Morgunblaðið - 10.04.2007, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 96. TBL. 95. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 10. APRÍL 2007 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
SÖNN UPPLIFUN
ALDREI FÓR ÉG SUÐUR Á ÍSAFIRÐI ER SVO
MIKLU MEIRA EN TÓNLISTARVEISLA >> 48
FJÓRÐA SINFÓNÍA
ATLA HEIMIS Í PRAG
NÝR HEIMUR
GÓÐAR VIÐTÖKUR >> 6
FRÉTTASKÝRING
Eftir Einar Fal Ingólfsson
efi@mbl.is
LAXVEIÐI finnst mörgum vera afar
skemmtileg dægradvöl – en hún er
afskaplega dýr. Og verður sífellt dýr-
ari. Dýrust er hún
yfir hásumarið,
þegar laxinn
gengur af kappi í
árnar. En þrátt
fyrir svimandi
verð, sem hefur í
síauknum mæli
hrakið hinn
venjulega launamann frá besta veiði-
tímanum, er eftirspurnin eftir leyfum
á besta tíma sífellt að aukast.
„Við erum ekki í neinum vandræð-
um með þessi leyfi, þau rjúka út,“
segir veiðileyfasali nokkur um júlí-
dagana þar sem dagsstöngin í bestu
ánum kostar yfir 150.000 krónur. Þá á
eftir að bæta við hátt í 20.000 kr. á
mann fyrir hús og fæði, og þjónusta
leiðsögumanns á bíl kostar á bilinu 30
til 40.000. Veiðidagurinn í bestu ám
landsins, á besta tímanum, kostar því
varla undir 220.000 kr. á dag, ef tveir
deila stöng. Þriggja daga veiðiferð á
besta tíma verðleggst þannig á
660.000, hið minnsta.
Skrá veiðina sem kostnað
Besti tíminn í ánum var löngum
tekinn frá fyrir erlenda veiðimenn.
Þetta hefur breyst. Einn viðmælandi
segir bandaríska veiðimenn hafa
hrakist af markaðinum í byrjun ára-
tugarins, nú fari Evrópumönnum
fækkandi. „Þeir geta ekki sett veiði-
leyfin inn í kostnað fyrirtækja og
þurfa að greiða þetta úr eigin vasa.
Hér skrá fyrirtæki og einstaklingar
veiðina sem kostnað. Þetta skekkir
samkeppnisstöðu útlendinganna.
Þeir eru margir mjög efnaðir – en
þeir láta ekki bjóða sér hvað sem er.“
Á mörgum veiðisvæðum hafa leyfin
hækkað verulega á síðustu fimm ár-
um, allt að 100%, en viðmælendur eru
sammála um að nú sé þakinu líklega
náð.
Einn segir að bestu laxveiðiár Ís-
lands séu nú fullnýttar yfir hásum-
arið, hægt væri að selja 30% fleiri
leyfi en standa til boða. Aðallega eru
það fyrirtæki, af ýmsum stærðum,
sem kaupa leyfin. Fyrir nokkrum ár-
um voru fjármálastofnanir mest áber-
andi á markaðinum, en nú séu minni
fyrirtæki farin að kaupa mikið af
veiðileyfum. „Og forstjórar bjóða
ekki lengur hver öðrum í veiði, nú
bjóða fyrirtækin viðskiptavinum sín-
um.“
Sumir segja að veiðileyfasalar hafi
ekki mikið upp úr sölu leyfa, þrátt
fyrir talsverðan tilkostnað við aðstöðu
veiðimanna séu það landeigendur
sem hagnist. Og víst er stangveiðin
mikilvægur þáttur í landbúnaði. Hún
veltir rúmlega 11 milljörðum og skap-
ar 1.200 störf. Um 20% tekna land-
búnaðarins spretta af stangveiði en
hlutfallið er mun hærra á Vesturlandi
og í Vopnafirði, eða allt að 50%.
Dýrustu
veiðileyfin
rjúka út
„ÉG er verulega sáttur við frammistöðu Bjark-
ar,“ sagði Arnar Eggert Thoroddsen, blaðamað-
ur Morgunblaðsins, þegar hann steig út úr Laug-
ardalshöllinni í gærkvöldi eftir tónleika Bjarkar
Guðmundsdóttur.
