Morgunblaðið - 22.09.2007, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 22. SEPTEMBER 2007 19
MENNING
Eggert Pétursson er fyr-irferðamikill þessa dagana.Er með stóra yfirlitssýn-
ingu í Listasafni Reykjavíkur og
einkasýningu í Gallerí i8 þar sem
veggir gallerísins eru nánast bet-
rekktir með 100 blómamyndum
sem seldust upp á opnunardegi og
fengu færri en vildu.
Í stundakennslu sem ég sinni um
þessar mundir við Listaháskóla Ís-
lands komu verk hans til tals og
náði umræðan afar forvitnilegum
vinkli þegar einn nemandi spurði
mig; „Heldurðu að Eggert Pét-
ursson væri svona frægur ef hann
væri kona?“ Ég hef af áhuga og að-
dáun fylgst með þróun og uppgangi
á málverkum Eggerts Péturssonar
á annan áratug, en verð að við-
urkenna að þessari spurningu hafði
ég aldrei velt fyrir mér. Ég fann
engu að síður svar mótast um-
svifalaust á vörum mínum: „Nei,
Eggert Pétursson væri ekki svona
frægur ef hann væri kona.“
Það er vissulega fallvalt að al-
hæfa eitthvað sem ekki er í raun-
verunni og byggist eingöngu á Ef-
spurningu. En enginn er elskaður
af öllum og þær fáu neikvæðu radd-
ir sem ég hef heyrt í garð málverka
Eggerts Péturssonar fela einmitt í
sér orð eins og„bróderingar“ og
„blómakerling“. Það eitt segir mér
að gömul kvenlæg gildi eða ímyndir
séu helsta vopnið til að fella blóma-
myndir listamannsins. Sú stað-
reynd að Eggert er karlmaður veg-
ur hinsvegar á móti þessum
kvenlægu ímyndunum eða við-
fangsefninu blóm sem máski konur
eru sjálfar útilokaðar frá vegna
þess að álíka neikvæðar raddir
fylgja þá fyrirfram með verkunum.
Í kjölfar þessa vaknaði hjá mér
önnur spurning. Eru þessi sömu
kvenlægu gildi þá ekki líka partur
af upphafningunni á verkum Egg-
erts?
Þegar breski listamaðurinn
Greyson Perry, sem er klæðskipt-
ingur, hlaut Turner-myndlist-
arverðlaunin í Bretlandi fyrir lögu-
lega og nýstárlega myndskreytta
keramikvasa sagði hann í viðtali að
myndlistarheimurinn ætti eftir að
hneykslast yfir því að verðlauna-
hafinn skyldi vera keramik-
listamaður mun frekar en að hann
væri klæðskiptingur. Vafalaust var
þetta hárrétt athugasemd hjá
Perry. En aftur má samt spyrja;
Hefði Greyson Perry hlotið Turner-
verðlaunin fyrir keramikvasana ef
hann væri kona? Auðvitað ekki.
Perry hlaut verðlaunin fyrir að
vera karlmaður sem gerir í því að
vera eins og kona. Og ef Perry fær
bónus fyrir kvenlægni má þá ekki
allt eins álykta að þær kvenlægu
ímyndir sem eru notaðar til að fella
verk Eggerts Péturssonar séu þær
sömu og upphefja þau. Að það þyki
göfugt af karlmanni að ganga í slík-
ar ímyndir en tabú fyrir konu. Ég
tala ekki um þegar hann líkir list-
sköpun sinni við mataruppskriftir,
eins og lesa mátti í viðtali Kolbrúnu
Bergþórsdóttur við Eggert í
Blaðinu á miðvikudaginn 12. sept-
ember. Afar vafasöm líking-
armynd, ef hann væri kona.
  
Í þessu sama viðtali greinir Egg-ert einnig frá því að viss
hugmyndavinna liggi að baki áður
en hann málar mynd, sem hleypir
okkur þá inn á annarskonar upp-
hafningu á verkum listamannsins
sem er í nokkurri mótsögn við hina
og er aðallega notuð á meðal inn-
vígðra. Þ.e. að listamaðurinn sé í
raun konseptlistamaður en svo
heppilega vilji til að afurðir hug-
myndavinnunnar séu fallegar. Hér
er semsagt rökhyggjunni teflt gegn
tilfinningaseminni til að undir-
strika að viðfangsefnið hallist í átt
til grasafræða en ekki blóma-
skreytinga, sem aftur snertir göm-
ul karlæg og kvenlæg gildi þar sem
hinu fyrrnefnda er gefið göfugra
hlutverk en hinu síðarnefnda.
Þeir sem þekkja bakrunn Egg-
erts Péturssonar efast ekki um að
hugmyndalegt myndlistaruppeldi í
Nýlistadeildinni hafi mótað nálgun
hans við listina. En hugmyndaleg
nálgun gerir menn ekki endilega að
konseptlistamönnum, né heldur
þrautseigja, þráhyggja eða skrá-
setningarárátta, og hef ég alltaf átt
erfitt með að kyngja þessari kons-
ept-skilgreiningu á blómamyndum
Eggerts sökum þess að einhvers-
staðar í sköpunarferlinu (og frekar
snemma að ég tel) hafnar listamað-
urinn konseptlistinni, tekur meðvit-
aða eða ómeðvitaða ákvörðun um
að skipta út hugmyndalegum þætt-
inum fyrir skynræna upplifun og
fegurð, og einblínir markvisst á
maleríið og áþreifanleika efnis en
ekki hugmyndar. Sem þýðir að þótt
Eggert hefji ferlið í grasafræðinni,
þá miðast það engu að síður við að
búa til blómaskreytingar.
