Morgunblaðið - 21.12.2006, Blaðsíða 18

18 FIMMTUDAGUR 21. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
BANDARÍKJAMENN verða að
búa sig undir að færa nýjar fórnir í
Írak á næsta ári, sagði George W.
Bush forseti á blaðamannafundi í
Washington í gær. Hann sagði að að-
gerðir Bandaríkjamanna í Írak
gengju ekki sem skyldi. „Ég ætla
ekki að spá um það hvað gerast muni
á árinu 2007 í Írak en segi aðeins að
taka verður erfiðar ákvarðanir og
færa nýjar fórnir,“ sagði forsetinn.
Í viðtali við dagblaðið The Wash-
ington Post, sem birtist í gær, var
forsetinn ekki jafn sigurviss og hann
hefur áður verið. Fyrir þingkosning-
arnar í nóvember sl. fullyrti hann að
sigur myndi nást. Hann lýsti því yfir
í viðtalinu að Bandaríkjamenn væru
hvorki að sigra né tapa í Írak. „Um-
mæli mín [í viðtalinu] í gær endur-
spegluðu að árangurinn kemur alls
ekki eins fljótt fram og ég vildi,“
sagði Bush á fundinum. „Ég vil að
óvinirnir skilji að þetta er erfitt en að
þeir geti ekki rekið okkur á flótta í
Miðausturlöndum, þeir geti ekki
hrætt Bandaríkjamenn.“
Hann bætti við að enn hefði ekki
verið tekin ákvörðun um hvort fjölg-
að yrði í bandaríska herliðinu í Írak.
„Eitt af því sem kemur til greina er
að fjölga í herliðinu. En sé það gert
verður að vera á hreinu hvaða af-
markaða markmiði sé hægt að ná
með fleiri hermönnum,“ sagði Bush.
Hugmyndin um fjölgun er afar
umdeild meðal hernaðarsérfræðinga
og fer afstaða þeirra ekki endilega
eftir því hvort þeir studdu Íraks-
stríðið á sínum tíma 2003. John
McCain, sem margir telja að verði
forsetaefni repúblikana 2008, hefur
mælt með því að fjölgað verði um
30.000 manns í herliðinu í Írak.
Bush sagði, að Bandaríkin myndu
fara fram á það við Íraka og banda-
lagsþjóðirnar í Írak að leggja meira
af mörkum á næsta ári. Forsetinn
hafnaði sem fyrr tillögum um að leit-
að yrði til Sýrlendinga og Írana um
aðstoð við að koma á lögum og reglu í
Írak. Sagði Bush að bandarísk
stjórnvöld ynnu að því innan örygg-
isráðs Sameinuðu þjóðanna, að refsa
Írönum fyrir tilraunir þeirra til að
smíða kjarnorkuvopn.
Segja mikla
stefnubreytingu á döfinni
Nýr varnarmálaráðherra Banda-
ríkjanna, Robert Gates, sagði í gær
að stjórn Bush teldi mikilvægt að
fjölga í bandaríska heraflanum en
hve mikil sú fjölgun gæti orðið færi
meðal annars eftir fjárframlögum
sem þingið samþykkti. Gates hitti
æðstu yfirmenn herliðsins í Bagdad í
gær og fjölluðu þeir m.a. um hugs-
anlega fjölgun í liðinu. Blaðið The
New York Times sagði í gær að Bush
myndi taka ákvörðun í málinu í byrj-
un janúar en bætti við að um viða-
meiri stefnubreytingu væri að ræða,
fjölgun væri aðeins þáttur í henni.
Hingað til hefði stjórn Bush og yf-
irmenn varnarmála talið að íraskir
stjórnmálamenn yrðu fyrst að ná
samkomulagi, þá myndu þeir geta
tekið á öryggismálunum í landinu.
En nú væri ætlunin að efla banda-
ríska herliðið og láta það taka sér
stöðu þar sem helst væri hætta á
átökum milli sjíta og súnníta, ekki
væri hægt að bíða eftir að íraski her-
inn yrði nægilega öflugur til þess.
Ráðamenn í Washington segðu sem
svo að íraskir stjórnmálaleiðtogar
mundu ekki geta samið sín í milli um
viðkvæmustu deilumálin fyrr en búið
yrði að tryggja lágmarksöryggi og
frið í landinu.
Reynist þetta rétt hjá blaðinu er
um meiriháttar umskipti að ræða og
ljóst að sumir þeir sem hafa helst
mótað stefnuna af hálfu hersins eru
varla sammála niðurstöðunni. John
Abizaid, yfirmaður herafla Banda-
ríkjanna í Miðausturlöndum, skýrði
frá því að hann myndi fara á eftir-
laun á fyrrihluta næsta árs. Hann
vísaði því hins vegar á bug að hann
væri undir þrýstingi um að hætta
vegna ágreinings.
Segir Bandaríkin verða
að færa frekari fórnir
 

