Morgunblaðið - 12.08.2007, Qupperneq 63

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12. ÁGÚST 2007 63
FRÉTTIR
VW Golf GTi 03/06.
Svartur, ek. 7.600 km. Verð 2,9 millj.
Frábært eintak.
Upplýsingar í síma 895 0903.
Toyota, árg. '94, ek. 140 þús. km.
Ef þig vantar bíl sem kemst á milli A,
B og C er þetta bíllinn fyrir þig. Rauð
Corolla (stallbakur) í toppstandi, sk.
´08. Sjón er sögu ríkari. S. 845 8585.
Skoda, árg. '03, ek. 73 þús. km.
Til sölu Skoda Octavia Ambiente
1600i. Góður bíll, sumardekk á
felgum, vetrardekk fylgja með. Ný
tímareim, vatnsdæla og vatnslás.
Eyðir litlu. Sími: 849 6047.
Góð Toyota RAV4, beinskiptur.
Toyota Rav 4, beinsk., árg. ´03, ek. 60
þ. km, með vindsk., filmu o.fl. Verð
1.690, áhv. 1.270. Ath. skipti.
Upplýsingar í síma 840 1429.
Ford Focus Station - engin út-
borgun. Ford Focus Station, árg. ´06.
Ek. 11 þ. km. Beinskiptur. Sumar- og
vetrardekk. Álfelgur. Engin útborgun,
yfirtaka á láni, u.þ.b. 29 þ. á mán.
Uppl. gefur Kristín í síma 699 1200.
Ford Focus. Sjálfskiptur!
Ford Focus. Sjálfskiptur. Góð
smurbók, ekinn aðeins 91.000 km.
2000 árgerð. Áhvílandi 485.000 kr.
Upplýsingar í síma 897 2611.
BMW, ek. 110 þús. km.
Fallegur bíll. Selst á góðu verði.
Upplýsingar í síma 894 6727.
Bílar
Þjónustuauglýsingar 5691100
Smáauglýsingar
ÍSLENSKU þátttakendurnir á Alþjóðlegu
Ólympíukeppninni í efnafræði sem fram fór í
Rússlandi í síðasta mánuði stóðu sig með ágætum
en keppendur frá 66 löndum tóku þátt að þessu
sinni. Einn íslensku keppendanna var mjög ná-
lægt því að fá bronsverðlaun í keppninni. Keppnin
var haldin í Moskvu og sendu Íslendingar lið í
sjötta sinn til þessarar árlegu keppni.
Samkvæmt upplýsingum Gísla Hólmars Jó-
hannessonar, annars tveggja þjálfara íslenska
hópsins, er þetta í 39. skipti sem Ólympíukeppnin
í efnafræði er haldin en hún var fyrst haldin í
Prag 1968. Markmið keppninnar eru að hvetja
nemendur sem hafa áhuga á efnafræði til dáða,
gefa þeim tækifæri til að hitta annað ungt fólk frá
ýmsum löndum og stuðla þannig að auknum
tengslum og alþjóðlegri samvinnu innan og utan
fræðigreinarinnar.
Tveggja vikna þjálfun í dæmareikningi
og vinnubrögðum
Í ár tóku 256 keppendur frá 66 löndum þátt í
keppninni. Sigurvegari var Lei Xu frá Kína. Í
öðru sæti var Yuan Fang einnig frá Kína og í
þriðja sæti var Leonid Romashov frá Rússlandi.
Íslenska liðið skipuðu að þessu sinni Andri Vil-
berg Orrason, Hörður Freyr Yngvason, Karl
Njálsson og Vésteinn Snæbjarnarson, allir úr
MR. Þeir voru valdir í liðið vegna góðrar frammi-
stöðu í Landskeppninni í efnafræði sem Efna-
fræðifélag Íslands og Félag raungreinakennara
héldu sl. vetur.
