbúum og foreldrum, búandi sitt hvoru megin við Vesturlandsveginn. Lagfæringar og endurbætur (nýr vegur) á Kjalarnesi og í Kollafirði hefur að sjálfsögðu orðið bitbein. Verið settur til hliðar í þeim deilum sem verið hafa í nokkur ár milli samgöngu- ráðherra og fyrrum stjórnanda Reykjavíkur um Sundabraut. Seinkun framkvæmda á Vesturlands- vegi frá Hvalfjarðargöngum í Kollafjörð getur ekki beðið, þar þarf að hefjast handa strax við gerð aðreina og lýsinga svo forða megi því sem íbúar óttast fyrr en seinna, ef ekki verður að gert, að mjög alvarlegt slys, jafnvel hópslys, verði á Kjalarnesi. Rök íbúanna fyrir því að krefjast lag- færingar strax eru algjörlega rétt. Umferð er nú orðin sú mesta á landinu um þennan vegarkafla og við hver vegamót án nokk- urrar aðreinar þar sem hámarkshraði er 90 km á klst. Lýsingu vantar á veginn og sums staðar mjög dimmt. Það voru skynsam- legar og sjálfsagðar tillögur um úrbætur strax sem þarna voru kynntar. Ég hvet íbúasamtök Kjalarness til þess að fylgja málinu eftir og fá íbúa byggðanna norðan Hvalfjarðar til þess að sameinast með þeim í þrýstingi á stjórnvöld og borgaryfirvöld að hefja þegar framkvæmdir í öryggismálum umferðar á þessum hluta Vesturlandsvegar eins og Magnús Þór Hafsteinsson þingmaður lagði til á fundinum, og margir tóku undir. Meðan Sundabraut er ennþá í sínum furðulanga meðgöngutíma á að hefja endurgerð eða/og nýlagningu vegar ofar en núverandi vegur liggur, með tvisvar sinnum tvær aðskildar akreinar í báðar áttir. Við sjáum reynsluna af slíkum vegum á Reykjanesbraut og verðum að horfa til framtíðaröryggis í sífellt vaxandi umferð á Íslandi. Höfundur er formaður Frjálslynda flokksins. Vesturlandsvegur – umferðaröryggi GUÐJÓN A. KRISTJÁNSSON U m þessar mundir er þess minnst að tveir áratugir eru liðnir frá því að fundur Reagans, forseta Bandaríkjanna, og Gorbatsjovs, aðalritara sovéska kommúnistaflokks- ins, var haldinn í Höfða. Framtíðin var þá í höndum þessara tveggja þjóðarleiðtoga. Það var enn kalt stríð. Mála sannast er að það voru ósmá tíðindi að leiðtogar stórvelda heimsins skyldu velja Reykjavík til þess að drepa niður fæti og takast á um þau viðfangsefni sem heitast brunnu á þeim tíma. Samningaviðræður þeirra sem öllu réðu um afvopnun og hugsan- lega þíðu í alþjóðasamskiptum voru í einu vetfangi komnar í tún- fótinn hér heima. Við vorum aðeins áhorfendur og gestgjafar. En rás þessara við- burða hafði með þessum fundi færst nær okkur. Ísland var ekki einangrað eyland heldur hluti af alþjóðlegu samfélagi. Örlög okkar voru háð tali gestanna með sama hætti og örlög annarra. Fundurinn varpaði vissulega kastljósi á Ísland. En vel má vera að hann hafi einnig opnað augu okkar sjálfra fyrir stærri tækifærum í hinum stóra heimi. Fyrst leiðtogar Bandaríkjanna og Sovétríkjanna gátu lagt leið sína út hingað átti okkur ekki að vera skotaskuld að leggja land undir fót og láta reyna á gagnvegi alþjóðasamskipta. Fundarstaðurinn var viðurkenning fyrir Ísland. Ímynd lands- ins var vegna þessa einstaka atburðar um margt sterkari þegar hagkerfið opnaðist og alþjóðavæðingin varð möguleg. Óneitanlega hafði