Morgunblaðið - 16.09.2006, Síða 54

54 LAUGARDAGUR 16. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
menning
„VIÐ vorum ungar vin-
konurnar, svona rétt um
þrítugt, þegar við sáum
auglýsingu, sem vakti
forvitni okkar: Kamm-
ermúsíkklúbbur!
Kannski eitthvað fyrir
okkur! Við vorum ekki
músíkmenntaðar, en
höfðum þvílíkt yndi af
að hlusta á tónlist að við
settum alltaf plötu á
fóninn þegar við hitt-
umst. Við áttum Bach,
Beethoven og Mozart en
fáa aðra. Og þarna birt-
ist heillandi auglýsing:
Kammermúsik! Við viss-
um lítið annað um
kammertónlist en það
að furstar og fyrirmenn
höfðu fengið tónskáldin
til að semja og leika
ljúfa stofutónlist sér og hirð sinni til ununar. Nú eru um 50 ár liðin síðan við stöllur lásum
auglýsinguna og það er skemmst frá því að segja að við gerðumst stofnfélagar. Í 50 ár höf-
um við notið þess að vera með. Vissulega er kammertónlistin ljúf, en ekkert léttmeti. Hún er
bæði krefjandi og gefandi. En einmitt það veitti okkur ánægju. Við féllum í stafi yfir leikni
flytjendanna og fögnuðum kynnum af tónskáldum og verkum þeirra, sem við áður höfðum
ekki haft nein kynni af. Tónheimurinn var, og er, töfrandi og við tímum ekki að missa af
einum einustu tónleikum. […] Við þökkum allar ógleymanlegu ánægjustundirnar, sem
klúbburinn hefur veitt okkur í hálfa öld og óskum honum langra lífdaga.“ | www.kamm-
er.is
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
„ÞEGAR boðað var til fyrstu tónleika nýstofn-
aðs Kammermúsíkklúbbs í upphafi árs 1957,
gerði slíkt ofsaveður að allar samkomur féllu
niður í Reykjavík. Hinn 7. febrúar höfðu veð-
urguðirnir tekið starfsemina í sátt og höfðust
ekki frekar að. Að kvöldi þess dags hlustuðu á
annað hundrað tónleikagestir í Melaskólanum á
Tríó Tónlistarskólans, þá Árna Kristjánsson
[píanóleikara], Björn Ólafsson [fiðluleikara] og
Einar Vigfússon [sellóleikara], leika tríó í B-
dúr, opus 97, eftir Beethoven, Erkihertogatríó-
ið. Síðan bættust Jón Sen og Erwin Köppen í
hópinn og var þá fluttur kvintett í A-dúr, opus
114, eftir Schubert, Silungskvintettinn. Þetta
kvöld óraði fáa fyrir því að starfseminni yrði
haldið áfram óslitið næstu hálfa öldina en þá
sem oftar var fall fararheill.“
Þannig mælist Guðmundi W. Vilhjálmssyni
stjórnarmanni í Kammermúsíkklúbbnum á nýj-
um vef klúbbsins.
Það er í vetur sem hálfa öldin verður fyllt í
Kammermúsíkklúbbnum, og vonandi að veð-
urguðirnir sýni blíðu sína á afmælistónleikum í
febrúar, því þá verður frumfluttur nýr píanó-
kvintett sem klúbburinn bað Þorkel Sig-
urbjörnsson að semja í tilefni af afmælinu. Þor-
kell er eitt okkar mætustu tónskálda, og
afmælistónleikarnir verða vafalítið stór-
viðburður í tónlistarlífinu. Með nýja verkinu á
tónleikunum verður Beethovenkvartett í cís-
moll opus 131, en það eru góðkunningjar úr
klúbbnum sem spila; þau Sigrún Eðvaldsdóttir,
fiðla; Zbigniew Dubik, fiðla; Þórunn Ósk Mar-
inósdóttir, víóla; Bryndís Halla Gylfadóttir,
selló og Anna Guðný Guðmundsdóttir, píanó.
Eitt það ánægjulegasta sem starfsemi
Kammermúsíkklúbbsins hefur leitt af sér er að
þar hefur skapast vettvangur til að leiða saman
yngri tónlistarmenn og þá reyndari. Á öðrum
tónleikum haustsins, 29. október, leikur nýbak-
aði „Evrópumeistarinn“ okkar, Elfa Rún Krist-
insdóttir með Sif Tulinius, Þórunni Ósk Mar-
inósdóttur, Sigurgeir Agnarssyni og Eddu
Erlendsdóttur, vel blönduðum hóp að reynslu.
Þá verða einungis verk eftir Schumann á efnis-
skránni, Fantasiestücke op. 88, Píanókvartett í
Es-dúr, op. 47 og Strengjakvartett nr. 3 í A-dúr,
op. 41; en það er gott að fá af og til að heyra
heila tónleika með verkum eins tónskálds – það
gefur betri sýn á tónskáldið, aðra mynd en þeg-
ar verkum fleiri tónskálda er blandað saman.
Góðir gestir að utan sækja klúbbinn heim í
nóvember, Cuvilliés-kvartettinn frá München,
sem leikur með Sigurði I. Snorrasyni klarin-
ettuleikara. Verkin eru eftir Mozart og Beetho-
ven. Sigurður Ingvi leikur með í Klarinettukv-
intett Mozarts.
