Réttur - 01.09.1963, Blaðsíða 12

140
R E T T U R
fór út um þúfur liefur dregið mjög stórlega úr brezkum áhrifum í
hinum austlœgari Arabaríkjum. Bandariskir heimsvaldasinnar hafa
fært sér í nyt örðugleika hinna hrezku félaga sinna og hófu sókn
snemma árs 1957 í því skyni að fylla „tómarúmið“ og gera Araba-
ríkin hluta af yfirráðasvæði sínu. En harðvítug andstaða Aralja og
virkur stuðningur sem þeir nutu frá sósíalistískum löndum, einkan-
lega frá Sovétríkjunum, urðu til þess að bandarísku heimsvaldasinn-
arnir urðu að falla frá áformum sínum. Nýlenduherrarnir breyttu
þá um baráttuaðferðir.
Eins og kunnugt er studdust hrezku heimsvaldasinnarnir við
afturhaldsöflin — lénsherra og heimsvaldasinnaða burgeisa. Þessi
stefna magnaði aðeins hatur almennings á nýlenduherrunum og
stjórnarvöldum þeim sem studdu þá. 1 baráttunni gegn innlendu
og erlendu afturhaldi tókst hin víðtækasta samvinna þjóðlegra afla.
Þegar Bandaríkin vinna að hinni nýju nýlendustefnu sinni í aust-
lægari Arabaríkjum styðjast þau ekki fyrst og fremst við lénsherr-
ana og heimsvaldasinnaða burgeisa, heldur við hina nýju þjóðlegu
borgarastétt og hluta menntamanna sem taka undir kjörorðin um
þjóðernisstefnu, einingu Araba og jafnvel sósíalisma. Hinir nýju
nýlenduherrar þykjast hafa samúð með frelsisbaráttu Arabaþjóð-
anna en reyna jafnframt að beina baráttunni inn á ólýðræðislegar
brautir, þannig að hún geti santrýmzt heimsvaldastefnunni. Á þenn-
an hátt reyna þeir að sundra samstöðunni, koma í veg fyrir sam-
fylkingarbaráttu og einangra Arabaríkin frá hinum eðlilega banda-
manni sínum — heimskerfi sósíalismans.
Það er einkum olían sem dregur liandaríska heimsvaldasinna að
hinum austlægari Arabaríkjum. í fyrra voru um 300 milljónir tonna
af olíu framleiddar í þessum ríkjum. Á sama tíma og olíuframleiðsla
Bandaríkjanna jókst aðeins um 1,5 af hundraði 1962, jókst hún um
9,5 af hundraði í Arabaríkjunum. Bandarísk og brezk olíufélög
hirða árlega ágóða sem nemur 66 af hundraði af fjárfestingu þeirra
í olíulindunum í mið-austurlöndum. Á árunum frá 1956 til 1960
nam árlegur ágóði þessara félaga 62 af hundraði af fjárfestingunni
í Irak, 114 af hundraði í Quatar og 61 af hundraði í Sádí-Arabíu.
Á nokkrum undanförnum árum hafa olíukóngarnir stungið í sinn
vasa 9.000 milljónum dollara hagnaði af arabískri olíu. Það ætli
því ekki að vera erfitt að gera sér grein fyrir því tjóni sem erlendir
olíuhringir valda efnahag Arabaríkjanna.
Átök heimsvaldasinna innbyrðis birtast mjög greinilega í barátt-
unni um arabísku olíuna. Bretar leggja kapp á að halda hinni fornu