Réttur - 01.09.1963, Blaðsíða 41

R E T T U R
169
eigendur sem launþega. AuSvitað hafa fleiri notið verðbólgunnar
en þeir, en pólitíska valdið, sem gerir þessa óðaverðbólgu mögulega
eru þessir verðbólgubraskarar auðmannastéttarinnar.
Eigi að vera hægt að skapa festu í efnahagsþróunina á lslandi,
þá er höfuðaflið til þess í fyrsta lagi verklýðshreyfingin, en í öðru
lagi þau öfl innan atvinnurekendastéttar, sem bafa bagsmuni af eða
skilning á nauðsyn þess að skapa festu í gjaldmiðilinn og efnahags-
þróun Islands.
*
Þriðja atriðið er þá að athuga möguleikana á að breyta þessu
innan íslenzka auðvaldskipulagsins, því sem stendur verður það
ekki afnumið að óbreyttum pólitískum valdahlutföllum.
Fyrsta skilyrðið til þess að stöðva óðaverðbólguna er, sem fyrr
segir, eining verklýðshreyfingarinnar: 1) Samvinna innan verklýðs-
samtakanna að þessu marki og 2) samstarf verklýðsflokkanna á
stjórnmálasviðinu.
Hagsmunir verkalýðs og allra annarra launþega, — en þeir eru
75% þjóðarinnar, — eru þeir að samtímis því að verðbólgan sé
stöðvuð, séu a. m. k. gerðar eftirfarandi ráðstafanir á efnahagssvið-
inu, til þess að koma í veg fyrir að stöðvun verðbólgu leiði af sér
atvinnuleysi og kreppu, en tryggi varanlega kauphækkun:
1) Tryggð sé allt að 5% raunveruleg kauphækkun á ári, mest-
megnis í beinni hækkun á kaupgjaldi, en ef til vill líka í þjóðfélags-
legum fríðindum.
2) Komið sé á heildarstjórn á þjóðarbúskapnum, alveg sérstak-
lega á fjárfestingunni, er tryggi a. m. k. 5% aukningu þjóðarfram-
leiðslunnar árlega.
3) Gerðar séu ráðstafanir til skynsamlegri skipulagningar á at-
vinnu- og verzlunarlífinu og réttlátari tekjuskiptingar.
En hvernig horfir það mál við að finna innan atvinnurekenda-
stéttarinnar öfl, er vilja vinna að því að skapa eðlilegar atvinnu-
framfarir án óðaverðbólgu, miðað við auðvaldsþjóðfélag?
Þar verður fyrst af öllu að athuga hvernig háttar um þróun auð-
magnsins á íslandi, hvers konar auðvaldsstigi Island er á og afstöðu
hinna ýmsu afla innan auðmannastéttarinnar til atvinnulegra fram-
fara.
Hið drottnandi auðvald á lslandi er verzlunarauðvaldið. Það
slafar fyrst og fremst af pólitískum áhrifum þess. Allt frá því danskir
°g íslenzkir heildsalar í lleykjavík knúðu Vilhjálm Finsen til þess