Camerarctica eru líka gamalkunnir gestir í
Kammermúsíkklúbbnum og hafa lag á því að
koma oft með eitthvað óvænt og spennandi, sem
ekki heyrist oft ella. Í janúar spilar hópurinn
verk eftir Tékkann Zelenka og barrokkmeist-
arann Telemann, sem hvorugur geta talist
fastagestir í Kammermúsíkklúbbnum, en lýkur
tónleikunum með Strengjakvartett nr. 4 í D-
dúr, op. 83 eftir eitt af afmælisbörnum ársins,
Dimitri Sjostakovitsj.
Sjostakovitsj verður líka á dagskrá á loka-
tónleikum klúbbsins í mars, sem búast má við
að verði spennandi og fjölsóttir. Þá koma hingað
Erling Bløndal Bengtsson og tengdadóttir hans
píanóleikarinn Nina Kavtaradze, og spila með
Einari Jóhannessyni. Efnisskráin er hlaðin
meistaraverkum, sellósónötu eftir Beethoven,
op. 69 í A; Brahms tríói í a-moll og Sjostako-
vitsj-sónötu op. 40. Nina er fantagóður píanó-
leikari, og þau tengdafeðgin algjört úrvalsdúó.
Einar Jóhannesson verður engin liðleskja í leik
með þeim.
Kræsingar afmælisársins hefjast hins vegar
nú á sunnudagskvöldið, með tónleikum Trio
Nordica, sem skipað er þeim Monu Sandström
píanóleikara, Auði Hafsteinsdóttur fiðluleikara,
og Bryndísi Höllu Gylfadóttur sellóleikara.
Sjostakovitsj verður þar á dagskrá, Tríó í e-moll
op. 67, og Tríó í B-dúr, op. 99, eftir Schubert.
Tónleikar Kammermúsíkklúbbsins eru alltaf
í Bústaðakirkju á sunnudagskvöldum, og hefj-
ast kl. 20.
Tónlist | Sjostakovitsj er áberandi í dagskrá fimmtugs Kammermúsíkklúbbsins
Nýtt verk eftir
Þorkel Sigur-
björnsson á af-
mælistónleikum Stjórnin Þeir eru potturinn og pannan í starfsemi Kammermúsíkklúbbsins, frá vinstri: Run-ólfur Þórðarson, Guðmundur W. Vilhjálmsson, Sigurður Steinþórsson, Halldór Hauksson,Valdemar Pálsson, Helgi Hafliðason og Einar B. Pálsson.
Ljúf en ekkert léttmeti
Á vef Kammermúsíkklúbbsins er fróðleikur af ýmsu tagi um
músík og sögu klúbbsins. Þar er líka lítið hlýlegt bréf til klúbbs-
ins frá konum sem hafa verið áskrifendur frá stofnun, fyrir
fimmtíu árum, og við kíkjum í það með góðfúslegu leyfi bréfrit-
ara, kennaranna Pálínu Jónsdóttur og Rannveigar Löve.
Erkihertogaæfing Guðmundur W. Vilhjálmsson tók þessa mynd á æf-
ingu fyrir fyrstu tónleika Kammermúsíkklúbbsins í febrúar 1957. Á
henni er Tríó Tónlistarskólans í Reykjavík: Björn Ólafsson fiðluleik-
ari, Árni Kristjánsson píanóleikari og Einar Vigfússon sellóleikari.
„MÁLARAR geta dáið en ekki mál-
verkið sem slíkt; allar staðhæfingar
um slíkt eru þvættingur,“ segir Tilo
Baumgartel annar þýsku myndlist-
armannanna sem opna sýningu í
Safni, Laugavegi 37, klukkan 16 í
dag.
Baumgartel og félagi hans, Martin
Kobe, tilheyra hópi svokallaðra Leip-
zig-málara, sem vakið hafa umtals-
verða athygli í evrópsku myndlist-
arlífi á síðustu árum. Listamennirnir í
hópnum koma allir frá Leipzig, þeirri
fornfrægu menningarborg.
Eru ekki náskyldir
Á sýningunni í Safni má glögglega
sjá einkenni þeirra hugmynda og
vinnuaðferða sem vakið hafa athygli á
listamönnunum; þetta eru fígúratíf
verk sem sækja til hefðarinnar í
þýsku málverki síðustu áratuga, en
um leið eru í verkunum galsi og ír-
ónía.
Félagarnir sýna bæði stór verk og
lítil, málverk, grafík, teikningar og
myndbönd. Christian Ehrentraut,
galleristi Baumgartel og Kobe í Berl-
ín, segir sýninguna leiða í ljós að verk
Leipzig-hópsins eru ekki í einni
stefnu. „Þetta eru ólíkir listamenn;
milli þeirra liggja ákveðnir þræðir en
þeir eru ekki náskyldir.“
„Fjölmiðlum finnst bara þægilegt
að spyrða okkur saman,“ bætir Kobe
við. „Aðalmálið er að við vorum kapp-
samir listamenn og við vildum vinna
saman í að koma okkur á framfæri.
Og svo erum við einfaldlega frá Leip-
zig; þar sameinumst við.“
Félagar hópsins sýna víða þessi
misserin, í söfnum og galleríum aust-
an hafs og vestan en Kobe segir þá
reyna að halda áfram að vinna á sinn
hátt og stökkva ekki á öll tilboð sem
berast. „Við verðum bara að vera
svalir og mála okkar myndir,“ segir
hann og brosir.
Verðum bara
að vera svalir
Þýskir listamenn sýna málverk í Safni
Morgunblaðið/Einar Falur
Leipzig-búar „Málverkið hefur haldist sterkt í Þýskalandi, hefðin er sterkari þar en í sumum nágrannalandanna,“
segja galleristinn Ehrentraut og myndlistarmennirnir Baumgartel og Kobe.