fundurinn því margvísleg áhrif hér í túnfætinum heima. Sumt af því kom í ljós síðar. Það var eins með efnislegan árangur fundarins. Hann varð mönnum ekki almennt ljós fyrr en síðar. Fyrst í stað voru lok hans flestum vonbrigði. Eftirá þykjast menn hins vegar greina að Höfðafundurinn hafi þvert á fyrstu ályktanir markað þáttaskil. í stuttu viðtali sem Auðunn Arnórsson, blaðamaður Fréttablaðs- ins, átti við Gorbatsjov í Dresden í Þýskalandi nú í vikunni rifjar hann þennan tíma upp og segir að þeir Sovétmenn hafi reyndar frá upphafi litið svo á að þáttaskil hafi orðið og mikill árangur náðst. Gorbatjsov segir: „Við sögðum strax að loknum fundinum að miklum áfanga hefði þar verið náð og tímamótasamkomulagi um að draga úr kjarnorkuvopnavánni í heiminum, í átt að því að binda enda á kalda stríðið.“ Bandaríkjamenn komu ugglaust til fundarins með stífari kröf- ur, ekki síst um skýrar skuldbindingar af hálfu Sovétríkjanna og um virkt eftirlit. Þeir vildu ná meira fram og gátu ekki lýst yfir sömu ánægju. Það verður að meta í því ljósi að staðfesta Reagans og Atlantshafsbandalagsríkjanna hafði knúið fram þá taflstöðu sem upp var komin. En trúlega er það ekki fjarri lagi sem Gorbatsjov segir í þessu viðtali við Fréttablaðið að Bandaríkjamenn hafi þrátt fyrir allt og einkum eftir yfirlýsingar hans gert sér grein fyrir því hér að honum var full alvara og við hann var hægt að semja. Í sögulegu samhengi má því vissulega líta á Höfðafundinn sem góðum áfanga að lokum kalda stríðsins. Aukheldur var hann góð upplifun hér í túnfætinum. Sögulegur fundur í Höfða: Kalda stríðið í tún- fætinum heima ÞORSTEINN PÁLSSON SKRIFAR Þessi árin eru einhver hin friðsömustu í sögu mannkyns- ins. Ef ekki væri fyrir blóðbaðið í Kongó, sem nánast engin áhrif hefur utan þess hrjáða lands, væru þessi ár nánast einstök. Sennilega hefur þó almenn tilfinning um óöryggi sjaldan verið meiri á síðustu áratugum. Margir efast því vafalítið um þá staðhæfingu að samtíðin einkenn- ist af meiri friði en menn hafa yfirleitt þekkt. Staðreyndin er þó sú að óvíðar er barist en oftast áður og færri falla. Þótt enn geysi bardagar í Kongó, fjölda- morð standi yfir í Súdan og Írak sé á barmi borgarastyrjaldar deyja líklega færri vegna ofbeldis þetta árið en flest ár tuttugustu aldar. Í samtímanum eru minni líkur á stríði á milli ríkja en oftast frá því að nútíma- leg ríki urðu til. Færri búa líka við ógn um ofbeldi frá ógnar- stjórnum en oftast áður. Flótta- mönnum frá stríðsátökum og vondu stjórnarfari hefur fækkað. Ef við lítum til baka sjáum við samhengið. Á fyrri hluta tuttugustu aldar dóu líklega meira en 100 milljónir manna af völdum stríðs og fjöldamorða. Eftir heimstyrjöldina kom stóra stökkið í Kína sem kostaði milljónir lífið; stríðið um Kóreu og stríðið í Indókína sem kostaði þrjár milljónir mannslífa; hroðalegar styrjaldir í Mósambik og Angóla; þrjú stríð á milli Indlands og Pakistan og þannig mætti áfram telja. Á þrjátíu ára tímabili sem lauk um svipað leyti og kalda stríðinu voru að minnsta kosti þrjár milljónir manna myrtar í fjöldamorðum í Indónes- íu, Kambódíu og Mið-Ameríku. Blóðbaðið