Réttur - 01.04.1981, Blaðsíða 10

Hcr er samanburAur á hernaAarúlgjöldum á heimsvísii
1971 og 1980. Hlutfall þriðja hcims landa í heildar-
útgjöidum hefur vaxið úr 9% í 16%. NATÓ-ríkin eru
1980 með 43% hernaðarútgjalda og Varsjárhandalagið
með 26%. Heimild SIPRI.
urs, valur kannaður að kvöldi og kröftum
safnað fyrir orrustu morgundagsins um næt-
ur, eins og lesa má í sögubókum. Veruleiki
nútímastríðsins er annar. í fyrri heimsstyrj-
öldinni voru aðeins 20% þeirra sem féllu al-
mennir borgarar, í seinni heimsstyrjöldinni
rösklega helmingur, í Kóreustríðinu um 80%
og í Víetnamstríðinu voru um 90% fallinna
almenningur eins og ég og þú. Og svo hrika-
leg voru náttúruspjöllin í síðastnefnda strið-
inu, að aldir munu líða þar til gróðurmagn
jarðar fær læknað þau sár.
Hinir dauðu tala ekki, en skelfingin býr í
augum þeirra sem lifðu af Auswitch, eld-
stormana í Berlín og Dresden og gjöreyðing-
arárásir á bændaþorp í Víetnam eins og My
Lai. Skelfing og máttvana reiði hefur og sest
að í augum áströlsku hermannanna sem
sprautuðu eitri á akra víetnamskra bænda,
og mega nú horfa upp á það að börn þeirra
fæðast vansköpuð, fáráðlingar eða útlima-
laus.
Glæpur gegn mannkyni
Allt er þetta þó hégómi miðað við atóm-
bombuna. Þessa dagana eru 36 ár liðin frá
því að Bandaríkjamann bundu enda á stríðið
við Japani með því að varpa atómsprengjum
á Hiroshima og Nagasaki. 36 ár síðan atóm-
öldin gekk í garð, og þó eru enn þúsundir
manna frá þessum borgum að veslast upp og
deyja af völdum sprengjunnar fyrir 36 árum.
Bandaríkjamenn luku heimsstyrjöldinni síð-
ari með því að tilkynna að þeir ætluðu sér
hlutverk herraþjóðar í heiminum í krafti
atómbombunnar. Aðeins fjórum árum síðar
höfðu Sovétmenn náð valdi á atómsprengj-
unni. 1953 sprengdu Bandaríkjamenn fyrstu
vetnissprengjuna og ári síðar var komið að
Sovétmönnum. Síðan þá hefur vopnakapp-
hlaupið milli stórveldanna fyrst og fremst
snúist um smíði kjarnorkuvopnanna. Kjarn-
orkuveldin eru nú orðin fimm, og gert er ráð
fyrir því að á þeim áratug sem nú er að hefj-
ast muni mörg fleiri ríki bætast í klúbbinn.
Það væri hægt að setja á langar tölur um
eyðileggingarmátt kjarnorkuvopna. Flestir
þekkja söguna frá Hiroshima og Nagasaki.
Sprengjurnar sem þar féllu eru þó aðeins leik-
föng miðað við þau tól sem nú eru í vopna-
búrum atómveldanna. Talið er að um 60
þúsund atómvopn séu í heiminum í dag, og
sprengjumáttur þeirra sé nægilegur til þess
að eyða öllu lífi á jörðinni, og gera hana
óbyggilega nokkru kviku, ekki aðeins einu
sinni, heldur 6 til 7 sinnum. Þetta er í sjálfu
sér nægilegt til þess að sýna fram á fárán-
leikan sem í því felst að ræða um stríð með
atómvopnum og varnir gegn því.
Notkun kjarnorkuvopna er glæpur gegn
mannkyni. Alva Myrdal fyrrum sendiherra
og ráðherra afvopnunarmála í Svíþjóð, og
Jens Evensen þjóðréttarfræðingur og fyrrum
hafréttarmálaráðherra Noregs, hafa sett
74