Morgunblaðið - 21.01.2006, Blaðsíða 51
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. JANÚAR 2006 51
MINNINGAR
✝ Gunnar Þor-steinsson fædd-
ist á Ketilsstöðum í
Mýrdal 17. mars
1923. Hann lést á
Heilbrigðisstofnun
Suðurlands 13. jan-
úar síðastliðinn.
Hann var sonur
hjónanna Mar-
grétar Grímsdóttur,
f. 1895, d. 1971 og
Þorsteins Gunnars-
sonar, f. 1893, d.
1934. Systkini
Gunnars eru: Unn-
ur, f. 1920, d. 1921, Unnur Guðjón-
ína, f. 1921, d. 1993, Auðbjörg, f.
1924, Guðríður Jóna, f. 1926, og
Guðjón, f. 1928, d. 2001.
Sambýliskona Gunnars er Sig-
rún B. Ólafsdóttir, f. 5. október
1941. Foreldrar hennar eru Ólafur
Pétursson, f. 1909, bóndi á Giljum
og Þórunn Björnsdóttir, f. 1911.
Börn Gunnars og Sigrúnar eru 1)
Ólafur Þorsteinn bóndi á Giljum, f.
1958–1965 og bóndi á Giljum frá
1965. Gunnar stundaði nám við
Íþróttaskólann í Haukadal vetur-
inn 1938/1939. Hann var sendur í
þetta nám á vegum ungmenna-
félaganna í Mýrdalnum og sá svo
um íþróttakennslu í Mýrdalnum í
nokkur ár á eftir. Hann naut leið-
sagnar Ásgeirs Einarssonar í
dýralækningum, um nokkurra
mánaða skeið árið 1950. Gunnar
stundaði svo dýralækningar í
Skaftafellssýslu og nærsveitum
frá þeim tíma og fram á efri ár.
Hann vann einnig við kjötmat hjá
Sláturfélaginu í Vík og var um
árabil ullarmatsmaður. Eitt af að-
aláhugamálum Gunnars var söng-
ur. Söng hann með kórum í Mýr-
dalnum en einnig einsöng við ýmis
tækifæri. Gunnar sat í nefnd sem
vann að fjársöfnun og samningum
um kaup á pípuorgeli fyrir Víkur-
kirkju og átti stóran þátt í að það
varð að veruleika. Gunnar var
einn af stofnfélögum Hestamanna-
félagsins Sindra og síðar heiðurs-
félagi þess. Seinustu árin var
Gunnar ásamt Sigrúnu til heimilis
á Dvalarheimilinu Hjallatúni í Vík
í Mýrdal. Útför Gunnars fer fram
frá Víkurkirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
1965. Maki Birna
Kristín Pétursdóttir
bóndi, f. 1962. Börn
þeirra María, f. 1988,
Gunnar, f. 1993, og
Kristín, f. 2002. 2)
Þórir Auðunn bíl-
stjóri, f. 1967. Dætur
hans Silja Embla, f.
1994, Margrét Klara,
f. 2003 og Hrafnhild-
ur Margrét, f. 2003 3)
Sigríður Margrét
kennari, f. 1969.
Maki Helgi Júníus Jó-
hannsson sölumaður,
f. 1968. Börn þeirra Þórunn Ásta,
f. 1992, Jóhann Valgeir, f. 1995, og
Oddur Heiðar, f. 2003. 4) Sólrún
Erla félagsráðgjafi, f. 1972. Maki
Gylfi Viðar Guðmundsson skip-
stjóri, f. 1964. Dætur þeirra Sigrún
Bryndís, f. 1992, og Sóldís Eva, f.
1999.
Gunnar ólst upp á Ketilsstöðum
hjá foreldrum sínum, var bóndi
þar 1956–1958, var í Norður-Vík
Eftir fráfall föður míns skiptast á
tilfinningarnar sorg og gleði. Ég er
sorgmædd yfir því að hann er farinn
á braut en ég get glaðst yfir öllum
þeim góðu minningum sem ég á um
hann. Hugurinn reikar aftur til
bernskuáranna þegar hann virtist
eiga allan tíma í heiminum fyrir mig
sem litla stelpu. Hann var óþreyt-
andi við að segja mér sögur og heilu
ævintýrin. Oft fékk ég líka að hjálpa
til við skáldskapinn, bæta inn í sög-
urnar.
