Morgunblaðið - 24.05.2007, Blaðsíða 30

KVÓTAKERFIÐ fer illa með
fólk. Um það eru mörg dæmi síð-
ustu 17 árin nánast um land allt.
Fólkið býr við stöðugan ótta um
atvinnu sína og afkomu, og missir
svo vinnuna fyrirvaralaust án þess
að geta rönd við reist. Því standa
engir starfslokasamningar til boða
eða 12 mánaða laun vegna þess að
starfið er lagt niður.
Nei, verkafólkið og
sjómennirnir fá vinnu
í einn mánuð og besta
falli þrjá mánuði og
svo er dyrunum skellt
í lás.
Þetta sama fólk,
sem býr við annan
veruleika í starfs-
öryggi en við heyrum
af í fjölmiðlum, úr
ýmsum greinum eins
og fjármálamark-
aðnum, er algerlega á
sama báti og aðrir
landsmenn þegar
kemur að því að
greiða skuldir sínar.
Þær eru verðtryggðar
á sama hátt um land
allt og bera sömu
vextina, þó að vísu
hafi framsæknar fjár-
málastofnanir fundið
það út að skuldarar
sem búa í sjáv-
arþorpum landsins
eigi að borga hærri
vexti, ef á annað borð
er lánað fólki sem þar býr. Fólkið
sem kvótakerfið fer illa með má
þola að eignir þess lækki í verði,
það má þola að árstekjur dragist
aftur úr öðrum, en það nýtur þess
í botn að skuldirnar eru jafn-
verðmætar um land allt, líka í
kvótalausum sjávarplássum.
Kvótakerfið gefur útvöldum
hundruð milljóna króna og sumum
jafnvel meira, en það gefur fólkinu
ekkert nema áhættu, áraun og
áfall.
Þennan veruleika sjá ekki allir.
Sjávarútvegsráðherrann sá hann
ekki í Bolungavík og Einar Oddur
sá hann ekki á Flateyri. Þess
vegna ræddu þeir ekki sjáv-
arútvegsmál í nýafstaðinni kosn-
ingabaráttu heldur olíuhreins-
unarstöð. Í Bolungavík eru liðlega
60 manns í sjávarútvegi með upp-
sagnarbréf í höndunum, að auki
fengu 10 manns sem unnu við Rat-
sjárstöðina slíkt bréf ekki fyrir svo
löngu. Á Flateyri munu 120 manns
fá uppsagnarbréf á næstu dögum.
Við þurfum frið sagði fram-
kvæmdastjóri útgerðar- og fisk-
vinnslufyrirtækis á Vestfjörðum
og frambjóðandi Sjálf-
stæðisflokksins í
blaðaviðtali í síðustu
viku. „Ef við fáum að
vera í friði og fáum að
gera það sem við er-
um að gera í dag þá
lítur framtíðin nokkuð
vel út.“
Framtíðin er þann-
ig að útlit er fyrir að
fólki fækki um 100 í
Bolungavík og um 200
á Flateyri, og ég veit
ekki betur en að stóru
kvótahafarnir hafi
fengið að vera í friði.
Þeir fá frið til þess að
taka út peningana
sem liggja í kvót-
anum, þeir frá frið
fyrir öllum skyldum
við aðra en sjálfa sig,
þeir fá frið fyrir út-
svarinu, þeir fá frið til
þess að leika sér í
golfi um áhyggjulausa
ævidaga og það er
rétt að framtíð þeirra
lítur nokkuð vel út.
En framtíð fólksins lítur ekki
eins út, það fær ekki frið fyrir
skuldunum. Það er illa farið með
fólk og það hefur verið gert und-
anfarin ár. Það verður að breyta
kvótakerfinu og tryggja atvinnu
og byggð í landinu. Það vita
stjórnmálamenn, líka þeir sem
þögðu í kosningabaráttunni.
Því er spurt: Verður ný rík-
isstjórn samfylking um almanna-
hagsmuni eða leysir samfylking
sérhagsmuna af hólmi framsókn
sömu hagsmuna? Verður áfram
farið illa með fólk?
Illa farið með fólk
Kristinn H. Gunnarsson skrifar
um uppsagnir verkafólks á
Vestfjörðum
»Kvótakerfiðfer illa með
fólk. Fólkið býr
við stöðugan
ótta um atvinnu
sína og afkomu,
og missir svo
vinnuna fyr-
irvaralaust.
Kristinn H. Gunnarsson
Höfundur er alþingismaður.
