Réttur - 01.10.1973, Blaðsíða 29

vinnslu þeirra kom í Ijós að 44% kvenna með börn
á aicirinum 0—10 ára vinna úti annað hvort fullt
starf, hluta úr c'egi eða hluta úr ári.1) Samkvæmt
n ourctöðum könnunarinnar ,.má áætla að heildar-
þörfin fyrir viðbótarrými ó dagvistunarctofnunum
só ó bilinu 2950 til 3.600 rými''2) fyrir börn þessara
kvenna, sem ekki hafa þegar pláss á dagvistunar-
stofnunum. Þær konur, sem ekki unnu úti, voru
spurðar, hvort þær mundu fá sér vinnu, ef þær
kæmu börnum sinum auðveldiega í dagvistun. 54%
þeirra svöruðu að þær mundu sennilega eða örugg-
lega gera það. Því ,,má ætla að um 1600 til 2000
konur kynnu að koma til starfa utan heimilanna ef
dagvistunarrýmum væri fjölgað ....“).
)0.0
HAGSMUNA- OG
ÞJÓÐMÁLABARÁTTA KVENNA
I BSRB eru um 4 þúsund konur og tæplega 5
þúsund karlar. I stjórn bandalagsins eru 11 menn,
þar af er 1 kona. I Alþýðusambandi Islands voru
árið 1972 tæplega 26 þús. karlar og rúmlega 15
þús. konur, sem töldust fullgildir félagar. I mið-
stjórn sambandsins eru 15 menn, þar af 2 konur.
Lítum á einstök aðildarfélög þessara samtaka. I
Sambandi ísl. barnakennara eru tæplega 1000 fé-
ngar, 58% konur og 42% karlar. I stjórn eru 7
menn, þar af ein kona. I Landssambandi framhalds-
skólakennara eru rúmlega 800 félagar, 66% karl-
ar og 34% konur. I stjórn eru 9 menn, þar
af 2 konur. I Verslunarmannafélagi Reykjavíkur eru
um 6 þúsund félagar, 45% karlar og 55% konur.
I stjórn eru 12 menn, þar af 3 konur. I Iðju, félagi
verksmiðjufólks í Reykjavík eru um 2600 manns,
% konur. I stjórn eru 7 menn, 3 konur og 4 karlar.
Af þessu má draga þá ályktun, að konur hafi
sig mjög litið í frammi I stéttarfélögum. Flest verka-
fólk hér á landi er í stéttarfélagi, en I Bretlandi
eru aðeins 2 miljónir af 9 miljónum kvenna, sem
vinna úti, I stéttarfélögum. Það er oft sagt, að
verði konur fjöimennar í einhverju stéttarfélagi,
þýði það að viðkomandi stétt dragist aftur úr i
launum. Konur komi ekki á fundi, þar sem á að
ræða kaup og kjör og eigi að gripa til einhverra
aðgerða, dragi þær sig I hlé. En hver er ástæðan
til þess arna? Meðan giftar konur hafa skilyrðis-
laust með höndum tvöfalt starf og uppeldi og um-
önnun barnanna hvilir að mestu á þeirra herðum,
er engin von til þess, að þær hafi orku til félags-
starfa að auki. Séu þær óánægðar með eitthvað
á vinnustað, bregðast þær frekar við með því að
hætta hreinlega í vinnunni en að hefja aðgerðir.
Viðhorf eiginmanna þeirra hafa hér einnig mjög
mikið að segja. Rannsóknir erlendis sýna, að giftar
konur með börn starfa siður í stéttarfélögum en
ógiftar konur með börn. Eiginmenn virðast þvi
frekar koma i veg fyrir félagsstörf kvenna en börn
þeirra. Sömu niðurstöður hafa ekki fengist um gifta
karla, svo hér er ekki um að ræða aðdráttarafl
hoimillsins aimennt. Hér spila einnig inn í þau við-
horf sumra giftra kvenna, sem hafa starf utan
heimilis, að þær séu aðeins að vinna sér inn smá
aukapening, heimilisstörfin séu þeirra aðalstarf.
Þeita eru athyglisverðar staðreyndir og sýna Ijós-
lega, hversu almenn viðhorf þurfa að breytast.
Litil þátttaka I stjórnmálastarfi stafar m.a. einnig
af ofannefndum ástæðum, en þar við bætist að kon-
ur, sem ekki hafa tvöfalt starf, þ.e. vinna eingöngu
á heimilunum eru oft svo andlega einangraðar, að
pólitískt starf er þeim ofviða. Það er einnig oft
mjög erfitt fyrir konur að starfa með körlum í fé-
lögum. Hugmyndin um konuna sem óæðri veru á
sér djúpar rætur, og hana verður erfitt að uppræta.
Kona þarf að vera sérstökum hæfileikum búin til
þess að á hana sé hlustað og tekið tillit til skoðana
hennar. Hún þarf að vera meðalkarlmanni langtum
fremri. Þess ber einnig að geta, að i fólagsstarfi
er afstaða karla, sem vinna dæmigerð karlastörf
(t.d. iðnaðarmenn, bílaviðgerðarmenn o.fl.) til kvenna
önnur en þeirra, sem vanir eru því á sínum vinnu-
stað að starfa með konum.
Minnimáttarkennd kvenna og vanmat þeirra á
eigin getu á hér einnig drjúgan hlut að máli. En
) Eins og segir i greinargerð Þorbjörns um þennan
þátt er: ,, „hluti úr degi" .... að vísu nokkuð
rúmt orðalag og þess er að vænta, að í hópn-
um megi finna konur, sem aðeins vinna tvo
klukkutíma eða svo á dag."
!) Dagvistunarkönnun í Reykjavik, 1971, bls. 88.
') Dagvistunarkönnun í Reykjavík 1971, bls. 85.
237