Réttur - 01.10.1930, Page 7

Rjettur]
STRAUMHVÖRF
319
samningunum 19T6. Voru íslendingar þá neyddir til að
láta Bretum þær vörur í tje, sem þeir girntust, og fyr-
ir það verð, er þeir ákváðu.
Hagsmunir heimsauðvaldsins á íslandi stefna í
stjórnmálunum fyrst og fremst að því að tryggja
hringavaldið yfir atvinnulífinu. Þar sem auðhringarn-
ir ekki tryggja þetta vald nægilega, er ríkisauðvaldið
látið grípa inn í, svo sem t. d. í síldareinkasölunni.
Hinsvegar dirfist ríkisauðvaldið ekki að snerta þau
svið, sem auðhringarnir erlendu og innlendu einoka,
svo sem olíu og tóbak, eða t. d. fisksöluna. Og geri
verkalýðurinn kröfur til þess, að ríkisvaldinu sje beitt
gegn eignastjettinni, t. d. í síldareinkasölunni, þá er
því engu sint. Ríkisauðvaldið festir þvert á móti eigna-
stjettina innanlands og hringana utanlands í sessi.
Hámarki sínu nær þó þróun ríkisauðvaldsins með
yfirtöku bankanna. Þar með er ríkisauðvaldið, í náinni
samvinnu við erlenda stórbanka, orðið drotnandi í
atvinnulífi auðvaldsins, orðið ábyrgt gagnvart erlenda
bankavaldinu að atvinnureksturinn beri okurvexti
þess, orðið gersamlega andstætt verkalýðnum í öllum
launakröfum, þar sem það nú verður að tryggja auð-
valdsgróðann af atvinnurekstrinum, sem bankar þess
leggja fje í.
Ríkisstjórn fslands er því orðin erindreki heimsauð-
valdsins í landinu. Jónas frá Hriflu orðinn hinn raun-
verulegi jarl breska auðvaldsins á íslandi.
Verkalýðurinn og ríkisvaldið.
Þessi atvinnuþróun, sem farið hefur fram á íslandi
síðasta áratuginn og einkum eftir 1927, hlýtur óhjá-
kvæmilega að hafa hinar víðtækustu pólitísku afleið-
ingar.
Áhrif þessarar atvinnuþróunar á núverandi ríkis-
stjórn og flokk hennar, eru fyrst og fremst þau, að