Fréttablaðið - 15.02.2007, Síða 16

fréttir og fróðleikur
Standa vörð
um Varmá
Tölvuháskóli varð fullgildur háskóli
Tvö ár voru í gær liðin frá
því Rafik Hariri forsætis-
ráðherra var myrtur í
Líbanon. Stuðningsmenn
stjórnvalda efndu til úti-
fundar og var óttast að til
átaka kæmi við stjórnar-
andstæðinga.
Ótti við að borgarastríð brjótist út
á ný í Líbanon hefur magnast í
vetur. Stjórnarandstæðingar hafa
slegið upp tjaldborg í miðri höfuð-
borginni Beirút og krefjast þess
að stjórnin segi af sér. Undir for-
ystu Hezbollah hefur reglulega
verið efnt til mótmælafunda og
verkfalla, sem stundum hafa
endað með átökum.
Sprengingar í tveimur strætis-
vögnum skammt fyrir utan höfuð-
borgina Beirút á þriðjudaginn áttu
að öllum líkindum að tryggja að til
harðvítugra átaka kæmi daginn
eftir, það er í gær, þegar þess var
minnst að tvö ár voru liðin frá
morðinu á Hariri.
Dagurinn í gær gat því ráðið
úrslitum um framtíðarhorfurnar,
því ef útifundir stjórnarliða
skammt frá tjaldborg stjórnar-
andstæðinga færu friðsamlega
fram, „þá gæti Líbanon verið borg-
ið“, skrifaði breski blaðamaðurinn
Robert Fisk í grein í dagblaðinu
Independent í gærmorgun. En ef
dagurinn snýst upp í stjórnleysi,
bætti hann við, „þá virðast horf-
urnar á borgarastríði enn raun-
verulegri“.
Fisk þekkir vel til mála í Líbanon,
hefur búið þar í meira en aldar-
fjórðung. Óvíða eru stjórnmálin
flóknari og átökin harðvítugri en
einmitt í Líbanon, og sumir lands-
menn eru að komast á þá skoðun
að lýðræðislegt stjórnskipulag
landsins geri vandann enn erfiðari
viðureignar.
„Við kusum þá, en kosningar
hér eru ekkert líkar kosningum
annars staðar í heiminum,“ segir
George Khawwam, 26 ára gamall
veitingamaður í Beirút, í viðtali
við AP-fréttastofuna.
Líbanar stæra sig gjarnan af
því að þar í landi sé lýðræðið
frjálsara og opinskárra en í nokkru
öðru arabaríki. Þeir sem berjast
fyrir lýðræði, til dæmis í Sýrlandi,
geta hæglega átt von á því að lenda
í fangelsi, en í Líbanon hefur fólk
stjórnarskrárbundinn rétt til þess
að skipta um ríkisstjórn og stofna
stjórnmálaflokka. Auk þess ríkir
fjölmiðlafrelsi í landinu.
Það sem flækir málin er að
helstu valdaembættum er skipt á
milli helstu trúarhópa landsins,
það er kristinna manna, súnní-
múslíma og sjía-múslíma, eftir
fastákveðnum reglum.
Ekki er skárra að þessar reglur
eru að grunni til frá árinu 1932,
eða ellefu árum áður en Líbanon,
sem áður hafði verið undir stjórn
Frakka, varð sjálfstætt ríki. Á
þeim tíma voru kristnir menn í
meirihluta en eru nú ekki nema 35
prósent landsmanna, og má rekja
það bæði til brottflutninga krist-
inna og frjósemi múslíma.
Alls eru 18 trúarhópar í landinu
og stærstu stjórnmálaflokkarnir
eru allir bundnir við trúarhópana.
Sjía-múslímar eru langflestir, um
það bil 1,2 milljónir. Kristnir menn
skiptast í ýmsa trúflokka, en flest-
ir þeirra eru svonefndir marón-
ítar, um það bil 900 þúsund talsins.
Samkvæmt óskráðum reglum á
forseti landsins jafnan að koma úr
röðum kaþólskra maróníta, for-
sætirsáðherrann verður að vera
súnní-múslími og þingforsetinn
skal vera sjíi. Þingsætum er síðan
skipt jafnt á milli múslíma og
kristinna manna, samkvæmt sam-
komulagi sem gert var árið 1990
til að binda endi á langvinnt borg-
arastríð, og ráðherrastólar skipt-
ast einnig nokkurn veginn jafnt
milli kristinna og múslíma.
„Þeir eru með annan fótinn í hefð-
inni og hinn fótinn í nútímanum,“
hefur AP eftir Paul Salem, en hann
stjórnar bandarískri friðarrann-
sóknarstofnun Carnegie-sjóðsins,
sem sérhæfir sig í Mið-Austurlönd-
um. „Þeir sækjast eftir lýðræði og
borgaralegu samfélagi, en eru
bundnir félagshópunum og fastir í
fortíðinni.“ Nýstárleg lausn á
stjórnarkreppunni er þó ef til vill í
sjónmáli, að minnsta kosti ef hlust-
að er á nýjasta dægurlagið sem
hljómar um land allt. Þar er sungið
um að senda ætti alla stjórnarherr-
ana saman á stórum bát út í hafs-
auga – „þá fengjum við frið og ró“
segir í textanum.
Spennuþrungið ástand í Beirút
Hreinar hendur
örugg samskipti
334 kr.237 kr.
5.988 kr.
DAX Hár&húðsápa
m.dælu 600ml
DAX Handsápa
mild 600ml m.dælu
DAX Skammtari
snertifrír
Rekstrarvörur
1982–200725ára
R
V
62
24
B
Á tilboð
i í
febrúar
2007
DAX Han
dspritt,
krem, sá
pur ofl.
DAX Handspritt
732kr.
Jóhanna Runólfsdóttir
sjúkraliði, ráðgjafi hjá RV