Fréttablaðið - 23.11.2007, Blaðsíða 61

FÖSTUDAGUR 23. nóvember 2007 29
UMRÆÐAN
Orkumál
Samkvæmt heimasíðu Orkustofnunar dugar
nýtanlegur hitaforði í
jarðskorpu landsins
okkur í fjörutíu þúsund
ár. Algengt viðmið segir
okkur að það teljist 1.333
kynslóðir. Íslendingabók
– þessi á netinu – fullyrðir að ég sé
27. ættliður frá Agli Skallagríms-
syni. Orkuforðinn endist okkur því
fimmtugfalt kynslóðabilið milli
mín og Egils á Borg.
Fyrir rúmri öld var jarðhitinn tal-
inn til tjóns á jörðum. Í hverina álp-
aðist fénaður og stundum fólk og
óslægja gat verið umhverf-
is þá. Nú er jarðhitinn tal-
inn til hlunninda. Fyrst
nýttu menn heitar lindir,
þá hveri á yfirborðinu,
síðan boranir í lághita-
svæðin og loks boranir á
háhitasvæðum. Við frum-
stæða tækni var auðlindin
lítil en mat á stærð hennar
hefur vaxið, ekki bara með
aukinni tækni heldur ekki
síður með aukinni þekkingu. Nú
standa yfir tilraunir með djúpbor-
anir eftir orku. 40.000 árin gætu því
orðið 400.000 eða 4.000.000.
Umhverfis sjónarmið draga veru-
lega úr stærð hinnar nýtanlegu auð-
lindar og sú spurning vaknar í þeirri
umræðu sem nú stendur um virkj-
anir almennt hvort það sé útbreitt
mat meðal þjóðarinnar að auðlindin
sé hreinlega ekki fyrir hendi. Ég
nefni þetta hér því eitt af þeim
atriðum sem nefnd voru í grein
Láru Hönnu Einarsdóttur hér í blað-
inu í gær voru efasemdir um sjálf-
bærni jarðhitanýtingar. Sjálfbær
nýting auðlindar er sú nýting sem
ekki skerðir möguleika komandi
kynslóða til að nýta hana. Þekkingin
sem aflað er með nýtingu jarðhit-
ans nú tel ég auka möguleika kom-
andi kynslóða til að nýta þessa sömu
auðlind, ekki skerða hana.
Það er leitt ef ég hef misboðið
Láru eða öðrum með því að finnast
það síðra að 80 prósent athuga-
semdanna, sem bárust við frum-
matsskýrslu um fyrirhugaða Bitru-
virkjun, reyndust samhljóða.
Orkuveita Reykjavíkur lítur svo á
að mat á umhverfisáhrifum eigi að
betrumbæta hugsanlegar fram-
kvæmdir. Þess vegna eru allar
ábendingar jafngildar og fjölbreyti-
leiki þeirra eykur líkurnar á því að
leiðir til betrumbóta finnist.
Þá vil ég drepa á það atriði
greinar Láru sem hún kýs að kalla
hótun mína eða blekkingu. Þar
vísar hún til þeirra ummæla minna
að það geti verið að aðrir aðilar en
Orkuveita Reykjavíkur geti haft
áhuga á að virkja jarðhitann á
Hengilssvæðinu. Það sem ég átti
við er að Hveragerðisbær og Ölfus
ásamt Rarik hafa farið með virkj-
ana áform í Grændal rétt norðan
Hveragerðis í gegnum umhverfis-
mat. Þá er landið sem fyrirhuguð
Bitruvirkjun stendur á ríkisjörð og
ríkið á þrjú orkufyrirtæki.
Skipulagsvald er í höndum
sveitar félaganna í landinu og kjósi
sveitarstjórn að skjóta stoðum
undir atvinnulíf með því að skipu-
leggja virkjunarsvæði er ekki hægt
að gefa sér að eitthvert tiltekið
fyrir tæki eigi þar nýtingarrétt um
aldur og ævi. Raforkumarkaðurinn
á Íslandi er lögum samkvæmt sam-
keppnismarkaður og stjórnarskrá-
in segir okkur að hér sé atvinnu-
frelsi. Það eru staðreyndir málsins
og hvorki hótun né blekking felst í