Ef Eggert væri kona
» Sem þýðir að þóttEggert hefji ferlið í
grasafræðinni, þá mið-
ast það engu að síður við
að búa til blómaskreyt-
ingar.
Morgunblaðið/Sverrir
Listamaðurinn „Nei, Eggert Pétursson væri ekki svona frægur ef hann væri kona.“
ransu@mbl.is
AF LISTUM
Jón B. K. Ransu
SIGURGEIR Sigurjónsson ljós-
myndari er þekktur fyrir ljós-
myndabækur sínar sem birta flestar
sýn á náttúru Íslands, einnig kann-
ast margir við bók hans og Unnar
Jökulsdóttur, Íslendingar.
Nú sýnir Sigurgeir tvær ljós-
myndaraðir í Gallerí Kambi, loft-
myndir frá Íslandi, af árfarvegum og
mótum lands og hafs, og myndraðir
frá Kúbu.
Sigurgeir er ekki sá fyrsti sem
myndað hefur íslenskt landslag úr
lofti, en tilurð myndanna tengist
verkefni fyrir Adobe sem síðan vatt
upp á sig.
Árangurinn er líka annar og meiri
en rútínubundin úrvinnsla verkefnis,
loftmyndirnar eru persónulegar og
grípandi og birta óvænta sýn á lit-
brigði og form. Þær einkennast af
mildum jarðlitum og nær grafískum
þáttum þar sem hvítar öldur teikna
á svartan sand.
Kúbumyndirnar búa síðan yfir
frásögn þar sem mannlífið er í for-
grunni. Sigurgeir fangar litanotkun
Kúbubúa á húsveggjum og klæðn-
aði, dýpt litanna er undirstrikuð af
votri birtunni en þær eru flestar
teknar í rigningu. Hreyfing er áber-
andi en um leið sterk myndbygging,
en báðar myndraðirnar eru mal-
erískar í nálgun. Á sýningunni birt-
ast ástríður ólíkra heima, óhamin
náttúra Íslands og ólgandi mannlíf á
Kúbu.
Í kynningarrými Gallerí Kambs
má sjá gráglettin verk Bandaríkja-
mannsins William Anthony sem leit-
ar jafnt í listasöguna og heims-
viðburði við gerð mynda sinna sem
eru við fyrstu sýn stirðbusalegar
teikningar en þegar betur er að gáð
listilega gerð myndverk, áleitin og
full dirfsku.
Tveir heimar
MYNDLIST
Gallerí Kambur (Afleggjari aust-
an Þjórsár merktur Gíslholti og
Gallerí Kambi)
Til 30. september. Opið daglega 13-18,
lokað miðvikudaga.
Sigurgeir Sigurjónsson
William Anthony
Gallerý Kambur „Á sýningunni birtast ástríður ólíkra heima, óhamin nátt-
úra Íslands og ólgandi mannlíf á Kúbu.“
Ragna Sigurðardóttir
HAUKUR Gröndal og Ólafur Jóns-
son stóðu í framlínunni með ten-
órana er kvintett þeirra flutti verk af
efnisskrá eins skemmtilegasta saxó-
fónsdúetts djasssögunnar, Al Cohns
og Zoot Sims. Það var byrjað á P-
Town Als og síðan blúsað feitt í lagi
eftir píanistann John Bunch, sem
löngu er gleymdur þrátt fyrir að
hafa verið skotinn niður yfir Þýska-
landi í heimstyrjöldinni og leikið
með stórsveitum Hermans, Good-
mans, Krupa og Richs. Aðeins einn
söngdans var á dagskránni, On The
Alamond, en þeir hefðu mátt vera
fleiri einsog tíðkaðist hjá Al & Zoot,
þó hljómagangur margra orgínal-
anna væri kunnuglegur. Eitt lag eft-
ir Zoot var leikið, Red Door, enda
samdi hann lítið miðað við Al. Hauk-
ur var í hlutverki Als í samleiknum
meðan Ólafur blés Zoot. Afturá móti
var Zoot miklu nær í spuna Hauks,
sem hefur sterkari svingrætur en
bopparinn Ólafur. Það var flott að
heyra tvö stórsveitarlög sem Al &
Zoot blésu oft: The Goof And I,
skrifað fyrir Hermanbandið og svo
A Moment́s Notice eftir Ernie Wilk-
ins; Basieútsetjarann mikla sem
hingað kom og stjórnaði Big bandi
81, fyrirrennara útvarpsstórsveit-
arinnar. Ekki má gleyma Back To
Back þarsem Agnar Már velti upp
nýjum fleti í hverjum takti við frá-
bært burstaspil Ericks Qvicks eða
söxunum í Morning Fun og bassa-
sólóum Þorgríms Jónssonar.Svo
verður að geta þess að RÚV hljóðrit-
aði herlegheitin og von er á þeim í
þætti Lönu Kolbrúnar 5/4, sem er á
dagskrá öll þriðjudagskvöld á Rás 1.
Al og
Zoot í
Reykjavík
TÓNLIST
Múlinn á DOMO
Miðvikudagskvöldið 19.september
2007.
Jónsson/Gröndal Quintet  Tónn Haukur Gröndal (á mynd) var
í hlutverki Als í samleiknum meðan
Ólafur Jónsson blés Zoot.
Vernharður Linnet