    
  
    
  

  
 
  
   
    

 





    
       0%#
 %
 % %    *, %*##
 

) ).
#'
 

 )  























!       
$


#'





 
  

      !
"    #
1#'%
2
,%
34%
1#',*#,

 










!
      "
 #$%&'())&











    




!
""
#
$
%

 

  
 &     '(     
Í HNOTSKURN
»Bandaríkjamenn hafa núum 140.000 manna lið í
Írak. Vegna aðgerða í Írak og
Afganistan er erfitt að leggja
meira á þann liðsafla sem fyrir
hendi er.
»Nær 3.000 Bandaríkja-menn hafa fallið í Írak síð-
an í innrásinni í mars 2003. Til
samanburðar má geta að um
58.000 Bandaríkjamenn féllu á
um tíu árum í Víetnamstríð-
inu.
Vín. AFP. | Áfrýj-
unarréttur í
Austurríki úr-
skurðaði í gær að
láta ætti breska
rithöfundinn
David Irving
lausan úr fang-
elsi. Dómstóllinn
breytti því sem
eftir er af
þriggja ára fangelsisdómi Irvings í
skilorðsbundinn dóm.
Irving, sem er 68 ára, hefur verið
í fangelsi í þrettán mánuði, en hann
var handtekinn í nóvember 2005 og
ákærður fyrir að afneita helförinni,
útrýmingarherferð nasista gegn
gyðingum í síðari heimsstyrjöld-
inni. Hann var dæmdur í þriggja
ára fangelsi í febrúar síðastliðnum
eftir að hafa verið fundinn sekur
um að afneita helförinni í fyrir-
lestrum árið 1989.
Dómstóllinn kvaðst hafa tekið til-
lit þess að „óvenju langur tími“
væri liðinn síðan glæpurinn var
framinn og þess að Irving hefði lýst
því yfir að hann neitaði því ekki
lengur að helförin hefði átt sér
stað.
Irving látinn
laus úr fangelsi
David Irving
New York. AP. | Alls dóu þrjátíu og
tveir blaðamenn við störf sín í Írak
á þessu ári, en aldrei áður hafa jafn
margir fallið á einu og sama árinu í
einu og sama ríkinu. Þetta kemur
fram í skýrslu Samtaka til verndar
blaðamönnum sem kynnt var í gær.
Írak var hættulegasta land ver-
aldar fyrir blaðamenn árið 2006,
fjórða árið í röð. Hafa nú alls 93
blaðamenn týnt lífi í Írak frá því að
Bandaríkin réðust inn í landið 2003,
auk 37 aðstoðarmanna blaðamanna
til viðbótar, en þar ræðir um bíl-
stjóra og sendiboða o.s.frv. Seinast
féll Aswan Ahmed Lutfallah, töku-
maður fyrir Associated Press, en
uppreisnarmenn skutu hann til
baka í borginni Mosul 12. desember
sl. eftir að þeir höfðu séð hann vera
að mynda skotbardaga þeirra og
írösku lögreglunnar. Alls voru 84
blaðamenn myrtir í heiminum á
árinu 2006, í sextán löndum.
Aldrei fleiri
blaðamenn fallið
KOMODO-drekinn Flora hefur
aldrei verið við karlkynseðlu kennd
en engu að síður bíða sjö litlir Ko-
modo-drekar þess nú að klekjast úr
eggjum sem hún verpti í maí. Vís-
indamenn í Bretlandi – en Flora býr
í dýragarðinum í Chester – eru dol-
fallnir en þetta mun aðeins vera í
annað skipti, svo vitað sé til, að Ko-
