Morgunblaðið - 13.05.2006, Qupperneq 8

8 LAUGARDAGUR 13. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Við erum í vondum málum, mr. Pútín, frægasta stórskytta Ameríku er komin.
Nú standa yfir rann-sóknir á stöðuhumarstofnsins.
Þegar Morgunblaðið
ræddi við Hrafnkel Ei-
ríksson, leiðangursstjóra
á rannsóknarskipinu
Dröfn, voru þeir á Meðal-
landsbug, norðarlega í
Skeiðarárdýpinu. „Við er-
um um það bil hálfnaðir
með leiðangurinn, búnir
með vestursvæðið og við
Eyjar og höldum núna
austur á bóginn,“ sagði
Hrafnkell. „Við tökum
Breiðarmerkurdýpið
næst, síðan Hornafjarðardýpi og
loks Lónsdýpið. Við gerum ráð
fyrir því að ljúka leiðangrinum í
lok næstu viku. Við urðum þeirrar
óvæntu ánægju aðnjótandi að fá
óvenjugóðan afla norður af Eld-
eynni. Þar hefur verið svolítið af
stórum humri, en nýliðun síðustu
árin mjög lítil eða nánast engin.
Nú hafa orðið algjör umskipti á
svæðinu og við fengum mikið af
yngri humri. Þetta ástand er líkt
og við Vestmannaeyjarnar í fyrra.
Þá varð vart mikillar nýliðunar
eftir mörg mögur ár. Nú brá svo
reyndar við að á Selvogsbankan-
um og við Eyjar var nánast alveg
dautt, en reyndar voru skilyrði
erfið. Sjórinn mjög tær og þá
veiðist alltaf lítið. Skilyrðin hér í
Skaftárdýpinu eru hins vegar
mjög góð og við höfum verið að fá
góðan afla. Nýliðun virðist góð og
töluvert af 9 til 10 ára gömlum
humri ásamt yngri. Veiðarnar fyr-
ir austan hafa gengið vel í vor og
ef heldur fram sem horfir gæti
niðurstaða leiðangursins orðið
viðunandi,“ sagði Hrafkell.
Humarveiðin gekk mjög vel á
síðasta ári, en heildarafli varð alls
um 1.900 tonn. Það var töluvert
umfram kvóta, en skýrist af því að
útgerðin nýtti sér vannýttar heim-
ildir, sem námu um 200 tonnum
frá árinu áður, auk þess sem til-
færslur og leyfileg löndun undir-
málshumars leiddi til mikils afla. Í
fyrra fóru útgerðarmenn fram á
að kvótinn þá yrði aukinn um 200
tonn á vertíðinni. Við því var ekki
orðið, en kvótinn fyrir þetta fisk-
veiðiár var aukinn um það magn
og því er leyfilegur afli nú um
1.700 tonn. Hrafnkell segist ekki
búast við því að aflinn fari umfram
það, vegna þess að í fyrra voru all-
ar veiðiheimildir fullnýttar og
engar eftirstöðvar fluttar yfir á
þetta ár.
Veiðist frá fimm ára aldri
Humarinn byrjar að veiðast frá
fimm ára aldri, en telst þá undir-
mál eða til þriðja stærðarflokks.
Sex ára telst humarinn að öllu
jöfnu til annars stærðarflokks og
níu til tíu ára er hann kominn í
fyrsta flokkinn. Veiðistofninn er
yfirleitt sex til tólf ára humar, en
uppistaðan sex til níu ára. Eftir
tólf til þrettán ára aldur fer að
draga mjög úr fjölda í einstökum
árgöngum í aflanum að öllu jöfnu.
Hrafnkell segir að mikið af
smærri humri í aflanum bendi til
góðrar nýliðunar og vaxtar í yngri
árgöngum. Það sé því af hinu
góða. Með ráðgjöfinni um leyfileg-
an hámarksafla, sé meðal annars
beitt þeim aðferðum að hún leiði
fremur til hámarksnýtingar í
verðmætum fremur en magni.
Þannig sé veiðinni beint í stærri
humarinn, eftir því sem það sé
unnt. Auðvitað sæki menn gjarn-
an þangað sem veiðin er mest, en
sumir vilji heldur taka eitthvað
minna af verðmætari humri.
