Morgunblaðið - 13.05.2007, Qupperneq 46

46 SUNNUDAGUR 13. MAÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
16,7 milljónir króna hafa farið í
gegnum Hjálparstarf kirkjunnar til
þess að byggja upp líf og eignir
þeirra sem lentu í jarðskjálftunum
í Pakistan í október 2005. Ég fór
þangað í byrjun apríl og hitti þann
sem kallaður er „Rafvirkinn“ á
götum úti. Hann heitir Farhat
Hussein og er stoltur af nýrri
stöðu sinni í samfélag-
inu. Hann er 21 árs,
einn níu systkina.
Fjölskyldan missti
húsið sitt í skjálft-
unum og var það ein
ástæðan fyrir því að
Farhat komst inn á
námskeið sem sam-
starfsaðilar Hjálp-
arstarfs kirkjunnar í
Pakistan skipulögðu
fyrir íbúa á svæðinu.
Það var eitt af mörgu
sem gert var til að
byggja upp færni og
þekkingu til að takast á við eyði-
legginguna. Kristnu samtökin
Church World Service hafa starfað
í Pakistan í tæp 30 ár að neyðar-
og þróunarstarfi og hafa varið
söfnunarfé héðan. Kristnir sem
múslímskir starfsmenn hennar
gjörþekkja aðstæður og hjálpin
hefur skilað sér vel. Farhat er
dæmi um það. Hann lauk námi í
rafvirkjun sem honum þótti vel
skipulagt, honum var greitt fyrir
svo hann gæti stutt fjölskyldu sína
á meðan og hann útskrifaðist með
verkfærakassa til að geta hafið
störf. Hann dreif í því strax eftir
útskrift að opna raftækjaverslun
með hjálp bróður síns. Nú fer hann
heim til fólks og tekur út hversu
mikið þurfi af tenglum og vírum í
raflagnir húsanna sem verið er að
reisa úr rústunum. „Ég hafði enga
kunnáttu í neinu áður, ég hafði
hætt í skóla og var bara í krikket
allan daginn,“ sagði Farhat. „Núna
kallar fólk mig Rafvirkjann! Fólk
lítur upp til mín!“ Farhat er dug-
legur og er að þjálfa sjö menn til
viðbótar. Hann er eftirsóttur því á
námskeiðinu voru kenndir opinber-
ir öryggisstaðlar sem innleiddir
voru eftir skjálftana. Þeir eldri í
greininni þurfa að hafa fyrir því að
ná sér í þá þekkingu.
Mushtaq Miralam dregur 15.000
rúpíur úr vasanum og segir stoltur:
„Sjáðu, ég hef peninga í vasanum.“
Áður en Mushtaq lauk námi hjá
samstarfsaðilum Hjálparstarfsins
var hann oftast bara heima. „Ég
hafði enga menntun og ég hafði
bara ekki döngun í mér til að bera
mig eftir henni. Ef mig vantaði
eitthvað fékk ég peninga hjá
mömmu.“ Eftir pípu-
lagninganámið, sem er
kostað m.a. fyrir
framlög frá Íslandi,
hefur hann gert við
kamra, reist sturtu-
og þvottaaðstöðu og
lagt vatn inn í hús.
Hann tekur 2.500
rúpíur fyrir kamarinn.
„Vanalegt verð er
4.000 rúpíur en ég gef
góðan afslátt. Ég er
að vinna við uppbygg-
inguna og ég vil
leggja eitthvað af
mörkum í mitt samfélag.“ Með
nýrri þekkingu pípulagninga-
mannsins gengur fjölskyldunni
miklu betur að sjá fyrir sér en fyr-
ir jarðskjálftann.
Margt gott í kjölfarið –
þrátt fyrir allt
Kennsla í byggingargreinum er
hluti af uppbyggingarstarfi Hjálp-
arstarfs kirkjunnar í Pakistan
ásamt því að veita neyðaraðstoð í
búðum strax eftir skjálftana, end-
urreisa vatnsból, tanka og dreifi-
kerfi, útvega byggingarefni, útvega
konum skepnur og kenna þeim að
halda þær, verkfæri og annað sem
auðveldar fólki að afla sér tekna.
