Réttur - 01.10.1973, Blaðsíða 19

6.2
Frystihúsastörf
Fiskiðnaður á Islandi byggir afkomu sina að
mestu á vinnu kvenna. Þar vinna þær sem hreyf-
anlegt vinnuafl án kauptryggingar. Þeim er ekki
tryggt lágmarkskaup í ákveðinn tíma, en koma til
vinnu, þegar hráefni er fyrir hendi, og verða að
vinna yfirvinnu, hvenær sem er og hvernig sem á
stendur (vinnudagurinn getur verið frá kl. 7.30 til
23). Það hentar frystihúsaeigendum vel að hafa
húsmæður í starfi. Þeir kaupa að sjálfsögðu ódýr-
asta vinnuaflið, sem er á boðstólum, til að tryggja
sér sem mestan gróða. Almenningsálitið hjálpar
þeim, þegar skortur verður á hráefni, þá er hús-
móðurstarfið lofsungið og konurnar skulu þakka
fyrir að fá að vera heima. Það kemur rikisvaldinu
einnig vel, að láta húsmæður annast þessi störf.
Á erfiðum tímum skapar atvinnuleysi þeirra ekki
stjórnmálalega ólgu eins og atvinnuleysi karla. Þá
líta konurnar ekki á sig sem verkamenn, heldur
húsmæður og sækja ekki einu sinni atvinnuleysis-
bætur.
Staða karlmanna í fiskiðnaðinum er alit önnur.
Reynt er að tryggja þeim stöðuga vinnu, að öðrum
kosti fara þeir. Þeir eru líka fyrirvinnur eins og
sagt er, en samræmi orða og athafna er ekki meira
en það, að ekki er tekið tillit til þess hvort konur,
sem sendar eru heim, hafa aðra á framfæri sínu.
Áður var greitt hærra kaup fyrir flökun en pökkun
og snyrtingu, þá unnu aðallega karlmenn í flök-
uninni, utan einstaka kvenforkur, nú er kaupið orðið
það sama fyrir hvort tveggja og þá þykir sjálfsagt
að konur flaki jafnt sem karlar.
Þessi undirstöðuatvinnugrein þjóðarinnar, sem nú
er nefnd „okkar stóriðja1), byggir á íhlaupavinnu
húsmæðra. Þær vinna „til að bjarga verðmætum
frá skemmdum". En hvað er gert tll þess að gera
þeim kleift að inna þessa vinnu af hendi auk
heimilisstarfanna? Eru byggð dagheimili fyrir börn
þeirra undir skólaaldri? Fá skólaskyld börn þeirra
mat í skólunum eða hafa þau aðstöðu og umönnun
þar yfir daginn utan fastra kennslustunda? Svörin
eru því miður neitandi, allt slíkt kostar peninga og
þeir fjármunir, sem þessar konur skapa með vinnu
’) Lúðvík Jósepsson ráðherra á aðalfundi Lands-
sambands íslenskra útvegsmanna ( nóv. 1973.
227
L