Réttur - 01.08.1964, Qupperneq 18

146
R É T T U R
1919 stofnuðu þeir Gramsci og Togliatti v.ikublaðið „Ordine Nuova“.
ítalski verkalýðurinn vann stórsigra í baráttunni við auðvaldið, en
um leið tók auðmannastéttin að skipuleggja fasistasveitir Musso-
linis.
Þegar Gramsci var kallaður til forustu á alþjóðarmælikvarða á
Ítalíu, tók Togliatti við af honum í Torino.
A þingi Sósíalistaflokksins í Livorno í janúar 1921 var síðan sam-
þvkkt inngangan í Alþjóðasamband kommúnista og nafni flokksins
breytt í Kommúnistaflokkur Ítalíu. Gramsci varð aðalritari flokks-
ins. Næsta ár var Togliatti kosinn í miðstjórn flokksins og árið
þar á eftir ritstjóri aðalblaðs hans. Þar komst hann í hann krappan,
þegar fasistasveitirnar hófu gönguna til Rómar 1922 og réðust þá
inn í ritstjórn og prentsmiðju blaðsins og minnstu munaði að þeim
tækist þá að drepa Togliatti.
Fasism,inn brauzt til valda á Ítalíu.
Hófst nú hinn erfiðasti tími í lífi ítalska Kommúnistaflokksins
og Togliattis. Bönn á blöðunum og flokknum, fangelsanir, bana-
tilræði og morð dundu yfir. Flokkurinn varð að starfa í banni
laganna. 1926 var Gramsci fangelsaður og drepinn eftir 10 ára
dýflissuvist.
Togliatti tók nú við forystu flokksins og það féll í hans hlut að
leiða flokkinn allt tímabil fasismans. Frá 1926 til 1944 varð hann
alveg að fara huldu höfði, mestmegnis erlendis. Um allöng skeið
var hann í Moskvu, en þess á milli í Sviss, Frakklandi og víðar
til að stjórna hinni ólöglegu starfsemi liins bannaða flokks. 1934
til 1936 var hann stöðugt í Moskvu við undirbúning 7. heimsþings
Alþjóðasambands kommúnista og framkvæmdina á samfylkingar-
stefnu þess gegn fasismanum og stríðsundirbúningi hans. Það var
Togliatti, sem undir nafninu Ercoli, flutti á heimsþingi því fram-
söguræðuna um baráttuna gegn stríði, en Dimitroff hafði þá fram-
söguna um baráttuna gegn fasismanum.
Eftir að uppreisn fasistanna hófst gegn lýðræðisstjórninni á
Spáni og baráttan þar komst í algleyming, fór Togliatti þangað
ásamt mörgum ítölskum kommúnistum, þar á meðal Longo, sem
nú hefur tekið við af Togliatti.
A árunum 1936 til 1939 var Togliatti mestmegnis á Spáni í bar-
áttunni þar og skall þá oft hurð nærri hælum. Hann var einn af
þeim síðustu. er vfirgáfu Barcelona, þegar fasistar Francos tóku
borgina studdir af fasistum Hitlers og Mussolinis. Nokkrum mán-