því að benda á þær.
Höfundur er upplýsingafulltrúi
Orkuveitu Reykjavíkur.
Fjörutíu þúsund ár
EIRÍKUR
HJÁLMARSSON
UMRÆÐAN
Umhverfismál
Í gær var gefin út
viðvörun
því stillt
var í veðri
og kalt en
það eru
kjörað-
stæður
fyrir svif-
ryks-
mengun –
svifryk er
fínasta
gerð rykagna sem eiga greiða leið
í öndunarfærin. Umhverfissvið
Reykjavíkurborgar hefur umsjón
með loftmælingum og gefur út
slíkar viðvaranir til almennings
ef talið er að fólk með viðkvæm
öndunarfæri, astma eða lungna-
sjúkdóma þurfi að forðast fjöl-
farnar umferðargötur. Í Reykja-
vík stafar loftmengun fyrst og
fremst af vegasamgöngum.
Nokkrir þættir hafa áhrif á loft-
gæðin í Reykjavík og tengjast
þeir margir áherslum yfirvalda
og borgarbúa. Reykjavíkurborg
veitir m.a. ökumönnum sem velja
bifreiðar sem menga minna tæki-
færi til að leggja ókeypis í gjald-
skyld stæði borginni. Umhverfis-
svið borgarinnar vill einnig sýna
gott fordæmi með því að leigja
visthæfar bifreiðar og kaupa reið-
hjól til að starfsmenn geti skroppið
á þeim á fundi eða í eftirlit í
nágrenni. Í hjólreiðaáætlun sem
borgin vinnur nú að er gert ráð
fyrir að reiðhjólið verði alvöru
samgöngutæki.
Umhverfissvið hefur látið
hanna vefmæli þar sem almenn-
ingur getur séð hver loftgæðin
eru hverju sinni. Þennan mæli má
sjá á heimasíðu Reykjavíkur-
borgar, umhverfissviðs, mennta-
sviðs og leikskólasviðs. Þá er
skólastjórum í grunnskólum og
leikskólum tilkynnt um það í
tölvupósti ef ástæða þykir til að
gefa út við vörun vegna svifryks-
mengunar.
Reykjavíkurborg vill finna
leiðir til að draga úr mengun og er
skuldbundin til þess samkvæmt
reglugerð (nr. 521/2002) en þar
segir að svifryksmengun megi
ekki fara oftar en 23 sinnum yfir
heilsuverndarmörk á þessu ári.
Dregur úr þessum skiptum til árs-
ins 2010 en þá verða skiptin aðeins
sjö. Bæði borgaryfirvöld og íbúar
þurfa því að leggja sitt af mörk-
um til að ná þessu mikilvæga
markmiði.
Fjölmargt er hægt að gera til að
draga úr svifryksmengun, m.a. að
breyta ferðavenjum, nota almenn-
ingssamgöngur, ganga og hjóla úr
og í skóla og vinnu og nota góð
vetrardekk í stað nagladekkja.
Höfundur er formaður umhverfis-
ráðs Reykjavíkurborgar.
Spornað
gegn
svifryki
ÞORLEIFUR
GUNNLAUGSSON
D i g i t a l S o u n d P r o j e c t o r
Yamaha heimabíó fæst hjá söluaðilum um land allt. Ármúli 26 / Sími 522 3000 / www.hataekni.is
P
IP
A
R

•
S
ÍA

•
7
2
3
2
0
Með einum Yamaha YSP heimabíóhátalara færðu hljóðið úr öllum
áttum, fyrir framan þig, aftan - frá öllum hliðum. Aðeins einn
hátalari, engir bakhátalarar eða snúrur um allt gólf.
Yamaha er leiðandi í heimabíóum og með tækni, sem er upprunnin
frá Yamaha (Digital Sound Projector), er hljóðbylgjunum beint
á nákvæman hátt í ólíkar áttir úr einum hátalara.
YSP heimabíó frá Yamaha er til í mismunandi stærðum, þú velur
þá sem hentar þér best. Komdu í Hátækni og fáðu svarið við því
hvaðan hljóðið kemur með Yamaha YSP.
Hvaðan kemur hljóðið?
YSP-1100YSP-900
Komdu og heyrðu í YSP-línunni frá Yamaha
YSP-4000YSP-3000