„Þar sem leiðangrinum er ekki
lokið get ég ekkert sagt til um ný-
liðun. Það verður að bíða þar til
skýrslan okkar um ástand og
horfur kemur út í vor. En annars
er óhætt að segja að ástand stofn-
ins sé nokkuð gott. Þetta er þó
alltaf breytilegt milli svæða. Í
fyrra var mjög góð veiði við Eyjar,
en slakara fyrir austan vegna mik-
ils sjávarkulda. Nú er veiðin góð
fyrir austan en léleg á miðsvæðinu
og vestursvæðið nokkuð gott,“
sagði Hrafnkell Eiríksson.
Heill og lifandi humar
Miklar breytingar hafa orðið á
humarvinnslunni á síðustu ára-
tugum. Fyrst var komið með allan
humar óslitinn að landi, en það var
fyrst og fremst halinn sem er
nýttur. Halinn var þá slitinn frá í
landi og garnhreinsaður. Síðan
færðist vinnan við að slíta hum-
arinn út á sjó, en hefur nú færzt í
land á ný. Skýringin á því er sú að
til að auka verðmæti humarsins,
er hann frystur heill og fluttur
þannig út. Þannig fæst mun
hærra verð fyrir hann og fer heili
humarinn á markaði í sunnan-
verðri Evrópu. Sá humar, sem
ekki er hægt að frysta heilan, er
slitinn og fer halinn ýmist til
Bandaríkjanna eða Evrópu.
Hornfirðingar hafa verið fram-
arlega við að þróa aðferðir við
heilfrystingu á humri. Fyrsta til-
raunin við að frysta heilan humar
var gerð árið 1977 en það gekk að-
eins í eitt sumar. Sérstakt átak
hófst hjá KASK um 1985 sem fólst
í því að auka verðmæti humaraf-
urða. Þessi þróun hefur staðið yfir
að miklu leyti síðan og nú eru
Hornfirðingar, að frumkvæði
Frumkvöðlaseturs Austurlands
og með aðstoð ýmissa aðila, að
þróa leiðir til að flytja út lifandi
humar og auka verðmæti hans
enn frekar með því.
Fréttaskýring | Humarveiði hefur verið
mjög góð í vor, einkum á austursvæðinu
Humarstofninn
virðist standa vel
Mikil áherzla er lögð á að auka verðmæti
humaraflans, til dæmis með heilfrystingu
Bátar fyrir austan hafa mokfiskað í vor.
Rannsóknarleiðangri Hafró
lýkur í lok næstu viku

Humarvertíðin í fyrra var
mjög góð en þá komu um 1.900
tonn að landi. Nú hafa bátar fyr-
ir austan verið að mokfiska og
útlitið því einnig gott í ár. Haf-
rannsóknastofnunin er nú að
kanna vöxt og viðgang hum-
arstofnsins áður en ráðleggingar
stofnunarinnar um heildarafla
verða gefnar út í júní. Svo virðist
sem staða stofnsins sé einnig góð
í ár, en upplýsingar um nýliðun
liggja enn ekki fyrir.
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
OPIÐ LAUGARDAGA FRÁ KL . 11 -18 OG SUNNUDAGA FRÁ KL . 13 -18
ORMSSON · SMÁRALIND · SÍMI 530 2900 · WWW.ORMSSON.IS
Velkomin í óvenjulega verslun
ORMSSON SMÁRALIND
ER ENGIN VENJULEG VERSLUN
SAMSUNG LE40R51B
40" Háskerpu LCD Sjónvarp
SAMSUNG DVD-125
DVD Upptökutæki og spilari
Aðeins kr.:
259.900,-
FYRIR BÆÐI TÆKIN!
DVD UPPTÖKUTÆKIÐ FYLGIR FRÍTT
MEÐ SJÓNVARPINU!
HM TILBOÐ!
ERTU
AÐ SKAPA
ÞITT
DRAUMAHEIMILI?
KOMDU
OG SJÁÐU
HVAR VIÐ
GETUM
AÐSTOÐAÐ!
HOLLUSTAN BEINT Í ÆÐ!
SAFAPRSSAN VINSÆLA KOMIN AFTUR
KR. 15.900.-
VANDAÐUR ÖRBYLGJUOFN
FRÁ AEG
KR. 9.900.-
RYKSUGA AF BESTU GERÐ
FRÁ AEG
KR. 8.990.-
OPIÐ ALLA HELGINA
AF HVERJU AÐ BORGA
MEIRA?
VANDAÐAR INNRÉTTINGAR FRÁ HTH