Hnitmiðuð námskeið fyrir karla og
konur hafa bætt líf fólks til fram-
búðar, eins og þeir Farhat og Mus-
htaq eru dæmi um. Konur vernda
sig og fjölskyldur sínar með ný-
fenginni þekkingu á smithættu og
hve nauðsynlegt sé að þvo sér vel
um hendur, sjóða vatn og verja
mat með flugnaneti. Þær hafa lært
að vera yfirsetukonur og eiga
áreiðanlega eftir að bjarga lífi
sængurkvenna og nýfæddum börn-
um. Viðhorf hafa breyst. Karlar
sem komu í tjaldbúðir, sóttu nám-
skeið og sáu konur sínar læra og
hafa gagn af samvistum við aðrar
óskyldar konur urðu opnari fyrir
því að þær tækju meiri þátt í sam-
félaginu en karlar sem urðu eftir í
þorpunum að gæta eigna eftir
hamfarirnar. Börn voru bólusett og
upplýsingar um heilsufar þeirra
voru færðar í spjaldskrá sem var
ekki til áður. Kortin fylgja þeim
heim í hérað og nýtast við framtíð-
arheilsugæslu. Börnin fengu útrás
fyrir tilfinningar í skipulagðri
starfsemi fyrir þau á vegum sam-
starfsaðila Hjálparstarfsins.
Hjálparstarfið flytur með
Fólkið sem ég hitti var þakklátt
fyrir aðstoðina sem það hafði feng-
ið í tjaldbúðunum veturinn eftir
jarðskjálftana. Það fann traust í
því að hjálparstarfið flutti með
þeim heim í hérað þegar voraði, að
það skyldi ekki sent eitt út í óviss-
una þegar búðunum var lokað.
Fólki fannst það betur í stakk búið
til að kljást við lífið með nýrri
þekkingu og ýmislegri efnislegri
aðstoð sem framlag frá Íslandi var
notað í. Það sagðist þó ekki horfa
langt til framtíðar. Margir gátu
ekki flutt heim, hreinlega vegna
breytts landslags eftir skjálftana.
Aðrir höfðu haft samning við land-
eiganda sem var dáinn. Fjöl-
skyldur sem höfðu búið saman
vildu nú búa sér, hvar áttu þær að
fá land? Sum svæði voru lýst bann-
svæði, heil þorp þurftu að rísa ann-
ars staðar. Áhrifa jarðskjálftans
mun gæta áfram og móta fólk og
samfélag. En fyrir fjármuni al-
mennings á Íslandi hefur verið
unnið gott verk í Pakistan, í fullu
og góðu samstarfi við trúar-
leiðtoga, íbúa, stjórnvöld og önnur
hjálparsamtök. Gert er ráð fyrir að
uppbyggingarstarfi samstarfsaðila
Hjálparstarfs kirkjunnar í Pak-
istan ljúki 2009.
„Þeir kalla mig Rafvirkjann“
Anna M.Þ. Ólafsdóttir segir frá
uppbyggingarstarfi í Pakistan » Fyrir fjármuni al-mennings á Íslandi
hefur verið unnið gott
verk í Pakistan …
Anna M. Þ. Ólafsdóttir
Höfundur er fræðslu- og upplýsinga-
fulltrúi Hjálparstarfs kirkjunnar.
Síðan í haust hefur brúarnámið
svokallaða valdið brestum í inn-
viðum Sjúkraliða-
félagsins. Sjúkraliðar
hafa á síðum dagblaða
látið skoðanir sínar í
ljós hvort heldur með
eða á móti brúarnám-
inu.
Sjúkraliðar hafa
velt því upp hvers
vegna umræða um
brúarnámið fari ekki
fram innan veggja fé-
lagsins, en misjafnar
skoðanir eru á því.
Sjúkraliðafélagið gef-
ur út málgagn fyrir
sjúkraliða og hefur
heimasíðu. Þar ætti að
vera góður vettvangur
fyrir sjúkraliða að
ræða málefni er varða
stéttina.
Undrskriftir
Engum dettur í hug
að söfnun undirskrifta
gegn sjúkraliðabrúnni
hafi gerst frá einum
degi til annars. Slíkur
gjörningur á sér að-
draganda eins og kom-
ið hefur á daginn.
Undirskriftalistar voru um fjóra
mánuði í gangi og því gefinn tími til
að grípa inn í af hálfu félagsins. Sú
varð raunin ekki.
