Réttur


Réttur - 01.10.1973, Blaðsíða 9

Réttur - 01.10.1973, Blaðsíða 9
1.0 INNGANGUR Mao Tse Tung sagði einu sinni, að eitt allra mikilvægasta skrefið í átt til sósíalísks þjóðfélags væri almenn þátttaka kvenna í framleiðslunnl og einnig, að raunverulegt jafnrétti kynjanna næðist ekki nema með algjörri umþreytingu þjóðfélagsins. Hvernig er staða kvenna á vinnumarkaðnum? Við heyrum sagt, að konur hafi mun lægri laun en karlar; þær séu í lægri stöðum og þá i hefðbundn- um kvennastörfum, svo sem þjónustu, matvæla- og fataiðnaði, afgreiðslu og einföldum skrifstofu- störfum; þær hafi minni möguleika á að hækka í stöðu eða að fá kauphækkun; menntun þeirra sé lægri og styttri en karla og oft hafi þær ekki lokið sinni menntun. Þær mæti verr til vinnu; séu óstöð- ugt vinnuafl og séu jafnvel notaðar af atvinnurek- endum sem varalið; konur hafi sig lítt í frammi i stéttarfélögum og geri sér oft ekki grein fyrir þeirri mismunun, sem þær verða fyrir. Því er haldið fram, að konur eigi að geta valið, hvort þær vlnna úti eða ekki. Ætlunin með þessari grein er að reyna að draga upp mynd af ástandinu eins og það er og leita skýringa, ef kostur er. Konur eru helmingur lands- manna. Ætla má, að flestar ógiftar konur hér á landi vinni launavinnu. I yngstu árgöngum eru konur trú- lega fleiri en karlar, vegna þess að piltar fara fremur til náms. Árið 1970 hafði helmingur giftra kvenna í landinu einhverjar launatekjur, en aðeins þriðjungur giftra kvenna var „virkur" þátttakandi f atvinnulífinu, þ.e. hafði árstekjur yfir 45.000 kr., sbr. könnun Hagrannsóknadeildar Framkvæmdastofnun- ar rikisins,1) sem vikið verður að nánar síðar. Svip- uð niðurstaða kom út úr könnun sem Rauðsokkar gerðu í Kópavogi í janúar 1971.2) Þar kom i Ijós, að 36% kvenna í bænum unnu úti að einhverju leyti, fullan vinnudag eða hluta úr starfi. I könnun á þörfum á dagvistunarstofnunum í Reykjavík, sem gerð var á vegum Félagsmálaráðs Reykjavíkur árið 19713) og náði aðeins til kvenna með börn á aldrinum 0—10 ára, kom í Ijós að 17% þeirra unnu úti fullan vinnudag, 21% unnu hluta úr degi og 6% unnu hluta úr ári. 2.0 UPPELDI OG MENNTUN Væru stúlkur og drengir alin upp með sömu markmið fyrir augum, þau að búa sig undir það að geta séð fyrir sér sjálf og orðið að liði í þjóð- félaginu og einnig að verða foreldrar og félagar, væri mörgum tálmunum í átt til jafnréttis karla og kvenna rutt úr vegi. En raunin er því miðuf ekki sú. Stúlkur eru fyrst og fremst aldar upp til þess að verða mæður og eiginkonur, þeim eru gefin leikföng í samræmi við það, brúður og bollastell. Þær læra að koma fram sem konur, passa börn og hjálpa til í húsinu, vera umhyggjusamar, sætar og skilningsrikar, glaðar og góðar. Afleiðingin verður sú, að þær láta karlmenn hafa frumkvæðið, hafa meiri áhuga á fötum en stjórnmálum, fara frekar i saumaklúbb en á pólitíska fundi, tala frekar um fræga stjórnmálamenn, en að þær viti, hver stefna þeirra er og hvernig þeir framfylgja henni. Þær vita vel, hvað þær eiga ekki af því nýjasta á markaðn- um. Markmið þeirra flestra er hjónaband og heim- ili og eftir því fer menntun þeirra. I barnaskóla- bókunum sjá þær fyrir sér þessa mynd, allar konur með svuntu. „Mamma Ara og Rúnu kemur nú með kókó" ... .4) eða......Ása er líka þæg. I dag er hún að iaga til fyrir mömmu sina. Ása sogar með ryksugu. Hún fágar og fágar".4) Kona, sem vinnur utan heimilis, sést ekki. Sama mynd helst upp alla skólagönguna, frá lestrarbókum upp í kennslu- bækur í erlendum málum. Sama er að segja um sögubækurnar. Hér er haldið uppi alrangri mynd af þjóðfélaginu. Islandssaga og mannkynssaga segja nær eingöngu frá körlum eins og konur séu eitt- hvað seinna tíma fyrirbæri. *) Úrvinnsla Hagrannsóknadeildar Framkvæmda- stofnunar rikisins úr skattframtölum 1971. Kynnt starfshópi í Norræna sumarháskólanum. 2) Könnun á barnaheimilaþörf í Kópavogi, gerð af Rauðsokkum í jan. 1971, undir stjórn Þorbjörns Broddasonar. Birtist í 5. hefti Samvinnunnar 1971, bls. 26—28. 3) Þorbjörn Broddason: Dagvistunarkönnun 1 Reykjavík, 1971. *) Barnagaman III, Rikisútg. námsbóka, Rvík 1966. 217

x

Réttur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Réttur
https://timarit.is/publication/319

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.