Áður en haldið var til Rússlands fengu þeir
tveggja vikna þjálfun í dæmareikningi og vinnu-
brögðum á tilraunastofu við Háskóla Íslands. Auk
keppendanna fjögurra fóru tveir þjálfarar með í
Ólympíukeppnina, þeir Gísli Hólmar og Sigurður
Víðir Smárason, og ein aðstoðarmanneskja, Mar-
grét Lilja Björnsdóttir. Þau önnuðust þýðingu
prófverkefnanna á íslensku og yfirferð úrlausna
keppendanna, að sögn Gísla.
Árangur íslenska liðsins í ár var góður þrátt
fyrir að enginn hafi komið heim með verðlauna-
pening. Íslensku keppendurnir stóðu sig að með-
altali svipað og lið Norðmanna og Finna. Danir og
Svíar stóðu sig heldur betur þetta árið. Besta ár-
angur íslenska liðsins átti Andri Vilberg Orrason
og var hann aðeins tveimur hundraðshlutum frá
bronsverðlaunum. Andri stóð sig best Íslending-
anna í fræðilega hluta keppninnar en Hörður
Freyr var hlutskarpastur í verklega hlutanum.
Skipulag Ólympíukeppninnar í ár var í höndum
efnafræðideildar Háskóla Moskvu, sem er stærsti
háskóli Rússlands, með um 65.000 nemendur.
Undanfarar Ólympíukeppninnar í efnafræði
voru tvær keppnir á landsvísu. Fyrst fór fram al-
menna landskeppnin þar sem öllum nemendum
framhaldsskóla var heimil þátttaka. Fimmtán
efstu nemendunum var boðin þátttaka í almennu
landskeppninni, sem fram fór í HÍ. Efstu nem-
endur úrslitakeppninnar skipuðu svo lið Íslands.
Íslendingar stóðu sig vel í Ólympíukeppninni í efnafræði í Moskvu
Öttu kappi við lið frá 65 löndum
Keppendur Íslenska liðið náði ágætum árangri
á Ólympíuleikunum í efnafræði í Moskvu. Kepp-
endurnir fjórir nutu aðstoðar tveggja þjálfara.
 HALLDÓR
Matthías Sig-
urðsson varði
doktorsritgerð
sína í fjarskipta-
verkfræði við
Center for
Information and
Communication
Technologies
við Danmarks Tekniske Universi-
tet (DTU) hinn 11. júní sl. And-
mælendur við doktorsvörnina
voru prófessor Jens Arnbak frá
Delft-háskóla í Hollandi, Borgar
Torre Olsen frá rannsóknardeild
Telenor í Noregi, og Anders Hen-
ten dósent við DTU.
Doktorsritgerðin er afrakstur
þriggja ára rannsókna sem Hall-
dór hefur stundað við DTU í Dan-
mörku, auk gestarannsókna við
Oslóarháskóla í Noregi, Cam-
bridge-háskóla í Bretlandi, auk
starfa hjá Microsoft Research
Asia í Beijing í Kína.
Ritgerðin ber titilinn „Techno-
Economics of Residential Broad-
band Deployment“ og fjallar um
hagverkfræði við uppbyggingu
breiðbandsneta og -þjónustu. Í
ritgerðinni er borin saman ljós-
leiðaravæðing orkufyrirtækja í
Danmörku við uppfærslu kop-
arnets símafyrirtækisins TDC.
Þetta er gert með því að fara yfir
þróun og kröfur til pakkaskiptrar
breiðbandsþjónustu og neta, þró-
un líkans fyrir fjárfesting-
arkostnað við lagningu aðgangs-
neta, auk líkans fyrir samkeppni á
fjarskiptamarkaði.
Niðurstöður verkefnisins benda
til þess að aðgangsnet úr kopar
og ljósleiðara geti bæði uppfyllt
þær kröfur sem breiðbandsþjón-
usta krefst í náinni framtíð en að
mikill munur geti verið á
fjárfestingarkostnaði þeim tengd-
um. Kostnaðarlíkanið er notað til
að reikna þennan mun í borgum,
bæjum, og dreifbýli og áætla
nauðsynlega markaðshlutdeild
fyrir fjárhagslega hagkvæmni.