Stundum fannst mér skilin á milli
skáldaðra sagna hans og raunveru-
legra óljós. Hann átti til svo mikla
glettni að það gat verið erfitt að
greina þar á milli. Ég var þó búin að
sjá út eitthvert ákveðið blik sem kom
í augu hans þegar þær voru skáld-
aðar. En það var ekki á allra færi að
átta sig á því, enda lék hann sér oft
að því að athuga viðbrögð fólks.
Hann gat svo brugðið sér í hlut-
verk spákonu fyrirvaralaust þegar
vinkona mín kom í heimsókn og
raunverulega fengið hana til að trúa
því að hann væri skyggn. Eða eins og
eitt sinn þegar hann brá sér í hlut-
verk Grýlu á barnaballi á jólunum
óbeðinn. Það þarf ekki að fjölyrða
um viðbrögð barnanna þegar Grýla
mætti á svæðið. Hann var líka laginn
við eftirhermur og oft þegar rætt var
um einhvern var engu líkara en við-
komandi væri mættur á staðinn, svo
vel gat hann náð hinum ýmsu per-
sónuleikum.
Mér finnst minningin um fallega
sönginn hans ein af dýrmætustu
minningunum. Hann söng gjarnan
fyrir mig, Erla góða Erla og Þú ert.
Kannski bara rétt til að minna mig á
að það var hann sem valdi nafnið
mitt.
Hann var óstöðvandi í söng sínum
og var alveg sama hvar staðsetning-
in var. Hann átti það til að reka upp
aríur ef við vorum stödd einhvers
staðar á opinberum stofnunum svo
sem banka eða í verslun, bara svona
rétt til að kanna viðbrögðin hjá dótt-
ur sinni sem bara leit þá í allt aðra
átt og þekkti hann ekkert endilega
þá stundina. Í seinni tíð þegar við
fórum á rúntinn saman var það svo
gjarnan Hamraborgin og önnur lög í
flutningi Kristjáns Jóhannssonar
sem voru spiluð í botn í bílnum.
Hann kættist alltaf við góða tónlist.
Faðir minn sýndi ótrúlega þolin-
mæði og þrautseigju í gegnum þá
erfiðleika og vonbrigði sem hann
ekki síður en annað fólk mætti á lífs-
leiðinni. Hann bar tilfinningar sínar
þó ekki á torg.
Ég veit líka að hann hugsaði oft
um hvernig lífið hefði orðið hefði
hann farið í söngnám eða klárað
menntun í dýralækningum eins og
honum stóð til boða. Það hefur kennt
mér að maður á að gera það sem í
manns valdi stendur til að láta
drauma sína rætast, maður á bara
eitt líf hérna megin.
Ég minnist hans sem yndislegs
föður sem ég sakna sárt.
Sólrún Erla.
Gunnar föðurbróðir minn var í
mínum huga mikið hörkutól, „þéttur
á velli og þéttur í lund, þrautgóður á
raunastund“.
Margar mínar fyrstu bernsku-
minningar eru tengdar Gunnari.
Hann hafði það fas og framkomu, að
bæði börn sem fullorðnir hændust að
honum. Hann var glaðlyndur og
stutt í spaugið og hafði skemmtilega
og lifandi frásögu, sem hreif alla með
sér þegar hann sagði frá. Stundum
varð þó að sýna þolinmæði ef sagan
dróst á langinn, því Gunnar átti það
til að hlæja svo mikið við frásögn af
uppákomum annarra, að hlé varð að
gera á.
Gunnar var mikill íþróttamaður og
á yngri árum sótti hann skóla Sig-
urðar Greipssonar í Haukadal. Hélt
hann sér síðan við með æfingum og
synti m.a. í Oddnýjartjörn fyrir ofan
Ketilsstaði, og skipti þá ekki máli þó
ís væri á, hann braut sér farveg til að
synda í og styrkti þannig lungu og
þol.
Gunnari var umhugað um velferð
dýra og eftir tilsögn lærðs dýralækn-
is, starfaði hann sem dýralæknir í
Vestur-Skaftafellssýslu í á þriðja
áratug og var farsæll í því starfi. Oft
fékk ég að fara með honum í vitjanir
út um sveitir og hafði m.a. þann
starfa, að vera aðstoðarmaður við
kúaskoðun. Og í mörg ár vann hann
við bæði kjöt- og ullarmat.