Sjúkraliðinn
Umfjöllun af ágreiningsmálinu sá
Morgunblaðið alfarið um þar sem
sjúkraliðar sendu greinar til blaðs-
ins. Málgagn okkar sjúkraliða sýndi
og sýnir þessu stóra ágreiningsmáli
innan félagsins engan áhuga og
sjúkraliðum er ekki sýnd sú virðing
að sjónarmið beggja fylkinga heyr-
ist. Ekki hafa allir sjúkraliðar að-
gang að Morg-
unblaðinu. Frá því að
ágreiningur um náms-
leið brúarinnar kom í
ljós hafa þrjú tölublöð
Sjúkraliðans komið út
og ekki er að finna neitt
efni um ágreining um
námsleiðina. Því eru
hins vegar gerð góð skil
í síðasta tölublaði
Sjúkraliðans hver að-
dragandi að brúarnám-
inu var. Sjúkraliðinn er
blað allra sjúkraliða
sem ætti að sýna metn-
að í að fjalla um þau
málefni sem hæst ber
hverju sinni í félaginu.
Framundan
Hvað veldur að val
efnis inn í blað okkar
sjúkraliða sé með þess-
um hætti spyrja margir
sig að, og því má velta
inn í umræðuna, hvort
málefni séu valin í
Sjúkraliðann eftir því
hversu þægileg þau eru
fyrir þá sem ábyrgðina
bera. Hér þarf að gera
bragabót á, hið fornkveðna á ekki
alltaf rétt á sér, raddir sjúkraliða
þurfa og eiga að heyrast hvort sem
þeir eru sammála eða ósammála
þeim sem fara með valdið.
Gagnrýn umræða
í Sjúkraliðanum
Helga Dögg Sverrisdóttir skrif-
ar um málefni sjúkraliða og
kosningar innan félagsins
Helga Dögg
Sverrisdóttir
» Sjúkraliðarhafa velt því
upp hvers vegna
umræða um
brúarnámið fari
ekki fram innan
veggja félags-
ins, en mis-
jafnar skoðanir
eru á því.
Höfundur er sjúkraliði og frambjóð-
andi til formannskjörs SLFÍ.
ÞAÐ hefur ekki farið framhjá
neinum kosningarnar til Alþingis.
Að mínu mati var umræðan frekar
einsleit, umhverf-
ismál, stóriðjumál og
skoðanakannanir. Ég
sakna þess að ekki sé
meira rætt um „stór-
iðjuna“ menningu. Ég
kalla eftir vandaðri
og ígrundaðri um-
ræðu og umfjöllun
um menningu, bæði
af hálfu frambjóðenda
og fjölmiðla. Hvaða
skoðun og framtíð-
arsýn hafa frambjóð-
endur t.d. á áhuga-
leiklistinni og hátt í
300 hátíðum og menningar-
viðburðum um landið allt?
Áhugaleikhús á Íslandi eru
merkileg og gríðarsterk, bæði
samanborið við hin Norðurlöndin
og mörg lönd í Evrópu. Það eru
um 70 áhugaleikfélög með um
5.000 félaga í landinu. Á síðasta
ári settu þessi félög upp um 60
sýningar í fullri lengd og áhorf-
endur voru í þúsundatali. Banda-
lag íslenskra leikfélaga rekur
einnig merkilegan leiklistarskóla
níu daga á sumrin og árangur
hans er ótvíræður. Fjárframlag
ríkisins til Bandalags íslenskra
leikfélaga er grátlega lítið, eða um
18 milljónir, sem skiptast m.a. á
milli félaganna og fara í rekstur
þjónustumiðstöðvar BÍL. Fyrir
nokkrum árum hélst í hendur
framlag ríkisins til BÍL og sjálf-
stæðu leikhópanna/leikhúsanna en
nú er þar himinn og haf á milli,
BÍL hefur staðið í stað en sem
betur fer hefur hagur
sjálfstæðu leikhóp-
anna vænkast.
LHM, Lands-
samtök hátíða og
menningarviðburða,
eru eins árs gömul
samtök og hafa á
skrá um 240 árlegar
hátíðir og viðburði.
Ég er ekki viss um að
þingmenn og aðrir
frambjóðendur átti
sig á þessum mikla
fjölda og hversu
margar af þessum há-
tíðum eru vandaðar og skipta
miklu máli fyrir menninguna í
heild og staðina sem þær eru
haldnar á. Margar af hátíðunum
vekja mikla athygli erlendis. Í
þessari tölu eru ekki hátíðarhöld
sem tengjast sjómannadeg-
inum,17. júní, sumardeginum
fyrsta, jólum né íþróttamót. Fjór-
ar stærstu hátíðirnar/viðburðirnir
– Menningarnótt, Ljósanótt,
Fiskidagurinn mikli og Gay Pride
fá til sín um 210 þúsund gesti ár-
lega. Aðrar hátíðir eru t.d.