Fræðilega sýnir verkefnið hvernig
samkeppni frá orkufyrirtækum
hraðar uppfærslu aðgangsneta
símafyrirtækja.
Niðurstöðurnar hafa hagnýtt
gildi sem innlegg í umræðu og
ákvörðunartöku um breiðbands-
væðingu og má einnig yfirfæra á
samkeppni á fjarskiptamarkaði á
Íslandi. Þannig gefa þær til kynna
að orkufyrirtækjum muni reynast
erfitt að reka fjárhagslega arðsöm
ljósleiðaranet í samkeppni við
fjarskiptafyrirtæki en að það sé
þó hægt að gefnu réttu vali á
tæknistöðlum, samlegðaráhrifum
frá öðrum rekstri og nægri mark-
aðshlutdeild. Ritgerðin opnar fyr-
ir frekari rannsóknir á samkeppni
í lagningu og rekstri ljósleið-
araneta.
Halldór fæddist á Akranesi
1976 og er sonur Sigrúnar Aðal-
heiðar Ámundadóttur og Sigurð-
ar Jakobs Halldórssonar. Hann
er stúdent frá stærðfræðideild
Verslunarskóla Íslands 1996, lauk
B.Sc.-námi í véla- og iðnaðarverk-
fræði frá HÍ 2000 og M.Sc.-námi í
iðnaðarverkfræði frá DTU 2003.
Halldór er kvæntur Beintu Fossá-
dal lögfræðingi og eiga þau einn
son, Helga Jakob. Halldór starfar
nú hjá ráðgjafarfyrirtækinu
McKinsey & Company í Kaup-
mannahöfn.
Doktor í
fjarskipta-
verkfræði
„MÆÐRAHÚSIN eru mikilvæg í
baráttunni við að bæta stöðu kvenna
og barna,“ segir Gerður Gestsdóttir,
ráðgjafi félagslegra verkefna Þróun-
arsamvinnustofnunar Íslands í Ník-
aragva. Hún var ásamt samstarfs-
fólki viðstödd opnun mæðrahúss í
Bluefields á Atlantshafsströnd
landsins. „Mæðrahúsið í Bluefields
er hið glæsilegasta, með rúm fyrir
fimmtán konur og stendur við hlið-
ina á sjúkrahúsinu sem er mikill
kostur“ segir Gerður.
„Mæðradauði er hár í Níkaragva
miðað við önnur lönd í Rómönsku
Ameríku og fer því miður vaxandi.
Árið 2006 var hlutfall látinna mæðra
96 á hver 100 þúsund lifandi fædd
börn. Að meðaltali fæðir hver kona í
dreifbýli Níkaragva 5,4 börn á lífs-
leiðinni auk þess sem þunganir
barna og unglingsstúlkna eru flestar
hér miðað við löndin í þessum heims-
hluta, svo áhættan er vissulega til
staðar. Fátækt, hefðbundin kynja-
hlutverk, takmarkaður aðgangur að
menntun, erfiðar samgöngur og fjar-
lægðir á næstu heilsugæslu eða
sjúkrahús má telja aðalástæður þess
að mæður hér deyja við það að koma
börnum sínum í heiminn,“ segir
Gerður.
