Réttur - 01.07.1977, Page 26

við atvinnurekendur að þessu leyti, þó
að grundvallarmunur sé á sjónarmiðum
Alþýðubandalagsins og þeirra varðandi
rekstrarform og margt annað í sambandi
við tilgang rekstursins.
SAMNEYSLA
- EINKANEYSLA
MK: Það er eitt atriði sem mig langar
að víkja að í þessu sambandi. Oft eru
uppi deilur í j^jóðfélaginu um Jrað hvern-
ig eigi að skipta tekjunum á milli einka-
neyslu annars vegar og samneyslu hins
vegar. Það er stefna núverandi ríkis-
stjórnar að draga eigi úr samneyslu og
reynt að rökstyðja Jrað með Jdví að fólk
geti Joá fengið meiri einkaneyslu. Ég hef
því miður heyrt þessi sjónarmið hjá
mönnum í verkalýðshreyfingunni, en ég
tel að þarna sé um að ræða mjög háska-
leg sjónarmið og menn þurfa að gera sér
grein fyrir því livað í þessu felst. Þegar ég
tala um samneyslu þá er ég að hugsa um
almannatryggingar og heilbrigðisþjón-
ustu, vegamál, hafnarmál og annað slíkt,
og við verðum að gera okkur Ijóst að
framkvæmdir á þessu sviði eru grund-
völlur lífskjaranna.
Þegar ég kom heim eftir stríð ferðaðist
ég í mánuð um A-Skaftafellssýslu. Þá var
Jrannig ástand Jrar, að samgöngumál voru
í óhemjulegum ólestri, ég þurfti að fara
gangandi ogríðandi um sýsluna. Svo kom
ég ekki í Jiessa sveit fyrr en 25 árum síðar
og þá liafði Jrað gerst, að miklar bætur
höfðu orðið á samgöngumálunum.
Við skulum hugsa okkur að |>eim pen-
ingum sem þarna voru lagðir í sam-
neyslu við að byggja upp vegakerfið hefði
verið skipt upp á milli bænda. Þeir hefðu
170
vafalaust haft gagn og gaman af pening-
unum, en hið félagslega umhverfi hefði
ekki breyst og gamauið hefði staðið
skamma stund. Samneysla í A-Skaftafells-
sýslu hefur lyft lífskjörum fólksins Jiarna
í miklu ríkara mæli heldur en gerst hefði,
ef menn Iiefðu fengið Jiessa peninga í
eigin vasa. Samneyslan er grundvöllur
lífskjaranna á íslandi. Framlög til henn-
ar þarf að auka, Jdví þannig er verið að
leggja grundvöllinn að því að menn geti
haft sómasamlega einkaneyslu. Þarna er
um að ræða augljósan grundvallarágrein-
ing milli okkar og annarra flokka og við
verðum að berjast mjög einarðlega gegn
þessum sjónarmiðum sem uppi eru í
stjórnarflokkunum og hjá vissum aðilum
í verkalýðshreyfingunni.
RÍKISKAPÍTALIÐ
- EINKAKAPÍTALIÐ
— Hvernig geta pessar tvœr staðhœj-
ingar staðist, annars vegar að hapitalistar
d Islandi séu veikir og hins vegar sú
staðreynd að það hefur teliist og er lik-
lega heimsmet að skerða kjör fólks um
25—30°/o d rúmum tveim drum. Eins
vildi ég spyrja um starf okkar i verka-
lýðshreyfingunni. Erum við ekki að gera
allt of mikið úr styrk verkalýðshreyfing-
arinnar?
LJ: Þessar andstæður eru íullkomlega
skýranlegar. Sannleikurinn er sá, að um
leið og einkakapítalið á íslandi er í eðli
sínu veikt hafa kapitalísk sjónarmið og
kapitalísku öflin, allt of mikil völd í
ríkiskapítalismanum á íslandi. Þessi öfl
geta notfært sér að þau ráða bankastefn-
unni í landinu og raunar öllu ríkisvald-
inu. Yfirráðin yfir Reykjavík, Jrar sem