Réttur - 01.07.1977, Blaðsíða 44

um Noregi í miðju stríði Hitlers við
Holland og England.
Uppreisnir verkamanna og bænda í
Asíu hefðu verið barðar niður með
hörku: Shanghai-blóðbaðið 1927 fyrir-
myndin. Máske hefði hálf-kommúnist-
iskum „boxara“-uppreisnum kínverskra
bænda tekist að skapa um tíma „bænda-
kommúnur" sumstaðar, uns stórveldi
anðsins hefðu verið búin að koma sér
saman um hvernig þær yrðu barðar niður
og hvernig Kína yrði skipt.
I’jóðfrelsisbyltingar í Afríku hefðu
heldur vart orðið sigursælar, — menn
mega enn muna að England, Frakkland
og ísrael urðu 1956 að hætta árásarstyrj-
öldinni á Egyptaland vegna hótana Sov-
étríkjanna, — og að eftir 1960 hófst síðan
upplausn nýlenduveldisins í Afríku fyrir
alvöru.
Máske hefðu, ef veraldarsagan hefði
gengið svona, fyrst og fremst verið ]orjú
risaveldi auðvaldsins í dag: Bandaríkin,
drottinvald stóriðju og heimshringa,
nasistiskt Þýskaland, máske frá Ermar-
sundi til Kaspíahafs, búandi sig undir
ný stökk, og Japan hernaðareinveldið, er
teygði klær sínar jafnt vestur í Síberíu
sem suður með öllum Asíuströndum og
-eyjum, allt að Ástralíu. — Og líklega öll
með atomsprengjur auk annarra „full-
kominna" drápstækja, sem m. a. gerðu
aljjýðuuppreisnir næsta vonlausar, eu
friðsamleg valdataka alþýðu hinsvegar
útilokuð í hinum fasistisku löndum. (Það
þurfti heimsstyrjöld til að steypa Hitler,
og Franco-fasisminn drottnaði í 40 ár og
fellur nú aðeins vegna ósigra hans ann-
arsstaðar).
Látum svo staðar numið hvað hrakspár
heimsþróunarinnar snertir.
Bylting alþýðunnar í Rússlandi í nóv-
ember 1917 kom í veg fyrir að þessi eða
þvíumlík yrði þróunin og skóp þarmeð
öllu ferli mannkynssögunnar nýjan far-
veg.
Það var ekkert þjóðfélagslögmál að al-
Jjýðubyltingin skyldi sigra í Rússlandi í
nóvember 1917. „Myllur drottins mala
hægt“, segir þýskt máltæki. Það má segja
að það sé lélagslegt lögmál þróunar í auð-
valdsríki að alþýðan sigri auðvaldið —
eða báðar stéttir líði undir lok. En
hvencer þetta gerist: það getur oltið á ára-
tugum, öld eða jafnvel öldum, — allt eftir
]wí hve þroskaður sá verkalýður er, sem
framkvæma skal hlutverk þróunarinnar,
hve góða, sterka og forsjála forustu hann
hefur ,er kann m. a. að grípa tækifærið
til umskiptanna, jafnvel valdatökunnar,
á þeim tíma, er það gefst — og sá tími
er stundum ægilega stuttur.
Það var þetta undur, sem gerðist í
Rússlandi 6.—7. nóvember 1917: tæki-
færi, sem ef til vill gafst aðeins nokkrar
vikur — eða daga — var gripið af ein-
hverjum mesta stjórnmálasnillingi sög-
unnar, er knúði vel skipulagðan flokk
sinn til atlögunnar á eina augnablikinu,
er sigurvissan gafst, og hafði þegar
meirihluta verkalýðsins að baki sér til
stórvirkisins.
Þannig varð rás veraldarsögunnar
breytt, fyrst það tókst síðan með álíka
dirfsku í stjórnsnilli (Brest-Litovsk o. I'l.)
að varðveita og styrkja það vald, er vanst.
Alþýðubylting sósíaiismans í Rúss-
landi varð hinn voldugi hvati róttækra
verkalýðs- og þjóðfrelsis-hreyfinga og
-byltinga um gervallan heim. Okkur só-
síalistum, sem nú lifum, og höfum upp-
lifað sigur Sovétríkjanna á nasismanum,
sigur byltingarinnar í Kína og Kúbu,
myndun alþýðulýðvelda í Evrópu, Asíu
188