Að sögn Gerðar hefur ICEIDA á
undanförnum mánuðum lagt fram fé
í byggingu eða endurbyggingu á
fimm mæðrahúsum og er húsið í
Bluefields annað af þeim sem opnar
á árinu. Gísli Pálsson umdæmisstjóri
ICEIDA í Níkaragva talaði fyrir
hönd Íslands á hátíðinni og ICEIDA
var margþakkaður stuðningurinn
bæði af yfirvöldum og aðstandend-
um hússins, sem og lofsverður vilji
til verka sem þótti ekki síður mik-
ilvægur en fjárútlát. Gerður segir
mæðrahúsin í raun verkefni hvers
bæjar eða þorps fyrir sig og rekin af
ýmsum hópum í samfélaginu, lang-
oftast kvennasamtökum og í ein-
hverjum tilfellum bæjarfélaginu
sjálfu. „Í þessu verkefni sameinast
samfélagslegi krafturinn í innfædd-
um og umhyggja utanaðkomandi í að
bæta aðstæður þeirra fátækustu,“
segir Gerður og bætir við að eitt af
forgangsatriðum stjórnvalda í Ník-
aragva sé að lækka tíðni mæðra-
dauða og að mæðrahúsin séu afar
mikilvægur hluti af þeirri vinnu. Í
dag megi telja 54 mæðrahús víðs
vegar í landinu.
Mæðrahús ætlað verðandi
mæðrum úr dreifbýli
Mæðrahúsin eru ætluð fyrir verð-
andi mæður sem búa á einöngruðum
stöðum, langt frá næstu heilsugæslu
eða sjúkrahúsi. Í mæðrahúsunum fá
konurnar alla nauðsynlega aðhlynn-
ingu á meðgöngu, læknisaðstoð,
greiningu og umönnun bæði fyrir og
eftir fæðingu. Þær konur sem koma í
mæðrahúsin eru yfirleitt mjög fá-
tækar, með litla sem enga menntun
og í áhættumeðgöngu. Langflestar
mæðurnar fá faglega aðstoð á með-
göngu og við fæðingu í fyrsta sinn.
Auk þess að daglega heimsókn lækn-
is eða hjúkrunarfræðings, mat og
skjól, er á vegum mæðrahúsanna
boðin ráðgjöf um getnaðarvarnir,
brjóstagjöf, heimilisofbeldi, hrein-
læti, næringu, almenna umönnun
barna og hvernig skal skrá barnið
þegar það er fætt.
Algengast er að konurnar dvelji í
mæðrahúsi í um tvær vikur fyrir
fæðingu og eina eftir fæðingu.
„Mæðrahúsið hér í Bluefields þjónar
þó mjög stóru og dreifbýlu svæði
þaðan sem konurnar þurfa oftar en
ekki að ferðast fótgangandi langa
leið að heiman auk þess að taka allt
upp í þriggja daga bátsferð til að
komast hingað. Því er nauðsynlegt
fyrir þær að koma eilítið fyrr en ella
til að geta hvílt sig fyrir fæðinguna.
Að sama skapi geta konurnar þurft
að bíða lengi eftir næstu bátsferð í
áttina heim. Lengst hefur kona dval-
ið þrjá mánuði í húsinu,“ segir Gerð-
ur.
Hún nefnir að á síðasta ári hafi 188
konur notað þjónustu gamla mæðra-
hússins í Bluefields, þar af hafi 78
stúlkur verið yngri en 19 ára og inn-
an þess hóps 13 stúlkubörn á aldr-
inum 10-14 ára. „Hér á Atlantshafs-
ströndinni sem er fátækasti hluti
Níkaragva er fimmta hver stúlka
orðin móðir milli 15 og 19 ára aldurs.
Ef ekki væri fyrir mæðrahúsin er
oftar en ekki eini kosturinn að fæða
heima án aðstoðar fagfólks. Mæður
eiga möguleika á að koma nýju lífi
örugglega í heiminn, þökk sé
mæðrahúsunum,“ segir Gerður að
lokum.
Annað mæðrahús tekur
til starfa í Níkaragva
Mikilvæg Mæðrahúsin eru ætluð
fyrir verðandi mæður sem búa á
einangruðum stöðum í Níkaragva.
FORSÍÐUMYND Morgunblaðsins
sl. föstudag af flugvél sem brot-
lenti í Kapelluhrauni var ekki
merkt réttum ljósmyndara. Sá
sem tók myndina heitir Magnús
Ragnarsson. Beðist er velvirðingar
á þessu.
LEIÐRÉTT
Rétt nafn
ljósmyndara
♦♦♦