Við búskaparstúss föður míns var
Gunnar ævinlega fyrstur til að bjóða
fram krafta sína ef á þurfti að halda,
þó sjálfur væri hann störfum hlað-
inn, bæði við eigin búskap eða lækn-
ingar. Margar svaðilfarir fóru þeir
inn um heiðar og afrétti, í eltingar-
leik við kindur sem ekki höfðu skilað
sér í söfnum.
Eitt sinn fréttu þeir af stórviði
sem hafði rekið í Bolabás í Víkur-
fjöru og reyndist þeim ófært að
koma drumbnum landleiðina. Tók
Gunnar sig þá til og synti með rek-
ann út fyrir urðina og upp í sand.
Gunnar hafði mikið yndi af söng
og var félagi í kirkjukórum, bæði í
Skeiðflatar- og Víkurkirkju. Hann
hafði bjarta tenórrödd sem hann
beitti af smekkvísi, þó hann hafi litla
tilsögn fengið.
Sigrúnu, börnum þeirra og fjöl-
skyldum, sendi ég innilega samúðar-
kveðju.
Blessuð sé minning frænda míns.
Hafsteinn Guðjónsson.
Gunnar Þorsteinsson frá Ketils-
stöðum í Mýrdal hefur nú lokið
löngu, óvenjulegu og merkilegu ævi-
starfi. Þegar heilsufarsáföll síðustu
ára urðu honum loks um megn var
83. aldursár hans senn á enda runn-
ið. Gunnar hafði því sannarlega lifað
tímana tvenna og á viðburðaríkri ævi
mætti hann fjölbreyttum ytri að-
stæðum, sem hann tókst á við svo
eftir var tekið. Lífshlaup hans fram-
an af ævi mótaðist í senn af þröngum
kosti samfélags smábænda á milli-
stríðs- og krepputíma, hugsjónaeldi
æskulýðs- og ræktunarhreyfinga
sem létu þá mjög til sín taka á Ís-
landi, að ógleymdu ástríki foreldra-
húsanna.
Margur hefur gefið út ævisögu af
minna tilefni en þeim þrekraunum
sem Gunnar vann á lífsleiðinni. Ýms-
ar vísa þær til næstum ótrúlegra lík-
amlegra afreka, svo sem björgunar
manna og dýra úr bráðum háska.
Aðrar segja meira um æðruleysi og
andlegan styrk sem Gunnar átti í
ríkum mæli og naut góðs af á þeim
ófáu stundum þegar mæta þurfti
áföllum.
Þrátt fyrir fátækt og föðurmissi í
æsku, slysfarir og erfið veikindi á
fullorðinsárum, stéttlæga kergju
dýralækna er töldu sig rétt upp
frædda í garð „leikmannsins“, lágar
tekjur, oft og tíðum litla umbun eða
þakkir fyrir fórnfús störf í menning-
ar- og félagsmálum sveitarinnar,
virtist hvert slíkt mótlæti Gunnari
hvatning til frekari dáða.
Í þraut til krafta þinna
átt þú með kæti að finna,
það stærsta tak
þarf sterkast bak,
en stórt er best – að vinna.
Ef tæpt er fyrir fótinn
og fátt um vina hótin
þá sjá þinn mátt.
Í sorg þú átt
þig sjálfan, það er bótin.
Því fjær sem heims er hyllin
er hjarta Guðs þér nær.
(Björnstjerne Björnson.)
Gunnar hikaði ekki við að ögra
sjálfum sér til stórvirkja á ýmsum
sviðum líkamlegs og andlegs at-
gjörvis, og lagði þá oft á sig mikið
erfiði til að ná settu marki. Þar fóru
saman kjarkur til átaka og um-
hyggja fyrir hverju verki. Ómetan-
leg framlög hans til félagsmála
hestamanna og kirkjutónlistar sveit-
arinnar, auk einsöngs og kórstarfs
um langt árabil, bera því glæsilegan
vott. Sönggleðin var ómæld og oft
var hann hásyngjandi við störf sín.
