Réttur - 01.09.1963, Blaðsíða 66

194
R É T T U R
ríkjunum eru lægri en í Vestur-Evrópu, af því Sovétríkin nota svo
mikið til fj árfestingar í framleiðslu, til þess að auka framleiðslu-
getuna hraðar. Lægstu meðaltekjur þróunarlandanna eru um 50
dollarar á mann á ári, og er það næstum hungurstig, 14 cent eða
6 krónur á dag. í töflunni er Kína áætlað 75 dollarar á mann eftir
að hafa í 10 ár unnið sig upp af hungurstiginu. Er það ihaldssöm
áætlun. Hinum hluta heimsins eru áætlaðar 100 dollara meðaltekjur
á mann á ári.
Hvað framtíðin ber í skauti sér, sést þegar við athugum hver
þjóðarframleiðslan verður, ef gengið er út frá vexti þeim, sem var
áratuginn 1950—60. Hvað Bandaríkin snerti var þessi hagvöxtur
1.1%. Samkvæmt skýrslum Sameinuðu þjóðanna virðast sósíalista-
ríkin hafa haft árlegan hagvöxt síðustu 10 árin, er samsvarar 5%.
Hagvöxtur „vestrænna“ ríkja var á þessu tímabili 2.5—3.5%. Þótt
það sé mjög vafasamt að hægt sé að halda slíkum hagvexti í efna-
hagsskipulagi, sem framleiðir fyrir markað, (þ. e. í auðvaldsskipu-
lagi), þá notum við samt þessar tölur í útreikningi okkar. Eina hag-
vaxtar-talan, sem ekki er byggð á reynslu, er sú, sem áætluð er þró-
unarlöndunum: 5%. Þeirra þjóðartekjur hafa sem sé minnkað á
undanförnum 10 árum vegna óhagstæðra viðskipta. En við höllum
okkur hér að því áliti Baades, að þegar þessar þjóðir viti að hægt
sé að ná þessum hagvexti, þá muni þær og gera það.
(Island hefur þjóðartekjur, sem samsvarar 1962 49 þús. kr. á
mann eða 1.140 dollara eftir núverandi gengi. Hagvöxtur hefur að
áliti hagfræðinga verið 2% á mann og er reiknað með því í þjóð-
hagsáætlun núverandi ríkisstjórnar).
Hvernig mun heimurinn líta út um árið 2000, ef gengið er út frá
því að núverandi pólitísk þrískipting haldist?
Takið í fyrsta lagi eftir því að hlutdeild Bandaríkjanna í heims-
framleiðslunni, sem er þriðjungur 1960, verður aðeins 11% árið
2000. Hinn „vestræni" heimur, ef hann helzt, mun þá aðeins hafa
29% heimsframleiðslunnar móts við 60% árið 1960. Ef þessi „vest-
ræni“ heimur getur haldið hagvexti sínum i 40 ár, þá getur hann
haldið uppi háum lífskjörum, en þau yrðu mjög misjöfn. Sökum
stóraukinnar sjálfvirkni myndi eftirspurn eflir ólærðu vinnuafli
minnka og vaxandi fjöldi halda áfram að vera fátækur, en máske
með háa atvinnuleysisstyrki. En á hinum endanum yrðu svo fjöl-
skyldur hinna hámenntuðu sérfræðinga, er falið væri að stjórna
sjálfvirku atvinnulífi, og hefðu óskapleg laun.
Ef við snúum okkur svo að heimi sósíalismans, þá má sjá að