Réttur - 01.01.1973, Qupperneq 4

sjómanna fyrst og fremst, unnið án heraga,
en í sjálfsaga og samhjálp. Það voru unnin
mörg afreksverk þá nótt og þann morgun,
sem aldrei verða í annálum skráð.
En þegar mannlífunum er bjargað, blasir
ógn eyðileggingarinnar við: Hundruð húsa
hulin vikri, blómleg byggð í ösku klædd, at-
vinnulíf stærstu verstöðvar Islands lamað
— enginn veit hve lengi.
Við skulum hvorki gera of lítið né of
mikið úr því, sem hér hefur gerzt.
Við hugsum til ógna eldsumbrota, sem
fært hafa heilar eyjar í kaf með öllu lifandi.
Vér hugsum til Vietnam, sem eytt er af eld-
regni manna, — „bandamanna” vorra, —
fólkið drepið, akrar eitraðir, skógar aflaufg-
aðir, jarðvegur eyðilagður, — og oss verður
á að meta hve miskunnsöm blind náttúru-
öflin eru oss hér í samanburði við drottnun-
argirnd voldugs ríkis gagnvart Vietnam. Og
við hugsum til forfeðra vorra sem í fátækt
og tækjaleysi urðu að þola slíkar búsifjar
sem Móðuharðindinn.
En við skulum svo hins vegar muna að
þær náttúruhamfarir, sem hér hafa orðið,
baka þúsundum Vestmannaeyinga hverskon-
ar tjón og erfiðleika, röskun á öllu lífi, er
menn eru rifnir upp með rótum, og sáran
missi umhverfis og aðbúnaðar, — auk þess
sem það veldur þeim og þjóðinni allri efna-
hagslegu tjóni, sem telja verður — ekki í
hundruðum milljóna króna, — heldur í milj-
örðum.
Hitt er svo ótvírætt að gagnvart svona
náttúruhamförum verðum við Islendingar að
standa saman, samábyrgir. Það hefur forsæt-
isráðherra landsins undirstrikað, strax í ræðu
að kveldi fyrsta dagsins:
„Þjóðin verður öll að jafna þessi tjóni á
sig. Hér er um sameiginlegan vanda þjóðar-
innar að ræða. Hér verður að koma til sam-
bjálpar þjóðfélagsins alls."
Hvernig slík samábyrgð er framkvæmd
getur hinsvegar vissulega verið álitamál og
skal ei rætt að sinni. En hitt er aðalatriði að
þorri þjóðarinnar og forusta hennar standa
saman með samábyrgð í þessu máli.
En þá er rétt að víkja að öðru, andstæðu
og ólíku hugarfari.
II.
„HVAÐ ER HÆGT AÐ GRÆÐA Á ÞVÍ“?
íslandi bárust vissulega samúðarkveðjur,
er náttúruhamfarirnar hófust, bæði frá frænd-
þjóðum okkar á Norðurlöndum og víðar að.
Svipuð samhjálparalda og fór um Islands
byggðir fór og um Færeyjar og fleiri norræn
lönd. Og það var ekki látið við samúðina
sitja. Samhjálp var boðin, þegin og veitt.
En það komu líka aðrar kveðjur — kaldar.
Brezki imperíalisminn er alltaf samur við
sig. Hann er vanur að hagnýta sér í þágu
auðvalds síns, jafnt fáfræði og fátækt sem
tækniskort frumstæðra þjóða svo ekki sé tal-
að um sundrungu meðal þeirra, einkum ef
hann getur ánetjað sér svikula yfirstétt.
Heimsvaldasinnarnir brezku sýna alltaf sinn
innri mann, er á reynir. Sir Alec Douglas-
Home hótaði að senda herskip á Islandsmið
í sama mund og eldgosið hófst. Hann hélt að
Island mundi þá gugna milli tveggja elda:
annars úr iðrum jarðar, hins úr byssum
Breta. Hann þekkir lítt þrjózku okkar þjóðar
— og ætti samt að geta stungið hendi í eigin
barm. Islendingar og Bretar eru svipaðir hvað
þráann snertir.
Sumir urðu til að segja það, sem þeir háu
hugsa og vona. Níðgreinin í „Stavanger
Aftenblad" 24. jan. ljóstraði upp þeirri von
versta afturhaldsins erlendis að nú yrði Is-
4