Því miður naut Gunnar aðeins lítils
háttar tilsagnar í söng, en kennari
hans Sigurður Skagfield taldi þar
mikið efni á ferð. Minna fór fyrir
Gunnari þegar stjórnmál voru ann-
ars vegar, en þó má ekki gleyma bar-
áttu hans fyrir kjöri núverandi for-
seta lýðveldisins árið 1996. Þar lagði
Gunnar mikið af mörkum, lagðist í
löng ferðalög um sunnlenskar
byggðir og átti óteljandi fundi með
fólki sem hann þekkti og taldi að ætti
samleið um þetta markmið. Og hér
var ekki einhver kosningasmali á
ferð, heldur maður með sterka sann-
færingu um hvað væru hinu unga
lýðveldi hollast og farsælast í fé-
lagslegu tilliti. Áttum við frændur
margan góðan fundinn á þeim tíma.
En þótt Gunnar væri síður en svo
maður málaferla og stjórnmála-
þrass, fengu margir samferðamenn
sinn skerf af kímnikenndri ögrun af
hans hálfu. Svo mjög að stundum
runnu á menn tvær grímur um hvað
hann meinti með tvíræðu tali sínu.
Oft lá ekki annað en einskær grall-
araskapur að baki, en þegar honum
fannst glitta í skinhelgi átti hann til
að leggja mönnum háði ofnar gildr-
ur. Hann kunni vel til þeirra greina,
sem mörgum okkar Mýrdæla eru að
sumra áliti of tamar, hálfkærings og
hermilista. Og það var jafnan stutt í
glettni og gamansemi, sem áreiðan-
lega létti dulum anda Gunnars marg-
an daginn, ekki síður en okkur sem
lifum hann og minnumst margra
uppörvandi stunda í félagsskap
hans. Við slík tækifæri naut hann
stálminnis til nákvæmra frásagna af
orðaskiptum manna eða ljóðrænna
tilvitnana í íslensk alþýðuskáld á
borð við Bólu-Hjálmar, Grím og Ein-
ar Ben.
Margt ber þess vott að Gunnar
hafi verið mjög næmur á það sem
fyrir hann bar, svo mjög á stundum
að yfirnáttúrulegt gæti talist. Gunn-
ars verður jafnan minnst fyrir störf
að dýralækningum, sem hann til-
einkaði sér að mestu án formlegs
náms.
Naut hann víðtæks trausts bænda,
enda umgekkst hann búfé af mikilli
nærfærni og athygli. Má segja að
hann hafi þá og jafnan síðan verið
aufúsugestur á hverju sveitaheimili í
Vestur-Skaftafellssýslu og undir
Eyjafjöllum og standa íbúar þessara
héraða í mikilli þakkarskuld við hann
fyrir óeigingjörn störf á þessu sviði.
Dýralækningarnar reyndu áreiðan-
lega oft mjög á Gunnar, því starfs-
svæðið var víðfeðmt, stundum erfitt
og áhættusamt yfirferðar, og starfs-
dagurinn langur, því aldrei var spurt
hvað tímanum liði ef bjarga þurfti
skepnu úr nauðum. Hvað sem því
leið fylgdi komu hans jafnan ferskur
andblær og bjartsýnisgustur.
Síðustu æviárin reyndust Gunnari
afar þung í skauti, heilsa og minni
hrakandi, mannlíf og skepnur sveita-
lífsins fjarri sjónum. Þrautir hans
munu ugglaust hafa reynt talsvert á
hans nánustu og aðra sem best önn-
uðust hann. Náinn frændi og heim-
ilisvinur okkar margra er horfinn á
braut, en hinn bjarti tónn hans mun
lengi óma og örva til ræktunar lands
og lýðs.
Gunnar Ágúst Gunnarsson.
Á nýbyrjuðu ári hefur Gunnar
Þorsteinsson, einn af mínum sam-
ferðarmönnum, kvatt þessa jarðvist.
Ég get ekki látið hjá líða að taka
saman nokkrar minningar og þakk-
lætisorð í kveðjuskyni. Við brott-
hvarf þeirra er hafa verið manni
samtíða kemur gjarnan í hugann
hvað standi verulega eftir í minning-
unni úr samskiptum liðins tíma.
Lengi vel vorum við nágrannar og
alla tíð samsveitungar, svo náinn
kunningsskapur hefur alltaf haldist,
að auki náfrændur.
Snemma þurfti Gunnar að taka
verulega til hendinni í lífsbaráttunni
vegna föðurmissis er hann var ellefu
ára gamall. Varð því fljótt sem hús-
bóndi heimilisins, næstelstur fimm
systkina.
