Réttur - 01.07.1977, Qupperneq 55

birtist í limrunum, en sérkenni þeirra er
það að hann sá oftast viðfangsefnin af allt
öðrum sjónarhóli en venjulegt fólk. Við
hin löngu kynni af kvæðum hans hef ég
búið mér til þá skýringu að hann hafi
fyrst og fremst verið tónskáld sem notaði
orð en ekki tóna til jjess að koma tilfinn-
ingum sínum og skoðunum á framfæri.
Þessi einkennilega kenning hefur að
minnsta kosti auðveldað mér að átta mig
á sumum torræðustu kvæðum hans sem
jafnframt Iiafa vaxið í huga mínum.
Kenningar náttúruvísindanna herma
að Þorsteinn Valdimarsson sé horfinn og
að ég muni aldrei Iiitta hann framar.
Þessar kenningar eru rangar. Þorsteinn á
varanlegan sess í hugskoti mínu og mun
halda áfram að gleðja mig meðan öndin
blaktir í brjóstinu.
Magnús Kjartansson.
III
„Svo fagrir vora peir tónar
og fyltir með þrd.“
Þegar mér varð hugsað til Þorsteins,
vinar míns, Valdimarssonar, sem nú er
dáinn, heyrði ég fyrir mér tóna úr söng-
lagi eftir Chopin. Það kom til af því, að
Þorsteinn þýddi eitt sinn að minni beiðni
I jóð við nokkur af sönglögum Chopins,
er sungin voru hér í Reykjavík á 100. ár-
tíð tónskáldsins fyrir um það bil þrjátíu
árurn. Þorsteini tókst svo vel upp með
þessi pólsku ljóð, að enginn þýðandi Ijóð-
anna annar, er ég þekki til, hefur náð
öðru eins samræmi við sönglögin og
hann. Þetta lag, sem ég áðan nefndi, varð
mér enn fegurra fyrir jrann innileik, sem
Þorsteinn lagði í ljóðið.
Það var svo sem engin furða, þótt Þor-
steini tækist öðrum skáldum betur að
samræma ljóð og lag hvort öðru. Hann
var sjálfur tónlistarmaður að upplagi og
einnig að mennt, hafði ungur leikið á
harmóníum og nam síðar píanóleik í
Tónlistarskólanum í Reykjavík, síhrifinn
nemandi. Hann átti góðan og gamlan
flygil úr konunglegri og keisaralegri
verksmiðju Bösendorfers í Vínarborg,
sem hann hafði miklar mætur á og hand-
lék á einverustundum sér til hugarhægð-
ar. Og hann lék á fleira en flygilinn sinn.
Hann gat raunar látið ,,sinfón“ og
„brekkulúður", „lýrustokk" og „situr-
spil“ hljóma ef svo bar undir. Það er lif-
andi músík í ljóðum hans, jrau óma —
eins og hann sjálfur komst að orði — ,,í
einum hljómi allra radda þrár“, jrau hafa
tónahreim og -hryn, og jrað „hindarspil",
sem hjalaði í gígju skáldsins, skírskotaði
til enn æðri tóna: hann sveif sem skáld
um svo hreina og sólbjarta veröld, að
jafnvel treginn kom fram í angurmildu
brosi. Þorsteinn átti eitthvað skylt við
Schubert. Hann Jrurfti ekki að bera
grímu, hann var jrað, sem hann vildi
vera, kærleiksríkur maður og sannur í
sér, og hann lifði í samræmi við jrað, —
einnig sem skáld.
Þorsteinn þýddi iðulega texta fyrir
okkur í útvarpinu á minni tíð þar, með-
al annars ljóðin við „Matteusarpassíu“
Bachs, og hann jrýddi „Söguna af dátan-
um:: við tóna Stravinskýs, „Lindbergh-
flugið“ Brechts, „Hans og Grétu“ Hum-
perdincks og ótalmargt annað sem ekki
týr að nefna, ævinlega af hnitmiðaðri ná-
kvæmni og tillitssemi við tónlistina. Hið
síðasta, sem ég fékk frá hans hendi, var
j^ýðing á ljóði eftir Nietzsche, „Feneyj-
ar“, sem ég hafði fyrir nokkru beðið hann
um. Hann færði mér þýðinguna í hléi á
199