tengdist kalda stríðinu sem var óvíða kalt nema í okkar heimshluta. Stórstyrjöld á milli Íran og Írak kostaði milljón manns lífið. Þorri þess fólks sem hefur fallið í stríðsátökum á undanförn- um árum dó í Kongó. Í saman- burði við stríðsátök síðustu aldar og mannfallið í Kongó geta stríðin í Írak, Afghanistan og Líbanon ekki talist sérlega blóðug. Kongó er hins vegar ekki í fréttum, þar er engin olía, landið tengist hvorki heimsviðskiptum né alþjóðlegum stjórnmálaheimi og erfitt er fyrir fjölmiðla að fylgjast með málinu. Því eru atburðir ólíklegir til að hafa áhrif á öryggistilfinningu fólks utan Mið-Afríku. En hvers vegna þá þessi djúpa tilfinning um óöryggi á einhverjum friðsamasta tíma í þekktri sögu? Skýringarnar á henni eru líklega margar. Tilraunir Norður- Kóreu með kjarnorkuvopn minna á nokkrar þeirra. Eitt er að alþjóðavæðing síðustu ára hefur það í för með sér að staðbundin fyrirbæri geta umsvifalaust haft áhrif um allan heim. Áhrifin geta verið raunveruleg í þeim skilningi að efnahagslíf heimsins er svo samþætt að truflun á einum stað hefur áhrif um allan heim og um leið ímynduð í þeim skilningi að heimurinn hefur skroppið saman og allt virðist mun nær en áður. Í tilviki Norður-Kóreu bætist svo við óttinn við það óþekkta. Ríkistjórn landsins er ekki aðeins skelfileg, hún er líka undarleg og torskilin. Um leið óttast menn kjarnavopn meira en önnur vopn þótt þau hafi tiltölulega fáa drepið á síðustu öld. Líklega er meginskýringarnar á öryggisleysi almennings að finna í samspili á milli hnatt- væddrar fjölmiðlunar og sérstaks óhugnaðar sem fólk í friðsömum löndum finnur til varðandi hryðjuverk. Góð frétt blæs upp óvæntan atburð og tengir hlustandann við hann. Fáir deyja vegna hryðjuverka. Tíu sinnum fleiri létust úr fátækt en hryðju- verkum daginn sem árásin var gerð á New York. Árásin á London kostaði lítið fleiri lífið en bílslys þann dag í Englandi. Það er auðvitað þekkt staðreynd að oft og einatt er lítið samhengi á milli ótta og veruleika. Fólk óttast oft hið ólíklega en er kærulaust um það líklega. Margir sem reykja óttast til dæmis að deyja í flugslysi eða vegna hryðjuverka. Mesta hætta í heiminum þessi árin stafar ekki af hryðjuverkum eða útlagaríkjum heldur af röngum viðbrögðum leiðandi ríkja. Til dæmis er vitað að Norður-Kóreumenn hófu þróun kjarnavopna eftir langt hlé í beinu framhaldi af ræðu George Bush um öxulveldi hins illa. Eftir innrásina í Írak, eitt öxulveld- anna, setti hin skelfda ógnarstjón í Pyongyang svo fullan kraft í málið. Innrásin í Írak var líka álíka gáfuleg sem aðgerð gegn hryðjuverkum og íkveikja til að forða bruna. Skeytingarleysi gagnvart mannréttindum í baráttu gegn hryðjuverkum er sömu ættar. Ótti á tímum friðar Alþjóðamál JÓN ORMUR HALLDÓRSSON Í DAG | �������������������������������� ����������������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������� ������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������� ����������������������������������������������� �������������������������� ���������������� ��������������������
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.