Réttur - 01.06.1952, Blaðsíða 25

RÉTTUR
153
Er þjóðin hafði í frjálsum og leynilegum kosningum lýst sig
samþykka hinni sósíalistísku stefnu, samþykkti þingið nýja stjórn-
arskrá 1949, er staðfesti þá félagslegu þróun, er þegar var orðin,
og þá stefnu, er nú hafði verið endanlega ákveðin.
í hinni nýju stjórnarskrá er fram tekið, að Ungverska alþýðu-
lýðveldið sé ríki verkalýðs og vinnandi bænda og öll völd þess
skuli vera í höndum ungversku alþýðunnar. Framleiðslutækin eru
að mestu leyti almenningseign og stefnt er að aukinni þjóðnýtingu.
Fyrirfram gerðar áætlanir, sem miða markvíst að hinni sósíalist-
ísku uppbyggingu, ákvarða þróun atvinnulífsins.
Æðsta stofnun ríkisvaldsins er þingið, handhafar ríkisvaldsins
í héraði eru héraðs- bæja- og sveitaráð. Þingmenn og meðlimir
hinna ýmsu ráða í héraði eru kosnir af borgurum ríkisins með
beinum, leynilegum kosningum til fjögurra ára í senn. Hin stað-
bundnu ráð annast stjórnarstörf hvert á sínu valdsvæði og eru
fulltrúar ríkisvaldsins. Þau kjósa framkvæmdanefndir innan sinna
vébanda. Ráðin eru ábyrg gagnvart kjósendum sínum og gagn-
vart æðri ráðum og þingi.
Æðsta stofnun stjórnarkerfisins er ríkisstjórnin. Með dóms-
vald fara hæsti réttur og undirréttir. Dómarar eru kjörnir. Sér-
hver kjörinn embættismaður ríkisins er skyldugur að standa kjós-
endum sínum reikningsskap gerða sinna. Kjósendunum er heimilt
að setja fulltrúa sína hvenær sem er af embætti, ef þeir eru ó-
ánægðir með störf hans.
Þá eru talin upp í stjórnarskránni réttindi borgaranna og skyld-
ur. Borgarar Ungverska alþýðulýðveldisins eiga rétt til atvinnu
og launa í samræmi við þau störf, er þeir leysa af hendi. (Atvinnu-
leysi var þegar úr sögunni í lok þriggja-ára-áætlunarinnar, og á
sumum sviðum var orðinn skortur á þjálfuðum verkamönnum).
í stjórnarskránni eru ákvæði um heilsuvernd hins vinnandi fólks,
menntun þess og fjölskylduvernd. Hún tryggir öllum borgurum,
án tillits til kyns, trúar eða þjóðernis, jafnan rétt. Þó veitir stjórn-
arskráin konum nokkur sérréttindi, því að hún tryggir þeim or-
lof á fullum launum um meðgöngutímann og styrkir mæðra- og
ungbarnavernd. Ríkið lætur sér sérstaklega annt um að hlynna
að æskunni og efla vísindi og listir og veita borgurum sínum öll
lýðréttindi og möguleika á að neyta þessara réttinda. Jafnframt
leggur það borgurunum þá skyldu á herðar að vernda eigur al-
þjóðar og verja föðurlandið.
Ungverska alþýðulýðveldið veitir griðland þeim erlendum rík-
isborgurum, er sæta ofsóknum í föðurlandi sínu fyrir lýðræðisaf-
stöðu sína eða baráttu í þágu frelsis þjóðanna.