Réttur - 01.07.1972, Page 61

Hið eftirtektarverða er hinsvegar að verka-
lýður auðvaldslandanna herðir baráttu sína,
þrátt fyrir atvinnuleysið. Hið markverðasta
dæmi var hið stórfenglega verkfall kola-
námumanna í Englandi, þar sem þeir ger-
sigruðu brezku afturhaldsstjórnina og knúðu
fram kröfur sínar um stórfeilda kauphækk-
un — og það þó ein miljón manna væru
atvinnulausir í Englandi.
(Hér er stuðst við grein Jiirgen Kucz-
ynski, prófessors við Humboldt-háskólann í
Berlín, er birtist m.a. í Tiden, tímariti danska
Kommúnistaf lokksins).
FINNLAND
Finnski kommúnistaflokkurinn hefur á
síðustu áratugum verið einn hlutfallslega
sterkasti kommúnistaflokkur auðvaldslanda
Evrópu, — næst á eftir þeim ítölsku og
frönsku. Hann átti við mikla erfiðleika að
etja frá því hann var stofnaður 1918, —
ofsóknir, bönn, fangelsanir, — og þar til
eftir stríð 1945. Þá skipulagði hann Lýð-
ræðisbandalag finnsku alþýðunnar (SKDL)
og hefur síðan verið aðalafl og uppistaða
þess. Hefur hann oftar en einu sinni átt sæti
í ríkisstjórn Finnlands. Hinsvegar komu upp
all harðvímgar deilur innan flokksins eftir
1968 og þótt eining haldist skipast flokks-
menn allmjög í tvo arma.
Styrkleikaþróunina má sjá af eftirfarandi
hlutfallstölum Lýðræðisbandalagsins í þing-
kosningum, innan sviga atkvæði í þúsundum:
1945: 23,5% (399 þ.) — 1948: 20,0%
(376 þ.) — 1951: 21,6% (391 K> —
1954: 21,6% (434 þ.) —1958: 23,2% (451
þ.) — 1962: 22,0% (507 þ.) — 1966:
21.2% (503 þ.) — 1970: 16,6% (421 þ.)
— 1972: 17,0% (484 þ.).
I finnská ríkisþinginu eiga sæti 200 þing-
menn. Eru hlutfallskosningar svo tala hvers
flokks segir nokkurn veginn rétt til um fylgí
hans. Hafa löngum eftir stríð verið áhöld
um hvorir sterkari væru borgaralegu flokk-
arnir eða verklýðsflokkarnir, en þeir fyrr-
nefndu þó löngum haft heldur bemr. Þá
hafa og oft verið áhöld um hvorir sterkari
væru sósíaldemókratar eða Lýðræðisbandalag-
ið (kommúnistar). Hafa þó sósíaldemókrat-
ar haft bemr síðustu árin, kann þar að valda
bæði innanflokksdeildur kommúnista og
máski of einangrunarsinnuð stefna hjá sterk-
um hluta flokksins.
Þingmannatalan eftir stríð var þessi:
Ár Lýðrœðisbdl. Sósíaldemokr. Borgai
1945 49 50 101
1954 43 54 103
1962 47 38+2* 103
1966 41 55+7* 97
1970 36 52 112
1972 37 55 108
Unilever-hringurinn er annar sterkasti
auðhringur heims utan Bandaríkjanna. Sá
stærsti er Shell. Árið 1966 hafði þessi auð-
hringur samkvæmt skýrslu Formne, ameríska
fjármálatímaritsins, velm, er nam rúmum
5000 miljónum dollara. Gróði þess hrings
var þá, eftir að skattar höfðu verið dregnir
frá, um 180 miljónir dollara. Hringurinn
hafði þá um 300.000 manns í þjónusm sinni.
Unilever hefur einbeitt sér að framleiðslu
flestra vara úr hverskonar feiti, svo og mat-
vörum. Hringurinn hefur átt flestar herzlu-
verksmiðjur auðvaldshluta Evrópu og verið
* Síðartöldu eru vinstri sósíaidemókratar, sem
klufu sig ut úr sósíaldemókrataflokknum og stofn-
uðu „Sósíaldemokratiskt samband verkamanna og
smábænda" og höfðu nokkurt samflot með komm-
únistum um tíma.
UNILEVER
189