Réttur - 01.09.1963, Blaðsíða 4

MANOLIS GLEZOS, -
riddari Akropolis
Manolis Glezos er þjóðhetja Grikkja. Frá fornu fari hefur erfð
raenningar- og frelsisbaráttu tengt Grikki og íslendinga, — tvær
smáþjóðir sitt á hvorum enda Evrópu. Það er rétt að vér vitum
nokkur deili á þessari hetju þeirrar þjóðar, er gaf heiminum Þem-
istokles og Leonidas.
Nóttina 30. til 31. inaí 1941, — fimm vikum eftir að her Hitlers
hertók Aþenuborg, — læddust tveir 19 ára gamlir grískir stúdentar
eftir leynigöngum upp á Akropolis. Goðsögnin segir að eftir þeim
leynigöngum hafi fyrir 2400 árum skriðið sú hin heilaga slanga,
tákn goðkonungsins Erechtheu, sem hofprestarnir ólu þar á hun-
angsbrauði, er hún fór til sjávar, til þess að beina hug Grikkja að
því að byggja flota gegn Persum.
Yfir fornhelgum hofum og klettum Akropolis blakti hakakross-
fáninn, blóðugt tákn ofbeldis til storkunar hinni frelsisunnandi
grísku þjóð.
Það voru tveir stúdentar úr verkamannahverfi Aþenu, er höfðu
einsett sér að skera niður hakakrossfánann. Þeir hétu Manolis Glezos
og Lakis Santos. Það var erfitt verk og djarft. Dauðinn beið þeirra,
ef upp kæmist. En það tókst, eftir að þeir höfðu þrisvar sinnum
klifrað upp fánastöngina sjálfa til þess að rífa fánann niður, svo
lamlega var hann festur. Og þeir komust undan.
Daginn eftir Ijómuðu augu Aþenuhúa, er þeir litu Akropolis
irjálsa af smán hakakrossins. Fyrsta merkið til mótspyrnuhreyf-
ingarinnar var gefið.
Það varð ekki kunnugt fyrr en fimm árum síðar, 1945, hverjir
h.öfðu unnið afrekið. Þá skrifuðu hlöðin þannig um það:
Borgarablaðið „Elefteria“ ritaði:
„Það var aðeitis tilviljun, sérstök heppni, sem olli því að einmitt
l’lað vort gat kynnt nöfn þessara ótrúlega hlédrægu hetja. Þeir hófu
með afreki sínu tímabil mótspyrnuhreyfingarinnar, og henni er
það að þakka að vér lifum í frjálsu föðurlandj í dag.“