Réttur - 01.08.1964, Síða 44
172
R É T T 0 R
takmark þeirra sé að koma á hjá sér sósíalisma. 1919 voru íbúar
nýlendna og hálfgerðra nýlendna 1230 milljónir eða 69,2% af
mannkyninu og viðkomandi landsvæði 104 milljónir ferkílómetra
eða 77%af jörðinni. 1 órsbyrjun 1964 voru íbúar nýlendna og hálf-
nýlendna 40 milljónir að tölu eða 1,3% af íbúatölu jarðar og land-
svæðið 6,9 millj. ferkm. eða 5,2% af jörðinni.
Imperialisminn hefur því eftir síðara heimsstríðið misst hin
beinu yfirráð sín yfir tveinr milljörðum manna eða tveim þriðju
hlutum mannkynsins. Til að byrja með flosnaði nýlendukerfiö mjög
hægt upp og mestmegnis urðu nýlenduþjóðirnar að afla sér stjórn-
frelsis sins með vopn í hönd, en upp á síðkastið hefur hrun nýlendu-
kerfisins gerzt með miklum hraða og á ýmsan hátt. Komu hér til
greina vaxandi áhrif sósíalistísku landanna og önnur öfl andstæð
imperialismanum. Af þeim 52 ríkjum, sem risið hafa upp sem sjálf-
stæð ríki eftir stríð, fengu 37 frelsi sitt á þriðja skeiði hinnar al-
mennu kreppu auðvaldsskipulagsins og flest á friösamlegan hátt.
A árinu 1960 fengu 17 ríki í Afríku stjórnfrelsi.
Arfur nýlcndukcrfisins
Tlífskjör í ,/þróunarlöndum/,/ þ. e. fyrri nýlendum og í //þróuðum// löndum) :
Árlegar meðaltekjur (í Bandaríkja-
dollurum) ........................
Næring í kaloríum á dag .............
Læsir og skrifandi (í hlutfalli við
íbúatölu) ........................
Tala lækna (miðað við hverja 100.000
íbúa) ............................
Meðalaldur ..........................
Þróunarlönd: ÞróuS lönd:
60 800
1850 3140
13,5 98,5
8 102
35 65
í krafti stjórnfrelsis síns tekst þróunarlöndunum að koma vaxtar-
hraða framleiðslunnar upp í það, sem tíðkast hjá auðvaldslöndun-
um. Meðalvöxtur framleiðslunnar í nýlendunum var fyrir stríð
vart yfir 1%, en nú eftir 1960 óx framleiðsla hinna nýfrjálsu ríkja
um 4% á ári.
En samt breikkar biliÖ milli nýfrjálsu landanna og auðvaldsland-
anna, ójöfnuðurinn vex. Það er greinilegt að hin nýfrjálsu ríki geta
aðeins brúað það bil með því að koma ó hjá sér sósíalisma á sem
allra skemmstum tíma. Það kveður nú æ meir að því að þjóðfélags-