Réttur - 01.07.1972, Blaðsíða 32

stéttarinnar voru álíka sleipir i hagfræði sem veð-
urfræði.
En um afleiðingarnar voru borgaraflokkarnir
sammála. Jónas frá Hriflu, — maðurinn sem Ihaldið
lýsti sem höfuðforingja kommúnista á Islandi, þótt
hann hefði ofsótt þá grimmilegar en nokkur annar,
— boðar með hörku að alþýða manna verði að
„neita sér um allt nema að halda við starfsorkunni
og greiða vexti og afborganir af skuldum". Og
Morgunblað Ihaldsins var ekki í neinum vafa um
af hverju atvinnuleysið stafaði: „Atvinnuleysið staf-
ar fyrst og fremst af því, að sósíalistabroddarnir
hafa sprengt kaupgjald manna svo hátt að afrakst-
ur vinnunnar, fiskafurðir t. d. geta ekki með nú-
verandi verðlagi endurgreitt vinnulaunin.-----------
Höfundar atvinnuleysisins eru sósíalistabroddarnir
sjálfir". (Mbl. 4. sept. 1932) Sem sé: Kauplækk-
un. Þetta var áður en Ihaldið lærði lýðskrumið af
þýzku nazistunum, en kom til dyranna eins og
það er klætt.
Krataforingjar Alþýðuflokksins höfðu á Alþýðu-
sambandsþinginu í nóvember 1930 sýnt þá dæma-
fáu blindni að neita hættunni á kreppu (Ólafur
Friðriksson: „Kreppan er hvergi til nema í kollinum
á Brynjólfi Bjarnasyni") og gert þá hörmulegu
villu að neita tilboði kommúnista um samstarf inn-
an Alþýðusambandsins, en í staðinn sett á þau
einræðislög, sem síðan leiddu til þess að þeir klufu
verklýðsfélög þar sem kommúnistar voru í meiri-
hluta. Harkan í bræðravígum verklýðsflokkanna
var því mikil. Alþýðuflokkurinn hafðl enn valdið I
stærstu verklýðsfélögum Reykjavíkur, en Komm-
únistaflokkurinn (KFl) var vígreifur og sóknharður
og honum tókst í æ ríkara mæli að skera upp herör
meðal verkamanna sjálfra gegn atvinnuleysinu og
afleiðingum kreppunnar.
Burgeisastétt Islands sýndi það á árinu 1932
að hún ætlaði sér, — ef hún bara gæti — að
brjóta samtök verkamanna á bak aftur, velta byrð-
um kreppunnar yfir á herðar þeirra og beita til
þess öllu því ofbeldi og valdi, einkalegu og opin-
beru, sem hún megnaði.
Árið hófst með ofbeldinu í Keflavík, er Axel
Björnsson, formaður nýstofnaðs verklýðsfélags,
var handtekinn af útgerðarmönnum aðfaranótt 19.
janúar og fluttur nauðugur í bát til Reykjavikur,
en verkamenn síðan neyddir til að slíta félagsskap
sínum 22. janúar. Morgunblaðið varði hróðugt of-
beldið, kvað útgerðarmenn aldrel hafa viljað viður-
kenna félag þetta og „sýndist þeim bezt að reyna
K. F. f. gaf út allmikið af iitlum bæklingum á þess-
um árum til þess að ná til verkamanna og upplýsa
þá. Hér er mynd af forsiðu sliks litils bæklings
(16 siður í litlu broti) um kreppuna, þar sem or-
sakir hennar og afleiðingar voru skilgreindar svo
og ráðin til baráttu gegn henni.
að losa sig við þau aðskotadýr, sem ætluðu að
hindra sjálfsbjargarviðleitni Keflvíkinga". (Mbl.
21. janúar).
Harðvítug stéttabarátta stóð í Vestmannaeyjum
i ársbyrjun með hörðum átökum og tilræðum við
aðalforingja verkamanna, Isleif Högnason og Jón
Rafnsson. Víða um land voru átökin hörð og sögu-
leg. 29. mai 1932 tóku atvinnurekendur I Bolunga-
vík Hannibal Valdimarsson, formann Baldurs á Isa-
firði, fastan, er hann kom til að aðstoða verkamenn
í Bolungavík I vinnudeilu, og fluttu til Isafjarðar. En
160