Réttur - 01.01.1973, Page 50

hefur setið, víki á brott, enda er slík herseta ekki
einungis hættuleg íslenzku þjóðerni og sjálfsfor-
ræði, heldur eykur hún jafnframt á spennu og við-
sjár i sambúð ríkja og gæti valdið þjóðinni miklum
áföllum eða jafnvel tortimingu, ef til stórstyrjaldar
drægi. Dvöl hins bandaríska herliðs hér er því í
senn bæði hættuleg og ósamboðin Islendingum
sem vopnlausri þjóð og friðunnandi.
Jafnframt vill Alþýðuþandalagið gera sitt til að
erlendri hersetu i öðrum þjóðlöndum, hvar sem
er, linni sem fyrst. Það lítur einnig svo á, að virð-
ing fyrir rétti þjóða — og þá ekki sizt smáþjóða —
til að ráða málum sínum sjálfar, sé mikilvæg undir-
staða friðsamlegrar samþúðar, frelsis og framfara
hvar sem er í heiminum og hernaðarblokkir og
keppni stórvelda um herstöðvar, aðstöðu og áhrifa-
svæði bjóði heim aukinni stríðhættu og beinni eða
óbeinni undirokun smærri þjóða. Alþýðubandalagið
vill því að Island segi sig úr Atlanzhafsbandalag-
inu, taki upp virka hlutleysisstefnu og eigi hlut að
þvi í orði og verki, að hernaðarþandalög stórveld-
anna — í Evrópu og annarsstaðar verði leyst upp
og gagnkvæm samningsbundin öryggiskerfi komi
í staðinn.
Það leiðir af eðli Alþýðubandalagsins sem sósí-
alísks flokks að það hefur fyllstu samúð með frels-
isbaráttu kúgaðra þjóða, þjóðarbrota og stétta
hvar sem er og telur sér skylt að leggjast gegn
yfirgangi og ítökum auðhringa og ráns- og nýlendu-
styrjöldum. Jafnframt vill það fyrir sitt leyti eiga
hlut að því að brúa bilið milli rikra þjóða og
snauðra og styðja að því að gert verði samfellt og
samstillt átak til að styrkja svonefnd þróunarlönd
í sjálfsbjargarviðleitni sinni, og hætt þeim skolla-
leik, sem tíðkast hefur í þeim málum um hríð, að
hrifsa það margfalt aftur af þeim með annarri
hendinni, sem boðið er fram með hinni.
Alþýðubandalagið telur sjálfsagt, að Island eigi
sem vinsamlegust samskipti við öll önnur ríki;
einkum vill það þó stuðla að nánari tengslum við
aðrar Norðurlandaþjóðir og aukinni norrænni sam-
vinnu bæði i menningar- og efnahagsmálum sem
og á alþjóðavettvangi.
Islenzkt efnahagskerfi er þannig vaxið, að land-
ið á flestum rikjum meira undir utanríkisverzlun og
viðskiptum — og er viðkvæmt fyrir öllum sveiflum
og áföllum á þeim vettvangi. Slikri aðstöðu fylgir
jafnan talsverður vandi og áhætta ekki sízt þar,
sem smáþjóð á í hlut, og sá vandi varðar ekki
aðeins efnahagsafkomuna, heldur og stundum líka
stjórnmálin, með þvi að utanaðkomandi efnahags-
legum þvingunum er ósjaldan beitt í pólitisku skyni.
Alþýðubandalagið leggur því ríka áherzlu á, að
Island einskorði ekki innflutning sinn eða útflutn-
ing við einstök markaðssvæði eða ánetjist mark-
aðsbandalögum, sem skerða sjálfsforræði þess í
pólitiskum efnum eða full umráð yfir eigin auðlind-
um. Það telur sjálfsagt og nauðsynlegt að kynna
sem bezt íslenzkar framleiðsluvörur og afla við-
skiptasambanda sem víðast til að tryggja svo sem
auðið er, öryggi þjóðarinnar í þessum efnum.
Hér hefur verið drepið á nokkur höfuðatriði í
þeirri utanríkisstefnu, sem Alþýðubandalagið telur
að Islandi beri að fylgja — og sé allt i senn í sam-
ræmi við alþjóðahag og — velferð og sögulega
erfð þjóðarinnar og framtíðarheill. Fyrir slíkri stefnu
ber málsvörum þjóðarinnar að beita sér I orði og
verki á alþjóðavettvangi, á þingum Sameinuðu
þjóðanna og öðrum alþjóðlegum fundum. Og fyrir
slíkri stefnu skyldi mælt af þeirri hreinskilni og
höfðingjadirfsku, sem forðum var talin aðalsmark
islendinga. Á þann hátt gæti þjóðin öðlazt aftur þá
reisn og sjálfsvirðingu sem hún hefur verið að glata
— sem og þá virðingu annarra, sem einhvers er
um vert, og með því móti gæti hún helzt látið
eitthvað gott af sér leiða í samfélagi þjóðanna.
FLOKKURINN
Alþýðubandalagið sem sósíalískur verkalýðs-
flokkur er í grundvallaratriðum öðruvísi en aðrir
stjórnmálafl. í landinu. I því felst tilveruréttur þess.
Alþýðubandalagið á að vera hvati í söguþróuninni
til fullkomnari þjóðfélagshátta en þeirra er nú ríkja,
til sósíalismans. Af þessum sökum er það gagn-
rýninn flokkur, sem ekki tekur neinum þjóðfélags-
aðstæðum sem gefnum og óumbreytanlegum. Rann-
sókn á liðinni sögu, krufning á vandamálum sam-
tíðarinnar og yfirleitt félagsleg greining (analýsa)
er sú undirstaða sem þjóðfélagsleg gagnrýni
flokksins hvílir á. En driffjöðrin til starfsins er eðli
flokksins sem verkalýðsflokks, sem málsvara al-
þýðunnar. Verulegur hluti af flokksmönnum hlýtur
að vera úr alþýðustéttum, og leggja ber áherzlu
á, að milli flokks og verkalýðshreyfingar sé stöðug
víxlverkan, báðum til styrktar. Sambandið þar á
50