30 FIMMTUDAGUR 24. MAÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
SÚ hefð hefur skapast í
Klúbbnum Geysi að halda að-
standenda- og kynningardag í
maí. Dagurinn er liður í því að
efla tengslin við að-
standendur og fjöl-
skyldur klúbbfélaga
og styrkja stöðu
klúbbsins sem ábyrgs
og raunverulegs val-
kosts fyrir geðsjúka í
bata sem hafa sett
sér það markmið að
gerast virkir þátttak-
endur úti í samfélag-
inu. Geysir hefur nú
starfað á sjöunda ár
og eflist með hverju
árinu sem líður, enda
byggir hann á nokk-
urri sérstöðu þegar litið er til
þeirra úrræða sem bjóðast geð-
sjúkum á Íslandi.
Geðsjúkdómar geta verið ógn
við líf þeirra sem fá þá og þeir
hafa áhrif á milljónir manna um
allan heim, og spyrja hvorki um
kynþátt, trú né þjóðfélagsstöðu.
Það eru hins vegar til leiðir til
þess að meðhöndla geðsjúkdóma
og efla með fólki von um end-
urheimt geðheilsu eins og ann-
arrar heilsu. Til eru aðferðir þar
sem hægt er að nota lyf ásamt
samfélagslegum stuðningi sem
leiðir til betri samskiptafærni og
áræðis. Þúsundir dæma eru til
vitnis um góðan árangur á þessu
sviði innan klúbbhúsahreyfing-
arinnar um allan heim. Ekki bara
að félagar hafi náð góðri fótfestu í
samfélaginu, heldur hafa þeir orð-
ið virkir og tekið þátt í arðbærum
störfum og þannig orðið mik-
ilvægar stærðir fyrir efnahagslífið
á hverjum stað.
Til þess að ná tökum á eigin lífi
verður fólki að standa
til boða vettvangur
þar sem það fær að
axla ábyrgð og öðlast
færni til þess að stíga
skref fram á við í
stað fábreytileika,
stöðnunar og ein-
angrunar. Þar kemur
einmitt að því þýðing-
armikla starfi sem
liggur Klúbbnum
Geysi til grundvallar.
Geysir er staður fyrir
fólk með alvarlega
geðsjúkdóma þar sem
það er virkt í eigin bataferli með
því að starfa og taka þátt í starf-
semi sem býr yfir öruggu og já-
kvæðu umhverfi.
Klúbburinn starfar samkvæmt
samþykktum viðmiðunarreglum
sem þróaðar hafa verið innan
klúbbhúsahreyfingarinnar í rúm-
lega fimm áratugi og eru í gildi í
um 300 klúbbum eins og Geysi um
allan heim. Hugmyndafræðileg
nálgun hreyfingarinnar er sam-
félagsmiðuð og byggist á að bjóða
fólki með geðsjúkdóma von og
tækifæri til þess að njóta fullrar
reisnar og getu sem manneskjur.
Tilvist klúbbhúsa og annarrar
sambærilegrar endurhæfing-
arþjónustu í mörgum löndum sýn-
ir að vaxandi líkur eru á því að
fólk með geðsjúkdóma geti á ár-
angursríkan hátt tekið þátt í sam-
félaginu, með því að eiga völ á
námi, atvinnu og annarri sam-
félagslegri þátttöku. Þetta styðja
rannsóknir og upplýsingar frá Al-
þjóðaheilbrigðisstofnuninni.
Ef litið er á þann árangur sem
hugmyndafræði klúbbhúsalíkans-
ins hefur náð á alþjóðavísu eru
þessar einna mikilvægastar. Fé-
lagar hafa betra úthald í vinnu og
ráðning til reynslu opnar mögu-
leika á fastráðningu, sem þýðir
kostnaðarlækkun í heilbrigð-
iskerfinu. Styttri vist og ein-
angrun, og aukin vellíðan þar sem
líkur á vinatengslum og betra
trausti til annarra aukast. Allt
þetta skilar betri líkamlegri
heilsu og betri geðheilsu þjóð-
félaginu öllu til hagsbóta.
Minni svo aftur á Aðstandenda-
og kynningardaginn hjá Klúbbn-
um Geysi í dag, 24. maí, frá kl. 13
til 18 í Skipholti 29. Allir vel-
komnir.
Að bjóða fólki með geðsjúk-
dóma von og tækifæri
Benedikt Gestsson
skrifar í tilefni af
Aðstandendadegi Geysis
» Geðsjúkdómar getaverið ógn við líf
þeirra sem fá þá og þeir
hafa áhrif á milljónir
manna um allan
heim …
Benedikt Gestsson
Höfundur er verkefnastjóri í
Klúbbnum Geysi.
ÁRIÐ 1994 var heilmikið breyt-
ingaskeið íslenzkra stjórnmála.
Davíð Oddsson var stiginn til æðri
heima frá borg-
arstjórn Reykjavíkur
og skildi flokk sinn
eftir ringlaðan og for-
ystusnauðan. Tveir
pólitískir villingar,
Helgi Hjörvar og
Hrannar B. Arn-
arsson, fengu þá
snilldar hugmynd að
smala saman and-
stöðuflokkunum og
bjóða fram sameig-
inlega. Til forystu í
hópnum valdist ungur
mussusósíalisti, sem
gengið hafði til liðs við kvenna-
framboðin og vakið heilmikla at-
hygli fyrir frekjulegan sjarma,
glettin strákslegheit og snjalla
svörun í hinni pólitísku orðræðu
þeirra tíma.