Kom sér þá vel að hann var bráð-
ger í eðli sínu og vílaði ekki fyrir sér
hluti þótt erfiðir væru. Á unglings-
árum fer hann strax að taka þátt í fé-
lagsmálum, varð þá fyrst fyrir að
starfa í ungmennafélagi er þá var
starfandi yfir hreppinn. Var hann
þar fljótlega talinn líklegur til
íþróttakennslu en þá voru íþróttir
mikið iðkaðar innan þessarar hreyf-
ingar. Er hann því sextán ára gamall
valinn til að fara í Íþróttaskólann í
Haukadal og var þá langyngstur
nemenda þar. Þá var hann lengi
starfandi í kórum við sóknarkirkjur í
Mýrdal, ágætur söngmaður, hafði
bjartan og góðan tenór.
Lengst af stundaði Gunnar
sveitabúskap með öðrum störfum.
Var glöggur á skepnur, sérstaklega
þó hross en hafði gaman af öllum
skepnum. Kom það vel í ljós er hann
sótti námskeið til dýralækninga og
stundaði þær um nokkurt skeið.
Þótti hann laginn við þær, sjúkdóma-
glöggur og áræðinn. Fylgdist vel
með eftirá hvernig aðgerðir hefðu
heppnast.
Gunnar las mikið, einkum ljóð,
kunni mikið af skáldskap er hreif
huga hans og vitnaði gjarnan til
texta er komu í hugann út frá um-
ræðuefni. Einnig fléttaði hann slíkt
inní er hann flutti óbundið mál en
hann átti hægt með að koma fyrir sig
orði.
Innst inni var hann að eðlisfari
mjög draumlyndur, leyfði huganum
að reika fjarri hinu daglega amstri.
Fyrir það gat hann orðið æði erfiður
í samræðum er gátu verið býsna
slitróttar með köflum. Hann varð
fyrir alvarlegu áfalli uppkominn
maður er hann féll af hestbaki við
vondar aðstæður. Fannst þeim er
þekktu hann best hann aldrei verða
fyllilega samur maður eftir.
Á mínum ungdómsárum komum
við oft saman fjórir frændur og tók-
um lagið. Er Gunnar sá þriðji er
kveður úr þeim hóp. Lifði oft lítið eft-
ir af nóttinni er kveðjulagið var tek-
ið. Stundum þurfti að skapa sér rödd
í lögum er við höfðum heyrt en ekki
höfðu verið sungin í þeim kórfélags-
skap er við vorum í. Kom sér þá vel
að þeir voru allir einkar lagsælir,
hinsvegar gat þetta orðið mér nokk-
uð snúið seinna ef slík lög voru æfð
eftir nótum. Í mínum huga eru þess-
ar söngstundir okkar frænda með
því skemmtilegra er ég hef tekið þátt
í.
Hin síðustu ár hefur Gunnar dval-
ið á Hjallatúni í Vík við hnignandi
heilsu ásamt konu sinni en hún hefur
lengi barist við mjög erfiðan sjúk-
dóm.
Að lokum þakka ég Gunnari sam-
fylgdina og óska honum góðrar ferð-
ar.
Sigrúnu og fjölskyldu hennar
sendi ég innilegar samúðarkveðjur.
Sigþór Sigurðsson,
Litla-Hvammi.
GUNNAR
ÞORSTEINSSON
Elsku afi er nú búinn að
kveðja þennan heim. Hann
var mjög góður og skemmti-
legur afi. Oft þegar við fórum
í heimsókn þá söng hann fyr-
ir okkur. Hann var mjög góð-
ur söngvari. Einnig sagði
hann okkur fyndnar og
skemmtilegar sögur. Afi
Gunnar hafði mikinn áhuga á
hestum. Við fórum stundum
með honum að kíkja á hest-
ana sína og var hesturinn
Ágúst í miklu uppáhaldi. Við
vonum að honum elsku afa
líði betur núna
Sigrún Bryndís og
Sóldís Eva.
HINSTA KVEÐJA
SÓLSTEINAR
Gæði
Góð þjónusta
Gott verð
Mikið úrval
i
j
i i l
Kársnesbraut 98, 200 Kópavogi – s: 564 4566
www.solsteinar.is – sol@solsteinar.is
15-50% afsláttur