Franskir dagar, Galdrahátíð,
Bláskeljahátíð, Hvalahátíð, Lista-
sumar, Mærudagar, Hand-
verkshátíð, Svarfdælskur mars,
Vetrarhátíð, Berjadagar, Kvik-
myndahátíðir, Ormsteiti, Aldrei
fór ég suður, Airwaives, Sauða-
messa, Listahátíð, Sjóarinn sí-
káti, Humarhátíð, Á góðri
stundu, Danskir dagar og svona
mætti lengi … lengi telja. Það
hefur heldur betur komið í ljós á
þessu fyrsta ári LHM að þörfin
fyrir samtökin er mikil, og ljóst
að það er nauðsynlegt að opna
þjónustumiðstöð fyrir hátíðir og
menningarviðburði með starfs-
manni sem sér um heimasíðu,
gagnagrunn, upplýsingaöflun,
viðburðalista, upplýsingagjöf,
skráningar og svona mætti lengi
telja. Mitt mat er að sá starfs-
maður eigi að koma frá mennta-
málaráðuneytinu. Það eru ein-
faldlega mikil
menningarverðmæti, þekking og
reynsla í húfi sem þarf að halda
utan um og varðveita. Annað
sem er mikilvægt að verði hugað
að en það er að koma á fót sjóði
þar sem hátíðir og viðburðir geta
sótt um styrki í árlega.
Stóriðja
Júlíus Júlíusson skrifar um
menningu sem stóriðju » Að mínu mati hefurumræðan verið frek-
ar einsleit. Ég sakna
þess að ekki sé meira
rætt um „stóriðjuna“
menningu.
Júlíus Júlíusson
Höfundur er áhugaleikhúsmaður og
formaður LHM, Landssamtaka há-
tíða og menningarviðburða.
Í KÓPAVOGI er starfræktur
Náttúruleikskóli sem er rekinn af
ÓB ráðgjöf með þjónustusamning
við Kópavogsbæ.
Meginmarkmið
leikskólans er að
bjóða upp á upp-
byggjandi, stuðnings-
ríkt, skapandi og
náttúrulegt umhverfi
fyrir börnin og
starfsmenn. Hug-
myndafræði uppeldis-
fræðingsins Jean
Clark er höfð að leið-
arljósi við nálgun og
innra starf. Hún
skrifaði m.a. bæk-
urnar „Að alast upp
aftur“ og „Hvað mik-
ið er nóg?“
Á Náttúruleikskól-
anum er áhersla lögð
á einstaklingsnálgun
og náin tengsl við
fjölskyldu. Í nútíma-
samfélagi lifum við
við miklar breytingar
og hraða þróun. Því
er mikilvægt að
fylgjast vel með
börnunum okkar og
hjálpa þeim að takast
á við og vinna úr því
sem er að gerast í þeirra lífi. T.d.
flutningar, skilnaður foreldra eða
að eignast nýtt systkini er mikil
breyting fyrir barn.
Til þess að koma til móts við til-
finningalegar þarfir barnanna er
boðið upp á staðbundna list-
meðferð. Í samvinnu við deild-
arstjóra og sérkennslustjóra er
ákveðið hvaða börn koma í með-
ferð og hvernig meðferðarramm-
anum er háttað. Unnið er með ein-
staklinga, tvo og tvo saman eða
hópa. Settur er upp
viðmiðunarrammi
strax í byrjun varð-
andi lengd og það sem
vinna skal í með með-
ferðinni útfrá einstaka
tilfelli.
Listmeðferðin býður
upp á frjálsa tjáningu
í gegnum myndlist og
leik. Áhersla er lögð á
að börnin upplifi
traust, nánd og skýr-
an ramma í meðferð-
inni.
Við aðstæður sem
þessar fá börnin tæki-
færi til þess að öðlast
það öryggi sem þau
þurfa til að tjá tilfinn-
ingar sínar og vinna
með þær á sínum for-
sendum.
Með náinni sam-
vinnu og upplýsinga-
streymi til deild-
arstjóra og foreldra er
stuðlað að því að
barnið geti yfirfært
upplifun sína í með-
ferðinni yfir á sitt daglega líf og
verið í nærandi tilfinninga-
tengslum við umhverfi sitt.
Unnið með tilfinn-
ingaþroska leikskóla-
barna í listmeðferð
Elísabet Lorange skrifar um
markmið og áherslur í starfi
náttúruleikskóla
Elísabet Lorange
»Mikilvægt erað fylgjast
vel með börn-
unum okkar og
hjálpa þeim að
takast á við og
vinna úr því sem
er að gerast í
þeirra lífi
Höfundur er listmeðferðarfræðingur.