Réttur - 01.09.1963, Side 32

160
R É T T U R
flokkana þeirri valdaaðstöðu sem meirihlutinn á þingi veitti þeim.
Bœði þessi verlcefni haja verið framkvœmd, hið fyrra endanlega,
hið síðara að minnsta kosti í bili.
Meðan barizt var fyrir þessum verkefnum kom upp nauðsyn á
samvinnu, og hún birtist á ýmsan liátt í verki. Samhugur fór vax-
andi meðal verkafólks. Til þess að ná þeim markmiðum sem áðan
var vikið að dró Kommúnistaflokkurinn til baka 11 frambjóðendur
sína í almennum kosningum og skoraði á stuðningsmenn sína að
greiða frambjóðendum sósíaldemókrata atkvæði. Þetta leiddi til
þess að fiokkarnir náðu sameiginlega meirihluta á þingi. Kommún-
istaflokkurinn bélt jafnframt úrslitaaðstöðu sinni á þingi*) og
lýsti yfir því að hann myndi styðja ríkisstjórn sósíaldemókrata gegn
hvers konar flokkasamsteypum sem borgaraflokkarnir kynnu að
koma á laggirnar í því skyni að mynda borgaralega ríkisstjórn.
Auðvitað fólst það í þessu að kommúnistar urðu samábyrgir um
ráðstafanir ríkissljórnarinnar, þar á meðal þær sem kommúnistar
voru á móli og telja enn ranglálar. En við okkur blasti sá vandi að
velja hinn skárri af tveimur lökum kostum, og að sjálfsögðu íöld-
um við það verri kost að borgaraieg ríkisstjórn kæmi í stað þeirrar
sósíaldemókratísku. Þegar sérstaklega stendur á getur slík tak-
mörkun á pólitísku athafnafrelsi orðið flokki erfið; það á einnig
við um okkar flokk.
Til þess að framkvæma þessa stefnu var mikilvægt að komast að
niðurstöðu um það hvar hagsmunir okkar jæru saman í veigamikl-
um málum, því þar var forsenda fyrir samvinnu og sameiginlegum
bagsmunum. Ekki var síður mikilvægt að komast að niðurstöðu um
það á hvaða sviðum okkur greindi á um rneginatriði, draga af því
réttar ályktanir og láta ekki ágreining okkar koma í veg fyrir sam-
vinnu.
Auk þess sem hagsmunir okkar fóru saman þegar fjallað var um
eítirlaunamálið og nauðsyn þess að breyta valdahlutföllunum á
þingi, tryggðum við svipaða aðstöðu til verndar Idutleysi og óbáðri
utanríkismálastefnu, til varnar lýðréttindum og mannréttindum sem
unnizt böfðu og eflingu þeirra, og í baráttunni fyrir framförum í
félagsmálum og menningarmálum.
Hins vegar kom upp ágreiningur um efnahagsmál, um tengsl
Svíþjóðar við ýmsar auðhringasamsteypur og um hervarnarmál.
*) Á þingi skiptast sætin svo til jafnt milli sósíaldemókrala og borgara-
flokkanna. Því fara þingntenn kommúnista með urslitaatkvæðin. — Ritstj,