modo-dreki æxlist án þess að hafa
samræði við eðlu af gagnstæðu
kyni. Fyrra tilfellið, drekinn
Sungai, var fært til bókar fyrr á
þessu ári, en frá Sungai og Floru er
sagt í nýjasta hefti Nature.
Komodo-drekar eru stærstu eðl-
ur heims en þeir eiga heimkynni sín
í Indónesíu. Vitað er um u.þ.b. 70
dýrategundir sem geta æxlast án
getnaðar en ekki var vitað til þess
að Komodo-drekinn væri fær um
það og vita menn hreinlega ekki
hvort þessi eiginleiki hafi alltaf ver-
ið til staðar eða hvort um sé að
ræða skref á þróunarbraut þeirra.
Aðrar eðlur sem æxlast án getnað-
ar eru ekki færar um að gera það
öðruvísi; Komodo-drekinn virðist
hins vegar geta hvort tveggja því
fjórir ungar skriðu úr eggjum
Sungai í apríl, og einn ungi til við-
bótar seinna á árinu, þá eftir sam-
ræði hennar við karlkyns eðlu.
Skref á þróunarbrautinni?
Reuters
Mogadishu. AP, AFP. | Hörð átök bloss-
uðu upp í gær milli hersveita bráða-
birgðastjórnar Sómalíu og sveita ísl-
amista. Óttast var að átökin yrðu til
þess að friðarumleitanir Evrópusam-
bandsins færu út um þúfur og alls-
herjarstríð hæfist í landinu.
Átökin geisuðu um fimmtán kíló-
metra frá Baidoa, eina bænum sem
er á valdi bráðabirgðastjórnarinnar.
Þegar átökin hófust var sendimaður
Evrópusambandsins, Louis Michel, í
bænum til að reyna að knýja fram
friðarviðræður.
Nokkur hundruð eþíópískra her-
manna voru send á vígstöðvarnar til
að aðstoða hermenn bráðabirgða-
stjórnarinnar, að sögn heimildar-
manns í stjórninni.
Daginn áður rann út frestur sem
íslamistarnir höfðu gefið Eþíópíu-
stjórn til að kalla herlið sitt í Sómalíu
heim.
Bráðabirgðastjórnin hefur aðeins
lítið svæði í grennd við Baidoa á valdi
sínu. Hreyfing íslamistanna hefur
náð höfuðborginni, Mogadishu, og
stórum svæðum í sunnanverðu land-
inu á sitt vald.
Talsmaðurinn hreyfingarinnar
sagði að barist væri á þremur svæð-
um og hún hefði náð þorpi í grennd
við Baidoa á sitt vald.
Óttast er að allsherjarstríð blossi
upp með hörmulegum afleiðingum
fyrir íbúana. Mikill matvælaskortur
hefur verið í Sómalíu vegna þurrka
og neyðin jókst enn í september þeg-
ar tugir þúsunda heimila eyðilögðust
í flóðum. Talið er að allt að 400.000
manns flýi til grannríkisins Kenýa
blossi upp allsherjarstríð.
Óttast er einnig að grannríkin Eþí-
ópía og Erítrea, sem styður hreyf-
ingu íslamistanna, dragist inn í átök-
in.
Bandarísk og eþíópísk stjórnvöld
hafa sagt að liðsmenn hryðjuverka-
netsins al-Qaeda hafi aðstoðað ísl-
ömsku hreyfinguna en hún neitar því.
Hörð átök blossa
upp í Sómalíu
AP
Friðarumleitun Louis Michel,
sendimaður ESB (t.h.), og forsætis-
ráðherra Sómalíu í Baidoa í gær.
Allsherjarstríð
yfirvofandi