Tónleikarnir voru þeir fyrstu í heimstón-
leikaferð Bjarkar til kynningar á nýrri breið-
skífu, Volta, sem kemur út um heim allan hinn 7.
maí. Þetta voru einnig fyrstu tónleikar Bjarkar
hér á landi í sex ár.
„Uppstillingin á sviðinu hjá Björk var verulega
flott og þessi fjölbreytti hópur sem er með henni
spilaði sem einn maður. Þetta á eftir að verða
stórkostleg tónleikaferð hjá henni, jarðarbúar
geta átt von á góðu því Björkin er enn að vaxa,“
sagði Arnar og bætti við að það hefði gætt mik-
illar eftirvæntingar hjá áhorfendum, sem fylltu
Höllina, enda fólk spennt að fá að heyra nýtt efni
frá Björk. Eins og tilheyrir á góðum tónleikum
var Björk klöppuð upp og uppklappslagið tileink-
aði hún Grænlandi og Færeyjum. | 44
Morgunblaðið/Ómar
„Björkin er enn að vaxa“
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
MIKILL viðbúnaður var þegar skip-
stjórinn á Hafborgu KE frá Keflavík
óskaði eftir aðstoð á sjöunda tímanum
í gærkvöldi. Báturinn var þá vélar-
vana rétt utan við Sandgerði og rak í
átt til lands. Björgunaraðgerðir
gengu greiðlega og var báturinn kom-
inn til hafnar í Sandgerði rétt eftir
klukkan átta.
„Sem betur fer gerðist þetta á
þessum tíma,“ segir Hákon Örn
Matthíasson, skipstjóri á Hafborgu.
„Ef við hefðum verið komnir svolítið
nær landi er ekki að spyrja að afleið-
ingunum.“ Hákon segist ekki vita
hvað hafi orðið til að vélin gaf sig en
um leið og það gerðist hringdi hann
um borð í bátinn Magga Jóns sem var
skammt undan. „Ég vissi alltaf af
honum og hann kom á undan björg-
unarbátnum og náði að tosa okkur að-
eins áður en taugin slitnaði. Svo kom
björgunarbáturinn og reddaði þessu.“
Tveir voru um borð í Hafborgu sem
var á leið til hafnar með um fjórtán
tonn af þorski, þegar vélin gaf sig.
Hákon segist vona að þetta séu
óhreinindi í síum og ætlar að fara yfir
vélina í rólegheitum.
Engin áhætta var tekin þegar
neyðarkallið kom og kölluðu varð-
stjórar í vaktstöð siglinga þegar út
björgunarsveitina í Sandgerði og létu
nærstadda báta vita. Auk þess var
varðskip Landhelgisgæslunnar, sem
statt var í grenndinni, látið vita. Vind-
ur stóð á land þannig að þörf var á
skjótri aðstoð og var björgunarskip
Landsbjargar, Vörður í Sandgerði,
þegar sent til hjálpar auk tveggja
báta.
Guðmundur Ingi Ólafsson, formað-
ur björgunarsveitarinnar Sigurvonar
í Sandgerði, segir að þegar taugin var
komin á milli hafi eftirleikurinn verið
auðveldur. „Þetta leit ekki vel út í
fyrstu, það var strekkingsvindur og
hann átti ekki nema um mílu eftir í
land. Þegar við komum að var verið
að setja taug á milli bátsins og Magga
Jóns en hann réð ekki við að draga
hann þannig að taugin var sett í bát-
inn hjá okkur,“ segir Guðmundur.
Um klukkustund tók að draga bát-
inn að landi og var þá þegar tekið til
við að landa úr honum.
„Þetta leit ekki vel út í fyrstu“
Ljósmynd/Hilmar Bragi
Dreginn í land Björgunarsveitin Sigurvon frá Sandgerði sá um að draga
Hafborgu KE til hafnar en hún varð vélarvana rétt utan við höfnina þar.
 Mikill viðbúnaður var þegar Hafborg KE varð vélarvana úti fyrir Sandgerði
 Skipstjórinn segir mikla mildi að báturinn hafi ekki verið kominn nær landi
Í HNOTSKURN
»Skipstjórinn á Hafborguóskaði eftir aðstoð við að
koma bátnum í land en hann
var þá vélarvana um eina sjó-
mílu úti fyrir Sandgerði.
»Vindur stóð að landi og þvíengin áhætta tekin. Björg-
unarsveitir á Suðurnesjum
voru kallaðar út.
»Björgunaraðgerðir genguvel og var báturinn kom-
inn til hafnar um klukkan átta.