Það var Ingibjörg Sólrún, sem
vann sveitarstjórnarkosningarnar
1994. Og hún tók rösklega til
hendinni í ráðhúsinu að þeim lokn-
um. Þar kom hún að þinglýstri
eign Sjálfstæð-
isflokksins og sat
uppi með þrjár kyn-
slóðir daufgerðra grá-
menna þess flokks,
gamalt stjórnkerfi,
sem fúngeraði bezt
undir menntuðu ein-
veldi, en var ekki í
samræmi við hug-
myndir hins líflega
borgarstjóra. Hægt
og bítandi gjörbreytti
nýi borgarstjórinn
bæði hinu þreytta
kerfi og skipti út
mannskapnum og jafnframt varð
hún hinn síkviki talsmaður borg-
arinnar útávið og henni tókst
einnig það, sem fáum hefur tekizt
í íslenzkri pólitík, að bægja frá
sísnuðrandi fjölmiðlunum græðgi
og hroka samstarfsmanna sinna,
þeim votti af spillingu, sem alltaf
þrífst í mannlegu félagi, þarsem
pottur er til skipta.
Þegar að því kom, að Ingibjörg
Sólrún fylgdi fordæmi fyrirrenn-
ara síns og aðdáanda og hvarf til
æðri stiga, ruglaði það illilega
plönum heilmargra af for-
ystusauðum flokks hennar og
gengu margir sárir frá þeim leik –
einnig hún.
Framanaf síðustu kosningabar-
áttu fannst mörgum gömlum
aðdáendum Ingibjargar Sólrúnar
sem ráð hennar, ræna og sjarmi
væru stigin uppí bæjarsundin til
nátttröllanna, enda bentu skoð-
anir kjósenda eindregið til þess
lengi vel. En nokkrum vikum fyrir
kosningar varð skyndileg af-
frekjun hjá henni. Líkt og fyrir
endurhönnun steig hún inná sviðið
að nýju, brosandi og hæfilega töff
og umburðarlynd, virkjaði mis-
tækt lið sitt með ágætum og vann
allgóðan varnarsigur.
Ingibjörg Sólrún er ekki skap-
andi stjórnmálamaður. Hún er
strategíker, verkstjóri með kald-
sæja sýn á viðfang og framtíð
lands og þjóðar. En hún er í al-
vöru. Hún á ekki alltaf auðvelt að
halda höfðinu köldu og hjartanu
heitu, en eftir því sem hægt er í
pólitík er hún hreinskiptin og
heiðarleg.
Og þótt hún sé kannski engin
litla stúlkan með eldspýturnar á
hún prýðisvel heima í einni sæng
með Geir Haarde, enda eiga þess-
ir tveir jöfnuðarflokkar ótrúlega
margt sameiginlegt.
Litla stúlkan með
eldspýturnar?
Bragi Kristjónsson skrifar um
áhrif Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur
» Ingibjörg Sólrún erekki skapandi
stjórnmálamaður. Hún
er strategíker, verk-
stjóri með kaldsæja sýn
á viðfang og framtíð
lands og þjóðar.
Bragi Kristjónsson
Höfundur er bókakaupmaður.
Skógarhlíð 18 – 105 Reykjavík – sími 591 9000
Akureyri – sími 461 1099 • Hafnarfirði – sími 510 9500
www.terranova.is
Costa Dorada ströndin, sem skartar m.a. bæjunum Salou og
Pineda, hefur notið mikilla vinsælda vegna mikils fjölbreytileika
svæðisins. Þar finna allir eitthvað við sitt hæfi. Terra Nova býður
frábært súpersólartilboð. Þú bókar flugsæti og 4 dögum fyrir
brottför færðu að vita hvar þú gistir. Hér eru margra kílómetra lan-
gar aðgrunnar strendur, hótelgisting sem hentar jafnt fjölskyl-
dufólki sem öðrum, úrval afþreyingar, blómstrandi menning og
frábært skemmtanalíf.
Súpersól til
Salou
1. og 15. júní
frá kr. 34.995
- SPENNANDI VALKOSTUR
kr. 44.990
Netverð á mann, m.v. 2 fullorð-
na, í herbergi/stúdíó/íbúð í viku.
Aukavika kr. 10.000.
Ath. súpersólar tilboð 15. júní
kr. 10.000 aukalega.
kr. 34.995
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna
og 2 börn, í íbúð með einu
svefnherbergi í viku. Aukavika kr.
10.000. Ath. súpersólar tilboð
15. júní kr. 10.000 aukalega.
Síðustu sætin