Morgunblaðið - 14.11.2007, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 14. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
ÞEGAR flugvélar bila á við-
kvæmasta tíma, breytist flugferð
í óskemmtilega lífsreynslu fyrir
farþega, ekki síst þegar flugmenn
tilkynna neyðarástand. Farþegar
setja traust sitt á flugmenn og
nýjasta dæmið um alvarlegt flug-
atvik af þessu tagi er þegar Fok-
kervél Flugfélagsins bilaði í
miðju flugi og varð að lenda á
Egilsstöðum. Þótt útlitið væri
slæmt á tímabili endaði sagan
vel, vélin lenti óhappalaust og all-
ir sluppu ómeiddir. Olíupakkning
hafði bilað með þeim afleiðingum
að drepa varð á hreyfli.
Nú víkur sögunni að því hvern-
ig standi á því að tugir farþega
þurfi að vera með lífið í lúkunum
vegna mögulegra bilana í flugi.
Hafa framleiðendur og flugrek-
endur samskipti sín á milli um
gallaða varahluti og vara þeir
hverjir aðra við þegar eitthvað
fer að bila? Eða geta mannleg
mistök valdið? Í einu löngu milli-
landaflugi er farþegaþota fyllt
með 27 tonnum af bensíni. Var
búið að skipta um bensínsíu?
Án nokkurs vafa er það metn-
aðarmál 300 starfsmanna Tækni-
þjónustu Icelandair að ekki þurfi
neinn að hafa óþarfa áhyggjur af
ástandi véla Icelandair. 17-18
þotur eru í flota félagsins. Sér-
hver vél fer í svokallaða fyr-
irflugsskoðun þar sem almennt
ástand er kannað. Lykilatriði er
að kanna hvort eitthvað hafi
komið upp á í síðasta flugi og þar
er stuðst við fluggögn flugmanna
sem flugvirkjar vinna út frá. Fyr-
ir utan þessar daglegu skoðanir
eru síðan ítarlegri skoðanir á 600
flugtíma fresti, svokölluð A-
skoðun sem tekur einn dag og
síðan sérskoðun á 12-18 mánaða
fresti. Nákvæmni er í fyrirrúmi
við skoðun og viðhald og sem
dæmi má nefna að bannað er að
setja varahlut í vél ef áfest vott-
orð framleiðanda á pappírsblaði
hefur af einhverjum ástæðum
losnað frá hlutnum. Þetta gæti
manni þótt fullhart við fyrstu
sýn, kannski óþarfi að dæma 300
þúsund króna ljósaperu ónothæfa
bara vegna þess að kvittun datt í
gólfið. En hér er ekki leikmaður
við stjórnvölinn í risavaxinni við-
haldsstöð Tækniþjónustunnar
sem getur hýst fjórar þotur í
einu og býr yfir dýrasta lager
landsins upp á 2 milljarða króna
að ótöldum hreyflum sem kosta
600 milljónir stykkið. Þegar þess
er gætt að einn bremsuklossi í
Boeing-þotu kostar á við Range
Rover-jeppa er ljóst að þetta er
ekki útsölumarkaður heldur
vinnustöð sérfræðinga á sviði
verkfræði, áætlanagerðar, flug-
virkjunar og fleira.
Hröð og flókin starfsemi
Jens Bjarnason er fram-
kvæmdastjóri Tækniþjónust-
unnar og starfsemin er bæði flók-
in og hröð og jafnframt í miklum
tengslum við flugheiminn, flug-
vélaframleiðendur og flugmála-
yfirvöld.
„Íslendingar eru þátttakendur
í EASA, flugöryggissamtökum
Evrópu sem sjá um að flugvélar í
rekstri í Evrópu standist allar
kröfur og gefa út tegundaskír-
teini eftir þá skoðun,“ segir Jens.
„Þegar vélin hefur verið skráð
tekur okkar vinna við. Með öllum
vélum fáum við mjög ítarlega
skrá um reglubundið viðhald og
eftirlit, allt frá skoðun eftir hvert
einasta flug til viðameiri skoðana.
Sumir hlutar flugvéla hafa ákveð-
inn líftíma, s.s. ýmis neyðarbún-
aður sem skipt er um á
ákveðnum degi, jafnvel þótt hann
hafi aldrei verið notaður. Aðrir
hlutir þurfa að endurnýjast eftir
ástandi. Þetta er allt tekið fram í
fylgigögnum hverrar vélar þar
sem tíundað er hvernig eigi að
sinna viðhaldinu.“
Í þeim tilvikum þar sem
flugvélapartar endast illa er til
staðar samskiptakerfi flugrek-
enda, framleiðenda og flugmála-
yfirvalda þar sem viðvörunum er
komið á framfæri í þeim tilgangi
að fyrirbyggja tjón.
„Þessu til viðbótar gefa fram-
leiðendur okkur ýmis leiðbein-
andi fyrirmæli og nýjungar til að
minnka líkur á bilunum. Ef
ástæða þykir til í vissum tilvikum
geta flugmálayfirvöld líka gripið
inn í á grundvelli upplýsinga sem
ógna flugöryggi og fyrirskipað
aðgerðir, allt frá að skipta um
einn ákveðinn bolta upp í að
kyrrsetja vélar.“
Í flugvélum er til staðar lág-
markstækjalisti sem flugrek-
endur fara eftir, en listinn segir
til um hvenær vél verður óflug-
hæf vegna tækjabilana. „Okkar
flugvélar hafa t.d. þrjár sjálf-
stæðar leiðsögutölvur og þar af
verða tvær þeirra að lágmarki
300 manna starfslið Tækniþjónustunnar sinnir viðhaldi þotuflota Icelandair
Skoðaðar fyrir
og eftir flug
Eftirlit Að mörgu er að hyggja þegar þotur eru annars vegar. Hér er hjóla-
búnaður til skoðunar. Hálftíma tekur að skipta um eitt svona dekk.
Flugvirki Elsa Ýr Guðmundsdóttir,
fulltrúi kvenþjóðarinnar í faginu.
Verðmæti Einar Knútsson vakt-
stjóri með ljós á 4 þúsund dali.
LANDSBANKINN hefur fengið
starfsleyfi frá fjármálaeftirliti Hong
Kong til að stofna starfsstöð þar í
borg og var hún formlega opnuð um
nýliðna helgi. Er bankinn þar með
kominn með starfsemi í 17 löndum.
Skrifstofan í Hong Kong, sem
Björn Ársæll Pétursson stýrir, verð-
ur miðstöð Landsbankans í Asíu, en í
fréttatilkynningu kemur fram að þar
sé stefnt að áframhaldandi vexti,
m.a. með því að sækja um leyfi til að
opna starfsstöðvar í Singapúr og
Sjanghæ. Bankinn hafði áður stofn-
að til viðskiptasambanda við fyrir-
tæki í Hong Kong sem sérhæfa sig í
viðskiptum með sjávarafurðir og vó
það þungt í vali á borginni sem mið-
stöð bankans í Asíu.
Á meðfylgjandi mynd klippa þeir á
borða í Hong Kong, Kjartan Gunn-
arsson bankaráðsmaður og Sigurjón
Þ. Árnason bankastjóri. Björn Ár-
sæll Pétursson er þeim að baki.
Sigurjón segir að starfsemin í As-
íu sé rökrétt skref í vexti bankans.
Heppilegt sé að skjóta rótum í Hong
Kong, þar sem borgin hafi verið mið-
stöð viðskipta í Asíu og brú til Evr-
ópu og Ameríku.
Með starfsleyfi
í Hong Kong